Koncert gitarowy Janusza Strobla i wręczenie “Thorunium” Annie Broniewicz uczciły 12 kwietnia 2024 r. jubileusz 30-lecia Centrum Popularyzacji Kosmosu “Planetarium – Toruń”.
To jedna z najbardziej zasłużonych instytucji popularyzujących naukę w naszym regionie. Została otwarta 17 lutego 1994 r. przy ul. Franciszkańskiej 15 w zadaptowanym na ten cel zbiorniku pogazowym z II poł. XIX w. Jest prowadzona przez Fundację Przyjaciół Planetarium i Muzeum Mikołaja Kopernika w Toruniu. Na budowę i wyposażenie placówki złożyły się środki własne fundacji, wsparcie samorządu miejskiego, sponsorów oraz Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej. Patronem placówki został prof. Władysław Dziewulski, astronom, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, współtwórca Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Obserwatorium Astronomicznego w Piwnicach.
Z okazji 30-lecia Planetarium prezydent Torunia Michał Zaleski nadał kierującej nią dyrektor Annie Broniewicz Medal Honorowy Prezydenta Miasta Torunia “Thorunium”.
– To miejsce i cały Toruń zawdzięczają Pani Dyrektor krajową rozpoznawalność instytucji, rozwój jej wystaw, sal i repertuaru, a także przeprowadzenie złożonych modernizacji i remontów – łącznie z ubiegłoroczną wymianą głównego projektora. Planetarium było też jedną tych toruńskich instytucji, które włączyły się w ubiegłoroczne obchody Roku Mikołaja Kopernika, przygotowując seanse „Copernicus 2473” oraz „Oto kosmos”. Pani Dyrektor określiła też sukces frekwencyjny Planetarium, które od jego otwarcia w 1994 r. odwiedziło ponad 6 milionów widzów – mówił prezydent Torunia Michał Zaleski. – To najwyższe wyróżnienie, jakim mogę uhonorować jako prezydent Torunia osoby szczególnie zasłużone dla naszego miasta. Widnieją na nim cztery sławne symbole Torunia: gotyckie okno, wiślana panorama starówki, herbowy anioł i nade wszystko planetarny układ kopernikański. Wszystko, czym zajmuje się pani dyrektor Anna Broniewicz, doskonale komponuje się z wymową tych kulturowych znaków.
Wraz z Medalem “Thorunium” dla dyrektorki miasto przekazało też w upominku dla Planetarium nowoczesny odkurzacz do sprzątania sali projekcyjnej. Jubileuszową uroczystość uświetnił koncert gitarowy w ciemności Janusz Strobla z zespołem.
Pierwszy publiczny pokaz w toruńskim Planetarium odbył się 19 lutego 1994 r. – w rocznicę urodzin Kopernika. Tytuł premierowego pokazu “A jednak się kręci” stał się mottem nowo powołanej instytucji, zapisanym na jej charakterystycznym, niebieskim projektorze. Pierwszym i wieloletnim dyrektorem placówki był Lucjan Broniewicz. Po jego przedwczesnej, nieoczekiwanej śmierci 7 maja 2011 r. funkcję tę objęła jego żona Anna. Dziś Planetarium Toruń jest jednym z najliczniej odwiedzanych planetariów w Europie, frekwencją bijąc na głowę inne, nawet większe obiekty. Od czasu powstania stworzyło 76 pokazów, które cieszyły się ogromnym powodzeniem.
Klasycznie rozumiane Planetarium (sala projekcyjna pod kopułą) z biegiem czasu rozszerzyło swoją ofertę i dziś jest prawdziwym Centrum Popularyzacji Kosmosu “Planetarium – Toruń”. Pokazy nie są już jedyną formą popularyzacji astronomii. 26 czerwca 2005 r. w budynku otwarto pierwszą interaktywną wystawę – salę Orbitarium (była ona czynna do 2 września 2017 r.). 22 kwietnia 2012 r. dołączyła do niej kolejna wystawa – sala Geodium, a 12 lutego 2018 r., w miejscu sali Orbitarium, została otwarta nowa interaktywna i multimedialna przestrzeń Baza MARS#17. Ze wszystkich trzech atrakcji mogą korzystać zarówno widzowie indywidualni, jak i zorganizowane grupy.
Od otwarcia w 1994 r. na sali projekcyjnej planetarium zmieniło się wszystko. Na początku działalności korzystano z profesjonalnych rzutników slajdów, których ostatecznie było blisko 70. Od maja 1995 r. były one łączone w panoramy, a w kwietniu 1997 r. powstał pierwszy w Polsce system „all-sky”, pozwalający na pokrycie obrazem slajdów całej kopuły. Dzięki temu, oglądając seanse, można było mieć wrażenie przebywania wewnątrz gwiezdnych mgławic. Prawdziwa rewolucja nastąpiła w styczniu roku 2014, gdy placówka ostatecznie przeszła na cyfrowy system projekcji typu fulldome, stworzony samodzielnie przez zespół Planetarium. Dzięki niemu animacje pokrywają całą kopułę ponad głowami widzów, a oprócz obiektów astronomicznych można na niej prezentować wirtualne spacery np. po toruńskiej starówce czy wnętrzach zabytków. Zajmujący centralne miejsce na sali projektor gwiazd Zeiss RFP 2 został w styczniu 2023 r. wymieniony na nowy model, również niemieckiej firmy Zeiss, SKYMASTER ZKP4 LED, który daje jeden z najpiękniejszych obrazów nocnego nieba.
Planetarium przechodziło wiele remontów, niezbędnych przy tak dużej liczbie zwiedzających. W 2018 r. wyremontowano klatkę schodową i toalety (koszt ok. 140 tys. zł), a na przełomie 2023/2024 wykonano remont elewacji, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, przebudowę wejścia i remont zadaszeń nad wejściem głównym. Prace te kosztowały prawie 984,5 tys. zł.
Planetarium w liczbach:
- uroczyste otwarcie Planetarium: 17.02.1994 r.
- pierwszy pokaz dla publiczności: 19.02.1994 r.
- średnica kopuły planetarium: 15 m
- wysokość od podłogi w sali planetarium do zenitu: 9,5 m
- liczba foteli na sali planetarium: 189
- długość przewodów na sali planetarium: 6 km
- liczba gwiazd wyświetlanych przez projektor Zeiss: 7000
- liczba stworzonych seansów od 1994 r.: 76
Zdjęcia: Wojtek Szabelski
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS