78.rocznica wysiedleń na Zamojszczyźnie

Dzisiaj (27 listopada) pod Pomnikiem Ofiar Faszyzmu w Zamościu odbyły się obchody rocznicy Aktion Zamość czyli zakrojonej na szeroka skalę akcji wysiedleńczej, która objęła tereny Zamojszczyzny. Pod Pomnikiem Ofiar Faszyzmu odbyły się symboliczne obchody upamiętniające 78. Rocznicę Wysiedleń na Zamojszczyźnie. W uroczystościach wziął udział Zastępca Prezydenta Miasta Zamość Piotr Zając, dyrektor Wydziału Kultury i Sportu UM Piotr Orzechowski, , poseł Sławomir Zawiślak- prezes ŚZŻAK O/Zamość, dyrektor Bursy nr1 Lucjan Gnyp, 

Po uroczystości pod Pomnikiem Ofiar Faszyzmu, przedstawiciele Miasta złożyli kwiaty pod pomnikiem Pomordowanych Dzieci Zamojszczyzny na cmentarzu parafialnym przy ul. Peowiaków oraz pod pomnikiem Dzieci Zamojszczyzny przy ul. Akademickiej.

Aktion Zamość (pol. Akcja Zamość)to – kryptonim niemieckich akcji wysiedleńczych i pacyfikacyjnych przeprowadzonych na Zamojszczyźnie leżącej na terenie okupowanego przez III Rzeszę Generalnego Gubernatorstwa, w okresie od listopada 1942 do sierpnia 1943, w ramach Generalnego Planu Wschodniego. Akcja objęła łącznie 100–110 tys. wysiedlonych Polaków, w tym 30 tys. dzieci (rabunek dzieci), w których miejsce władze III Rzeszy zamierzały osiedlić 60 tys. kolonistów niemieckich przesiedlonych z Besarabii, Ukrainy, Bośni, Serbii, Słowenii, ZSRR oraz terytorium okupowanej Polski.

Ogółem na terenie Zamojszczyzny zdołano osiedlić ok. 12 tys. kolonistów niemieckich, których wcześniej osiedlano tymczasowo w innych rejonach. Na ziemie wysiedlonych Polaków władze niemieckie sprowadzały również ludność ukraińską wysiedloną z wiosek zajętych również przez kolonistów niemieckich.

Działania niemieckie na Zamojszczyźnie w latach 1942–1943 składały się z dwóch etapów. Pierwszy został przeprowadzony od 28 listopada 1942 do marca 1943 i objął 116 wiosek.

Drugi etap (akcja Werwolf), w czasie którego miały miejsce masowe pacyfikacje obszarów wiejskich, odbywał się w okresie od czerwca do sierpnia 1943 i dotyczył 171 wiosek. Łącznie wysiedleniami zamierzano objąć całkowicie 696 osad jednak wskutek sprzeciwu polskiego ruchu oporu w powstaniu zamojskim zdołano wysiedlić 293 wioski.

Wysiedlenia z Zamojszczyzny w latach 1942-1943 były próbą praktycznej realizacji założeń Generalnego Planu Wschodniego. Zasadnicza jego część, przewidująca wysiedlenie kilkudziesięciu milionów Słowian z terenu Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej miała być realizowana przez 20-30 lat po wygranej przez III Rzeszę wojnie.

Pierwsze wysiedlenia z Zamojszczyzny, przeprowadzone próbnie oraz w ramach zbadania reakcji społeczeństwa, realizowano jeszcze w listopadzie 1941, kiedy to przy współpracy kolonistów niemieckich z miejscowości Brody Duże wysiedlono 2000 Polaków z 6 zamojskich wsi. W połowie 1942 postanowiono przyspieszyć plany masowej kolonizacji niemieckiej, realizując ją eksperymentalnie w Generalnym Gubernatorstwie, na Zamojszczyźnie (informacja o Aktion Zamość – wikipedia) zdjęcia UM