Dziś mija okrągła, 500. rocznica wybuchu ostatniej wojny Polski z Krzyżakami. Przyczyną tej wojny były intrygi krzyżackie i bezustanne łamanie postanowień drugiego pokoju toruńskiego z 1466 roku. Traktat ten kończył wojnę trzynastoletnią. W jego wyniku państwo krzyżackie musiało Polsce oddać Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską, Warmię oraz Powiśle ze swą stolicą – Malborkiem, a do tego uznać polskie zwierzchnictwo. Jednakże wielcy mistrzowie ociągali się z składaniem hołdów lub wręcz odmawiali. Nieustannie też knuli intrygi przeciw Polsce. Szczególnie aktywny był Albrecht Hohenzollern, który został wielkim mistrzem w 1511 roku. Dążył on nie tylko zrzucenia zwierzchnictwa polskiego, ale też odzyskania utraconych terytoriów. Udało mu się uzyskać zdecydowane poparcie niemieckiego cesarza i księcia Austrii, Maksymiliana I Habsburga, a także nawiązać kontakty i pozyskać subsydia od… wielkiego księcia moskiewskiego, Wasyla III, który toczył wojny z połączonym z Polską unią personalną i sojuszem Wielkim Księstwem Litewskim.
Jego działania, a także powolne przygotowania do wojny, sprawiły, że Polacy postanowili przeprowadzić uderzenie wyprzedzające. 11 XII 1519 roku Sejm oficjalnie wypowiedział wojnę Krzyżakom i uchwalił na nią podatki.
25 XII 1519 roku polska armia wkroczyła na teren państwa krzyżackiego i już do połowy stycznia 1520 roku zdobyła 3 zamki i 7 miast (Biskupiec, Dąbrównę, Iławę, Olsztynek, Miłakowo, Miłomłyn, Morąg, Susz i Zalewo). Potem zdobyto kolejne miasta i zamki. Z kolei armia krzyżacka wkroczyła na Powiśle i zajęła Braniewo.
Po serii początkowych sukcesów ofensywa załamała się. Nie udawało się odbić Braniewa, przeciągało się oblężenie Pasłęka, który udało się zdobyć dopiero w drugim oblężeniu po wielu miesiącach. Udało się jeszcze zdobyć parę innych zamków i miast (n. p. Kwidzyn), ale wciąż daleko było do ostatecznego zwycięstwa.
Za przedłużanie się wojny obwiniono dowodzącego polskimi siłami hetmana Mikołaja Firleja. Został on pozbawiony dowództwa i zastąpiony Januszem Świerczowskim. Nowy dowódca radził sobie jednak jeszcze gorzej od poprzednika.
Tymczasem sytuacja stała się jeszcze trudniejsza. Jesienią 1520 r. do walki włączyli się najemnicy sprowadzeni z Niemiec. Odzyskali oni wiele zamków i miast oraz pomagali utrzymywać te będące cały czas pod kontrolą Krzyżaków.
Do tego jeszcze nastąpiły dyplomatyczne interwencje na rzecz Krzyżaków papieża Leona X i cesarza Maksymiliana.
W styczniu 1521 r. nastąpił jeden z najbardziej znanych epizodów tej wojny, a mianowicie krzyżacki atak na Olsztyn, wtedy leżący w księstwie warmińskim należącym do Polski. Atak został odparty, co było zasługą przygotowującego obronę miasto Mikołaja Kopernika, w tym czasie zarządcy dóbr kapituły przy biskupie warmińskim.
W polskich wojskach zaczęło narastać zniechęcenie. Zaczynało brakować pieniędzy. Z drugiej strony strona krzyżacka też była wyczerpana i też brakowało jej pieniędzy. Wielu wspomnianych wyżej najemników nie zostało opłaconych i z tego powodu przerywali walkę.
Zmęczenie obu stron wojny sprzyja zawarciu pokoju lub rozejmu i tak było też w tym wypadku. 5 IV 1521 roku zawarty został rozejm. Miał on obowiązywać 4 lata.
Albrecht Hohenzollern przez ten czas nie ustawał w wysiłkach na rzecz pozyskania wsparcia z Niemiec. Sytuacja zaczęła się jednak zmieniać. W Rzeszy zaczął narastać zamęt związany z reformacją, a od 1524 r. także z wielkim powstaniem chłopskim. Z drugiej strony pozycja cesarza wciąż była silna, a próby zaszachowania go przez sojusz z Francją przerwała klęska wojsk francuskich w bitwie pod Pawią w lutym 1525 roku.
W sytuacji takiego pata obie strony z zadowoleniem zaakceptowały pomysł Marcina Lutra, który doradził Albrechtowi Hohenzollernowi, by przeszedł na protestantyzm, zlikwidował zakon krzyżacki, a państwo krzyżackie przekształcił w świeckie księstwo ze sobą jako dziedzicznym władcą. Tak doszło do słynnego hołdu pruskiego z 1525 roku, w którym Albrecht złożył hołd królowi Polski, Zygmuntowi I Staremu, a księstwo Prus stało się lennikiem Królestwa Polski. Byli już wtedy, a tym bardziej po wiekach, ludzie, którzy uważali to za błąd. Warto jednak zaznaczyć, że początkowy układ między Albrechtem Hohenzollernem a królem Polski, Zygmuntem I Starym, zawierał wyraźne zastrzeżenie, że w przypadku wygaśnięcia pruskiej linii Hohenzollernów tronu po nim nie mogą objąć jego krewniacy, Hohenzollernowie z Brandenburgii, i nie może dojść do unii personalnej prusko-brandenburskiej. Dopiero później zrezygnowano z tego zastrzeżenia.
Zakon krzyżacki uległ sekularyzacji i przestał istnieć. Gwoli ścisłości należy dodać, iż pojawiła się grupa krzyżaków, która nie zaakceptowała tej decyzji i reaktywowała zakon. Co ciekawe, o czym niewielu wie, istnieją do dnia dzisiejszego. Przez pierwsze dziesięciolecia zabiegali oni nawet o powrót do Prus, ale nie było na to już szans. Nigdy nie odegrali już żadnej roli politycznej. Z czasem stali się po prostu zwykłym zakonem.
Wojna Królestwa Polskiego z państwem krzyżackim z lat 1519-1521 okazała się być ostatnią wojną polsko-krzyżacką w historii.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS