Dziś mija 270. rocznica urodzin księcia Fryderyka Augusta z dynastii Wettynów, księcia-elektora Saksonii, potem jej króla, a także władcy Księstwa Warszawskiego w latach 1807-1814.
Fryderyk August Wettyn urodził się 23 XII 1750 roku w Dreźnie jako syn Fryderyka Krystiana, syna króla Polski i zarazem księcia-elektora Saksonii – Augusta III, oraz jego żony Marii Antoniny z Wittelsbachów.
Fryderyk August księciem-elektorem został już w 1763 r., w wieku 13 lat, po przedwczesnej śmierci swego ojca, którego panowanie w Saksonii trwało tylko kilka miesięcy. Ze względu na młody wiek monarchy regencję sprawował jego stryj Ksawery. Dopiero w 1768 r. przejął władzę osobiście jako Fryderyk August III.
Dla Saksonii okazał się być dobrym władcą. Pod jego władzą kraj odbudowywał się ze zniszczeń po wojnie siedmioletniej. Fryderyk August wprowadził sumienną i skrzętną administrację, poświęcał dużo uwagi górnictwu i handlowi. W okresie jego panowania Saksonia przeżyła okres rozkwitu gospodarczego i zwiększenia dobrobytu ludności.
Jego osobą interesowano się w Polsce. Mimo że okres saski był w istocie okresem zastoju i upadku, to spora część szlachty wspominała go ciepło. Pewną rolę odgrywały też ciągoty dynastyczne istniejące mimo elekcyjności tronu. W okresie konfederacji barskiej (1768-1772) proponowano mu objęcie polskiego tronu po detronizacji Stanisława Augusta Poniatowskiego. Oficjalną propozycję złożono mu w 1771 r., jednakże odmówił. Nie chciał się narażać Prusom i Rosji, nie miał też zbytnich ambicji.
W 1785 r. książę-elektor saski przystąpił do Ligi Książąt, która wespół z królem Prus protestowała przeciwko przejęciu Bawarii przez Austrię po wygaśnięciu głównej linii dynastii Wittelsbachów.
Temat objęcia przez Fryderyka Augusta polskiego tronu ponownie pojawił się w okresie Sejmu Wielkiego (1788-1792). Chcąc zabezpieczyć państwo przed wstrząsami, jakie niosły wolne elekcje, postanowiono znieść je i wprowadzić dziedziczność tronu. Na dynastię wyznaczono właśnie saskich Wettynów, choć tron mieli oni objąć dopiero po śmierci Stanisława Augusta. Co ciekawe, sam Fryderyk August nie był entuzjastą tego pomysłu, choć tym razem wprost nie odmówił. Najazd rosyjski, upadek konstytucji 3 maja oraz drugi i trzeci rozbiór uczyniły projekt nieaktualnym.
W 1806 r. Prusy poniosły klęskę w walce z napoleońską Francją. Wpłynęło to zasadniczo na sytuację w Niemczech, a potem także w Polsce. Rzesza Niemiecka została rozwiązana, a na jej miejsce utworzono luźniejszą organizację noszącą nazwę Związku Reńskiego. Części książąt, w tym władcy saskiemu, nadano tytuły królewskie.
Jeszcze istotniejsze znaczenie sukcesy Napoleona miały dla Polski. W 1806 r. wybuchło pierwsze powstanie wielkopolskie, które pokonało Prusaków. Było ono skorelowane z francuską ofensywą. Dzięki temu możliwe stało się utworzenie jakiejś formy polskiej państwowości.
Napoleon obawiał się jednak reakcji Rosji. Z tego właśnie względu nie proklamował reaktywacji Królestwa Polskiego. Utworzył jednak państwo polskie noszące nazwę Księstwa Warszawskiego. Nadał mu konstytucję ustanawiającą sejm składający się z izby poselskiej i Senatu. Władzę wykonawczą sprawowała Rada Ministrów nominalnie powoływana przez księcia warszawskiego. Ów tytuł przyjął… król saski Fryderyk August. Była to nagroda za zmianę frontu w czasie wojny z Prusami, a także nawiązanie do niegdysiejszych związków polsko-saskich w XVIII wieku.
Fryderyk August został księciem warszawskim, ale swoim nowym państwem interesował się mało. Przez 7 lat panowania odwiedził je zaledwie kilka razy. Faktyczną władzę sprawowała Rada Ministrów. Książę utrzymywał z nią kontakt za pośrednictwem rezydującego w Dreźnie ministra-sekretarza stanu Stanisława Brezy, który stale kontaktował się z ministrem sprawiedliwości Feliksem Łubieńskim.
Przez małą aktywność książę warszawski nie zapisał się w pamięci swych poddanych ani pozytywnie, ani negatywnie. Gdy jednak z rzadka przejawiał jakąś inicjatywę, była ona pozytywna dla Księstwa. Odegrał pozytywną rolę podczas sejmu w 1809 roku, doprowadzając do złagodzenia sporów i uchwalenia podatków. Książę był też wśród inicjatorów powołania Archiwum Ogólnego Krajowego – pierwszego polskiego archiwum publicznego, poprzednika istniejącego do dziś Archiwum Głównego Akt Dawnych. Poza tym książę wsparł też Polaków w zabiegach o umorzenie części długów zaciągniętych przez polską szlachtę u Prusaków, które Napoleon przejął i kazał spłacać napoleońskiej Francji, a nie Prusom. Większość z nich została umorzona, a reszta była spłacana powoli. Mimo umorzenia większości były to nadal spore kwoty, stąd też pojęcie „bajońskie sumy” wzięte od regulującej sprawę umowy w Bayonne stało się w języku polskim przysłowiowym określeniem olbrzymich kwot pieniędzy.
W 1810 r. podczas wojny Austrii z napoleońską Francją i Księstwem Warszawskim książę Fryderyk August schronił się we Frankfurcie nad Menem.
W 1813 r., gdy koalicja napoleońska zaczęła zwyciężać, próbował negocjować z Austrią przejście na jej stronę, ale było to bezskuteczne. Za przyjęcie tronu polskiego, a zwłaszcza za wieloletnie popieranie Napoleona został ukarany.
Prusy postulowały całkowitą likwidację Saksonii, jednak ostatecznie skończyło się na zagarnięciu przez nie połowy saskiego terytorium. Fryderyk August zachował jednak nadany przez Napoleona tytuł królewski. Stracił natomiast oczywiście tytuł księcia warszawskiego. Księstwo Warszawskie zostało zlikwidowane. Na jego miejscu utworzono Królestwo Polskie zwane Kongresowym, zależne od Rosji, Wielkie Księstwo Poznańskie zależne od Prus oraz niewielką Rzeczpospolitą Krakowską.
W ostatniej dekadzie życia i panowania Fryderyk August prowadził politykę proaustriacką z obawy przed dalszymi zakusami pruskimi. Zmarł 5 V 1827 roku. W polskiej świadomości historycznej nie funkcjonuje jako polski władca, choć Księstwo Warszawskie było formą państwowości polskiej, przez co 7 lat jego istnienia należałoby odejmować od 123 lat niewoli.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS