Strona główna Informacje regionalne 77. rocznicy Akcji “Burza” i Bitwy pod Pielaszowem

77. rocznicy Akcji “Burza” i Bitwy pod Pielaszowem

2 sierpnia 2021

A A⁺ A⁺⁺

W ubiegły weekend w Sandomierzu odbyły się uroczyste obchody 77. rocznicy Bitwy pod Pielaszowem.

Była to największa w regionie i zarazem najtragiczniejsza bitwa partyzancka. Rozegrała się 30 lipca 1944 r. w dolinie Opatówki na pograniczu gmin Wilczyce i Lipnik. Zginął w niej – jak mówiono – “kwiat młodzieży sandomierskiej” blisko 70 żołnierzy z AK i BCH. W czasie Akcji “Burza” pod wsią Pielaszów-Wesołówka do walki z wojskami 4 armii pancernej, stanął batalion sandomierski 2 pp. Leg. pod dowództwem kpt. Ignacego Zarobkiewicza ps. “Swojak”.

W ramach uroczystości w sobotnie popołudnie, w Ratuszu miał miejsce wykład dr. Roberta Piwko z Delegatury IPN w Kielcach, który skupił się na działaniach Bronisława Sokołowskiego („Frant”) – mniej znanego, jednak wielce zasłużonego żołnierza spod Pielaszowa, w ramach V spotkania z cyklu „Pamięci Sandomierskich Kolumbów”.

Po tej ciekawej lekcji historii uczestnicy wzięli udział w „Wolnym Śpiewaniu”, gdzie wraz z Anną Przybysz oraz grupą „SAN-do-MIR” mieli okazję uczcić poległych śpiewem w Zamku Królewskim w Sandomierzu.

Drugiego dnia, uroczystości miały bardziej dostojny charakter – rozpoczęły się Mszą świętą w kościele pw. św. Józefa. Następnie przemaszerowano na Cmentarz Katedralny pod Mogiłę Pielaszowiaków, gdzie ks. dr Jerzy Dąbek proboszcz parafii pw. św. Józefa w Sandomierzu odmówił modlitwę za poległych w Bitwie pod Pielaszowem oraz podczas Powstania Warszawskiego. Następnie głos zabrali: Janusz Stasiak zastępca burmistrza Sandomierza oraz ppłk Janusz Jakubowski prezes sandomierskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, którzy podsumowali działania wojenne w tym tragicznym czasie oraz wspomnieli o żołnierzach i cywilach walczących z niemieckim okupantem.

Przytoczono również wątek postaci ppor. Tadeusza Kołeckiego.

– Urodził się 11 kwietnia 1921 roku w Sandomierzu w rodzinie Jana i Janiny z Mrozowskich. Ojciec był właścicielem zakładu fotograficznego w rodzinnym mieście. Tadeusz Kołecki uczęszczał do Gimnazjum w Sandomierzu, które ukończył w 1939 roku.
Jesienią 1940 roku włączył się w pracę ruchu oporu organizacji “Jędrusie”. Brał udział w powstaniu i kolportowaniu pisma “Odwet”, prowadził nasłuch radiowy. W początku 1942 roku uczestniczył w rekwizycyjnych akcjach na banki w Staszowie, Mielcu i Sandomierzu. Działania te miały na celu zdobycie pieniędzy na funkcjonowanie organizacji i pomoc rodzinom partyzantów. W kwietniu 1942 roku przygotował i uczestniczył w podobnej akcji na bank w Bodzentynie, która zakończyła się sukcesem.
Późną wiosną 1942 roku Tadeusz Kołecki wraz z grupą kolegów został wysłany na kurs szkoleniowy do Warszawy. Po jego ukończeniu pozostał w Warszawie i włączył się aktywnie w działalność Armii Krajowej. Walczył w Powstaniu Warszawskim w stopniu ppor. pod pseudonimem “Andrzej Wysoki”. Odznaczył się dużą odwagą i bohaterstwem. Został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Virtuti Militari V klasy. Zginął w ostatnich dniach powstania 24 września 1944 roku w Śródmieściu między ulicami Chmielną i Widok. Został pochowany na podwórku posesji w miejscu śmierci. Po wojnie rodzina przeniosła zwłoki ppor. Tadeusza Kołeckiego do rodzinnego grobowca w Sandomierzu.

Po przemówieniach przybyłe delegacje złożyły kwiaty oraz zapaliły znicze na sandomierskiej mogile „Pielaszowiaków”.

Zwieńczeniem tej części uroczystości był występ Zespołu Artystycznego „Etiuda”, którego przedstawiciele zaprezentowali kilka ważnych wierszy autorstwa Wandy Sołhaj-Madejczyk – poetki, która w lipcu 1944 r., jako łączniczka pod pseudonimem „Ada” wzięła udział w bitwie pod Pielaszowem. Wanda Sołhaj-Madejczyk jest bohaterką zeszłorocznego, cyklicznego spotkania „Pamięci Sandomierskich Kolumbów”. Wiersze, które zostały zaprezentowane to epitafia na cześć poległych 3 sierpnia 1944 roku koleżanek: Marii Śpiewak, Jadwigi Łochowskiej, Grażyny Worobiec i Danuty Woźnickiej.

Drugą częścią wydarzenia było złożenie hołdu powstańcom warszawskim, pod pomnikiem 2 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej oraz 4 Pułku Saperów w wojskowej części Cmentarza Katedralnego.

Równo o godzinie 17 w całym mieście zawyły syreny alarmowe upamiętniające “Godzinę W” czyli czas rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. O tej godzinie mieszkańcy miasta oraz turyści przebywającym w tym czasie w Sandomierzu zatrzymali się na chwilę oddając symboliczny hołd powstańcom warszawskim.

W wydarzeniu wzięli udział m.in.: Janusz Stasiak zastępca burmistrza Sandomierza, Aneta Przyłucka sekretarz miasta Sandomierza, Piotr Chojnacki, Jerzy Żyła – zastępcy przewodniczącego Rady Miasta Sandomierza, Paweł Niedźwiedź wicestarosta sandomierski wraz z Grażyną Szklarską i Ryszardem Nagórnym członkami zarządu powiatu, dr Robert Piwko z Delegatury IPN w Kielcach, ppłk Janusz Jakubowski prezes sandomierskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wraz z przedstawicielami koła, Janusz Bogucki prezes Zarządu Koła nr 15 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego, przedstawiciele 3 Sandomierskiego Batalionu Radiotechnicznego, 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Wojskowej Komendy Uzupełnień w Sandomierzu, Straży Miejskiej, Komendy Powiatowej Policji w Sandomierzu, Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Sandomierzu, sandomierskiego klubu Prawa i Sprawiedliwości, mieszkańcy miasta oraz rodziny ofiar poległych podczas akcji „Burza”.