11 listopada 1918 roku świętowaliśmy 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Z tej okazji także w Kartuzach miały miejsce uroczystości upamiętniające ten ważny moment w dziejach naszej Ojczyzny. Jednakże Kaszuby, w tym ich stolica, niepodległość odzyskały i zostały włączone do Macierzy dwa lata później. Do Kartuz Wojska Frontu Pomorskiego pod dowództwem Gen. broni Józefa Hallera wkroczyły 8 lutego.
Wojsko Polskie od stycznia 1920 roku przejmowało ziemie pomorskie od Torunia na południu po Hel Helu na północy na mocy postanowień Traktatu Wersalskiego, którego ustalenia przyznawały ten teren Polsce.
Realizacja postanowień wersalskich dotyczących włączenia terenów Kaszub do Polski wymagały wielu przygotowań wojskowych, które podjęte zostały w końcu 1919 r. w Warszawie. 19 października sformowano Front Pomorski, mający za zadanie przejmowanie Pomorza Wschodniego w granice Rzeczypospolitej. Dowódcą został gen. Józef Haller.
Północną część Pomorza obejmowały oddziały jazdy, stąd obecność m. in. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w powiatach kartuskim, wejherowskim i puckim.
Mieszkańcy Kaszub zimą 1920 roku z wielkim entuzjazmem witali polskich żołnierzy. Do Kartuz wkroczyli 8 lutego właśnie wspomniani ułani. Witał ich na rynku Emil Sobiecki, ówczesny starosta. Kartuzy powróciły do Polski po 148 latach.
W „Gazecie Gdańskiej” pisano o tym wydarzeniu, że wieczorem uczczono wkraczające wojska iluminacją i przedstawieniem w Karthauzer Hof. Kilka dni później w Kartuzach zatrzymał się sam gen. Józef Haller. I znowu Kaszubi wiwatowali na jego cześć i hucznie świętowali to wydarzenie.
1 Pułk Ułanów Krechowieckich był witany owacyjnie we wszystkich miejscowościach powiatu kartuskiego. Przejmowanie powiatu trwało kilka dni. 2 lutego żołnierze dotarli do Szymbarka. Z Kartuz pułk udał się do Żukowa, część wojskowych pojechała drogą Sianowo – Szemud i dotarła do Wejherowa, by 10 lutego 1920 roku wziął udział w akcie zaślubin Polski z morzem w Pucku, gdzie w Bałtyku został zanurzony sztandar pułku.
10 lutego Błękitna Armia zakończyła przejmowanie Pomorza we władanie Polski. (…)Następne dni lutego – pisał w swych „Pamiętnikach” Gen. J. Haller – wykorzystałem do objazdu całego Pomorza, a więc miejscowość: Działdowo, Lidzbark, Brodnica, Wąbrzeźno, Grudziądz, Gniew, Tczew, Kościerzyna i Kartuzy, a wreszcie tucholską puszczą przez Chojnice, Koronowo, Nakło zajechałem do Bydgoszczy, którą zajęły już wojska Dowbora-Muśnickiego (…).
Dla Kaszubów początek scalania Pomorza z Rzeczpospolitą był czasem trudnym ze względów politycznych, społecznych i gospodarczych. Pisał o tym m.in. Tomasz Słomczyński na łamach „Magazynu Kaszuby” (zob. bibliografia). Pomorze w dużym stopniu płaciło koszty scalenia i budowy nowego organizmu społecznego. Dla samych Kartuz mimo licznych trudności rozpoczął się okres najdynamiczniejszego rozwoju w dziejach miasta, który przerwała II Wojna Światowa.
Powiatowo-Gminne obchody 100. rocznicy powrotu Pomorza w granice Rzeczypospolitej odbędą się w Kartuzach właśnie w sobotę 8 lutego.
O godzinie 12:40 nastąpi zbiórka orkiestry, pocztów sztandarowych, delegacji oraz gości przy budynku kartuskiego Urzędu. Następnie zgromadzeni przemaszerują na Rynek, gdzie Bogdan Łapa, starosta kartuski, powita symbolicznie „Oddziały Wojska Gen. Hallera”. O 13:30 w kościele pw. św. Kazimierza rozpocznie się msza święta.
Dalszy program uroczystości przedstawia się następująco: po zakończonym nabożeństwie, ok. godz. 14:30, uczestnicy uroczystości przemaszerują pod figurę Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej. Tam nastąpi okolicznościowe wystąpienie Mieczysława Grzegorza Gołuńskiego, Burmistrza Kartuz, odsłonięta zostanie też tablica pamiątkowa poświęcona generałowi broni Józefowi Hallerowi. Tę część zakończą modlitwa w intencji Ojczyzny oraz złożenie kwiatów pod figurą.
Przy budynku Starostwa Powiatowego na mieszkańców czekał będzie poczęstunek.
Organizatorzy zapraszają także do wzięcia udziału w wydarzeniach towarzyszących.
W Muzeum Kaszubskim im. F. Tredera w Kartuzach w dniach 8 lutego – 8 marca 2020 będzie można obejrzeć wystawę fotografii pt. Powrót powiatu kartuskiego do Polski.
7 lutego w Liceum Ogólnokształcącym nr 1 przy ul. Klasztornej odbędzie się konkurs organizowany przez Starostwo Powiatowe pn. Niepodległe Pomorze. Zwycięskie zespoły otrzymają atrakcyjne nagrody.
W Staniszewie, w miejscowej Szkole Podstawowej 9 lutego o godzinie 16:00 wyświetlony zostanie film fabularny na podstawie powieści dr Aleksandra Majkowskiego pt. Życie i przygody Remusa pt. Kaszuba Remus. Na to wydarzenie zapraszają Burmistrz Kartuz, Paweł Pytka, dyrektor placówki oraz twórcy produkcji: m.in. Piotr Zatoń oraz Ewelina Karczewska.
Mieczysław Grzegorz Gołuński, Burmistrz Kartuz, zwraca się z prośbą do mieszkańców Gminy Kartuzy o wywieszenie w sobotę 8 lutego 2020 r., w dniu 100. rocznicy powrotu Kartuz do Polski, flag polskich oraz kaszubskich. – Podkreślmy przynależność Kaszub do Polski w tak ważnym dniu – apeluje włodarz.
Bibliografia
Haller J., Pamiętniki. Z wyborem dokumentów i zdjęć, Londyn 1964.
A. Romanow, Rozdział IX. Warunki życia [w:] Dzieje Kartuz, tom I, Kartuzy 1998, s. 320-321.
Jak Kartuzy uczczą 100-lecie powrotu Kaszub do macierzy?, tekst dostępny w Internecie (https://expresskaszubski.pl/pl/657_zapowiedzi_imprez/31106_jak_kartuzy_uczcz_100_lecie
_powrotu_kaszub_do_macierzy.html), dostęp 29 stycznia 2020
Ułańska fantazja czyli batem w Kaszubę. Jak Polska zaślubiała Pomorze [Cz.1], tekst dostępny w Internecie (http://magazynkaszuby.pl/2016/03/ulanska-fantazja-cz-1/), dostęp 29 stycznia 2020
Ułańska fantazja czyli batem w Kaszubę. Jak Polska zaślubiała Pomorze [Cz.2], tekst dostępny w Internecie (http://magazynkaszuby.pl/2016/03/ulanska-fantazja-cz-2/), dostęp 29 stycznia 2020
Starosta Kartuski ogłasza konkurs „Niepodległe Pomorze”, tekstu dostępny w Internecie (https://www.kartuskipowiat.com.pl/aktualnosci/starosta-kartuski-oglasza-konkurs-niepodlegle-pomorze), dostęp 29 stycznia 2020
Zapraszamy na wystawę fotografii „Powrót powiatu kartuskiego do Polski”, plakat dostępny w Internecie (https://www.muzeum-kaszubskie.pl/aktualnosci), dostęp 29 stycznia 2020
Oryginalne źródło: ZOBACZ
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS