Dziś mija 70. rocznica zamordowania Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, legendarnego dowódcy wojskowego, jednego z najbardziej znanych „żołnierzy wyklętych”.
Zygmunt Szendzielarz urodził się 12 III 1910 roku w Stryju (obecnie Ukraina) w rodzinie urzędnika kolejowego. Wstąpił do wojska. W 1934 r. ukończył szkołę podchorążych w Grudziądzu i uzyskał stopień podporucznika. We wrześniu 1939 r. brał udział w walkach z Niemcami. Po zakończeniu działań wojennych próbował przedostać się na Węgry, został jednak schwytany przez Rosjan. Udało mu się jednak zbiec. Udał się do Wilna, gdzie zaangażował się w konspirację niepodległościową. Wybrał sobie pseudonim „Łupaszka” na cześć podpułkownika Jerzego Dąbrowskiego, sławnego kawalerzysty, zasłużonego podczas walk z bolszewikami w 1920 r. i zamordowanego przez nich w 1940 lub 1941 roku.
W 1943 r. Szendzielarz został skierowany do oddziału partyzanckiego pod dowództwem podporucznika Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Oddział ten został jednak rozbity przez partyzantów sowieckich, a większa część jego członków z dowódcą włącznie zabita. „Łupaszka” z ocalałych sformował nową jednostkę – 5. Brygadę Wileńską. Toczyła ona walki z Niemcami, z ich litewskimi kolaborantami oraz z partyzantką sowiecką. Największym starciem była stoczona z Niemcami bitwa pod Worzianami (obecnie Worniany na Białorusi).
W lipcu 1944 r. 5. Brygada Wileńska została otoczona przez Armię Czerwoną. Szendzielarz podjął decyzję o rozformowaniu jednostki, której członkowie zaczęli na własną rękę lub w niewielkich grupach przebijać się na zachód. Części z nich, w tym samemu „Łupaszce” się to udało.
W sierpniu 1944 r. w okolicach Bielska Podlaskiego udało się 5. Brygadę Wileńską sformować na nowo, oczywiście ponownie pod dowództwem Szendzielarza. Brygada podporządkowała się lokalnych strukturom Armii Krajowej. W listopadzie 1944 r. „Łupaszka” został awansowany na majora. Po rozwiązaniu AK brygada weszła w skład struktur poakowskich,
Przez następny rok Szendzielarz i jego żołnierze przeprowadzili kilkadziesiąt akcji wymierzonych w Armię Czerwoną, NKWD, UB i KBW. Dzięki temu jego pseudonim stał się szerzej znany.
Jesienią 1945 r. „Łupaszka” otrzymał rozkaz rozformowania brygady. Udał się do Gdańska. Na początku 1946 r. V Brygada Wileńska została ponownie sformowana w rejonie Borów Tucholskich (pogranicze Pomorza Gdańskiego i Kujaw). Działała odtąd na Pomorzu i zachodniej części Mazur.
W marcu 1946 r. z polecenia „Łupaszki” wydano ulotkę, w której pisano: „Nie jesteśmy żadną bandą, tak jak nas nazywają zdrajcy i wyrodni synowie naszej ojczyzny. My jesteśmy z miast i wiosek polskich. My chcemy, by Polska była rządzona przez Polaków oddanych sprawie i wybranych przez cały Naród, a ludzi takich mamy, którzy i słowa głośno nie mogą powiedzieć, bo UB wraz z kliką oficerów sowieckich czuwa. Dlatego też wypowiedzieliśmy walkę na śmierć lub życie tym, którzy za pieniądze, ordery lub stanowiska z rąk sowieckich, mordują najlepszych Polaków domagających się wolności i sprawiedliwości.”.
Zygmunt Szendzielarz cieszył się wielkim autorytetem wśród podwładnych. Była sanitariuszka jego oddziału, Danuta Siedzikówna „Inka” podczas rozstrzelania wołała: „Niech żyje Polska! Niech żyje „Łupaszka”!”.
Jesienią 1946 r. mocno przetrzebiony oddział opuścił Pomorze i powrócił na Podlasie, gdzie przyłączył się do działającej tam 6. Brygady Wileńskiej pod dowództwem ppor. Lucjana Minkiewicza „Wiktora”.
W marcu 1947 r. sytuacja stała się tak trudna, że major Szendzielarz po raz kolejny rozformował swój oddział, tym razem już ostatecznie. Próbował przejść do życia cywilnego. Przez pewien czas przebywał na Górnym Śląsku, potem na Podhalu. W końcu został wytropiony przez UB i aresztowany w czerwcu 1948 roku.
Jako znanemu „bandycie” wytoczono mu sfingowany „proces”. Był to proces pokazowy relacjonowany przez prasę i radio. W listopadzie 1950 r. został skazany na śmierć. Zabito go 8 II 1951 roku w Warszawie.
Przez następne dziesięciolecia jego postać była potępiana i zohydzana przez propagandę PRL. Związek z jego oddziałem Władysław Gomułka publicznie wypominał w marcu 1968 r. autorowi znanych esejów historycznych Lechowi Leonowi Beynarowi (Pawłowi Jasienicy). Nawet dziś są kontynuatorzy tej propagandy próbujący nawiązywać do jej wątków.
Ciało „Łupaszki” zostało zakopane na t. zw. „Łączce” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Po latach poszukiwań udało się je wiosną 2013 roku odnaleźć, a po kilku miesiącach dzięki badaniom genetycznym – zidentyfikować. Oficjalnie poinformowano o tym 22 VIII 2013 roku.
W kwietniu 2016 r. jego szczątki zostały oficjalnie pochowane z honorami wojskowymi. Przy okazji Zygmunt Szendzielarz został pośmiertnie awansowany na pułkownika.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS