Dziś mija 490. rocznica zakończenia procesu inkorporacji (wcielenia) Mazowsza do Królestwa Polskiego po wygaśnięciu tamtejszej linii Piastów.
Odrębność polityczna Mazowsza w obrębie Królestwa Polskiego była pozostałością rozbicia dzielnicowego.
Mazowsze pozostało na uboczu procesów zjednoczeniowych. Jego książęta uznali długo władzę królów czeskich, choć w praktyce było to tylko luźne zwierzchnictwo. Dopiero za czasów Kazimierza Wielkiego złożyli hołd i uznali zwierzchność Królestwa Polskiego.
Inkorporacja, czyli bezpośrednie wcielenie do Królestwa, nastąpiło dopiero po wygaśnięciu mazowieckich linii Piastów.
Był to proces stopniowy. W 1462 r. zmarli dwaj książęta płoccy – Siemowit VI i Władysław II. Już w tym roku do Królestwa przyłączone zostały ziemie gostynińska i rawska, a w 1476 r. także sochaczewska. Z przyłączonych w latach 1462-1476 ziem utworzone zostało województwo rawskie.
Reszta księstwa płockiego przyłączona została dopiero w 1495 r. po bezpotomnej śmierci księcia Janusza II. Z przyłączonych ziem utworzono województwo płockie.
Resztą Mazowsza rządził Konrad III Rudy. Po jego śmierci w 1503 r. władzę przejęli jego synowie – Stanisław i Janusz III. Obaj zmarli bezpotomnie w bardzo młodym (dwadzieścia kilka lat) wieku – Stanisław w 1524 r., Janusz dwa lata później (1526 r.). Na tym tle powstały podejrzenia, że zostali otruci na zlecenie królowej Bony. Nie znaleziono jednak żadnych dowodów na potwierdzenie tej tezy.
Wygaśnięcie mazowieckich Piastów sprawiło, że Mazowsze zostało przyłączone już bezpośrednio do Królestwa Polskiego. Niektórzy mieszkańcy próbowali negocjować, chcąc zachować odrębność pod rządami księżniczki Zofii, siostry Stanisława i Janusza, albo… królewicza Zygmunta Augusta. Król Zygmunt I Stary był jednak zdecydowany na inkorporację i miał w tym zdecydowane poparcie szlachty z pozostałych dzielnic. 13 IX 1526 r., pół roku po śmierci Janusza III, oficjalnie odebrał przysięgę stanów i zatwierdził przywileje.
Proces inkorporacji oficjalnie został zakończony 27 XII 1529 roku oficjalnym zjazdem w Warszawie, który zatwierdził wcielenie Mazowsza do Królestwa. Przywilej inkorporacyjny łączył Mazowsze z Wielkopolską.
Pomimo połączenia tej dzielnicy z resztą państwa pozostały wszakże pewne odrębności prawne. W latach 1532 i 1540 wydane zostały statuty prawne obowiązujące na Mazowszu.
Ujednolicenie prawa nastąpiło dopiero w 1576 roku, ale nawet wtedy zachowano pewne wyjątki, które nazwano „eksceptami mazowieckimi”.
Mazowsze było dzielnicą rdzennie polską, związaną z państwem polskim od początku jego istnienia, a odrębność polityczną utrzymującą wskutek zbiegu okoliczności, stąd też wszystko przeszło gładko i bez większych kontrowersji, a z czasem zapomniano o odrębnościach.
Podczas reformy administracyjnej z 1999 r. nawiązano do tradycji historycznych, tworząc województwo zwące się mazowieckim. Nie pokrywa się ono jednakże z historycznym Mazowszem, nie obejmując należącego do niego Łomży, obejmując za to Radom i Siedlce historycznie należace do Małopolski czy Łosice należące do Podlasia.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS