22 kwietnia 1451 urodziła się Izabela Kastylijska, matka królowych

Tego dnia 1451 urodziła się Izabela Kastylijska, królowa Kastylii, Leónu i Aragonii, matka królowych

Izabela Kastylijska nie bez powodu jest nazywana matką królowych. Jej potomkowie do dziś zasiadają na tronach europejskich monarchii. Jednak jej droga do sukcesji była niezwykle wyboista, a sam ślub z Ferdynandem II Aragońskim został zawarty w sekrecie. Poniżej dowiesz się więcej o linii sukcesji, panowaniu i spuściźnie jednej z najbardziej znanych królowych w historii.

W skrócie:

Dzieciństwo Izabeli Kastylijskiej i linia sukcesji

Izabela Kastylijska urodziła się ok. godz. 16:30 22 kwietnia 1451 roku w Wielki Czwartek w Madrigal de las Altas Torres. Była córką króla Kastylii Jana II i jego drugiej żony, Izabeli Portugalskiej, oraz wnuczką króla Kastylii, Henryka III i Katarzyny Lancaster. Została ochrzczona w kościele San Nicolás, otrzymując imię swojej matki. Nie było to w tym czasie popularne imię w Kastylii. Miejsce i data urodzenia Izabeli były wielokrotnie kwestionowane, biorąc pod uwagę, że kiedy się urodziła, nikt nie zdawał sobie sprawy ze znaczenia, jakie dziewczynka będzie miała w przyszłości.

Izabela urodziła się jako infantka, ponieważ tytuł dziedzica i księcia Asturii przypadał bratu jej ojca, Henrykowi, który zastąpił później Jana II na tronie. W listopadzie 1453 roku królowa ponownie urodziła syna, infanta Alfonsa. Wtedy Izabela została zdegradowana na 3. miejsce w linii sukcesji.

Narodziny i Izabeli, i Alfonsa, były szeroko świętowane, ponieważ zapewniały sukcesję tronu. Książę Asturii był wtedy żonaty z Blanką z Nawarry, ale nie mieli dzieci, a według plotek księżniczka pozostawała dziewicą.

W pierwszych latach życia Izabela Kastylijska towarzyszyła rodzicom w ich ciągłych przeprowadzkach z dworem. Były to problematyczne czasy, w których szlachta zmonopolizowała znaczną część władzy, wyraźnie podzieloną na dwa obozy:

• Álvaro de Luna, konstabla Kastylii i mistrza Zakonu Santiago
• oraz księcia Henryka, wokół którego zjednoczyła się grupa arystokratów podejrzliwych wobec pozycji don Álvaro.

Królowa Izabela, świadoma drugorzędnej pozycji, w jakiej znajdował się jej mąż i świadoma popełnianych nadużyć, wykorzystała swoje wpływy. W końcu udało jej się wpłynąć na króla i podważyć zaufanie, jakim darzył don Álvaro. Został on aresztowany, osądzony i ścięty na Plaza Mayor w Valladolid w 1453 roku. Zwyciężyła frakcja księcia Henryka.

Król Jan II zmarł 22 lipca 1454 roku, kiedy Elżbieta miała zaledwie trzy lata. W testamencie, sporządzonym na krótko przed śmiercią, monarcha regulował własną sukcesję następująco:

• korona przypadła jego najstarszemu synowi, Henrykowi (Don Enrique),
• gdy ten nie pozostawi prawowitych potomków, władza przejdzie na małego Alfonsa,
• w przypadku śmierci obojga z nich bez prawowitego następcy, władzę obejmie Izabela.

Ponadto, król zarządził, że edukacja obu dzieci spoczęła na dwóch notablach: Lope de Barrientos, kanclerzu Kastylii, i biskupa Cuenca oraz Gonzalo de Illescas, przeora Guadalupe. Królowa Elżbieta pozostała ich opiekunką i administratorką posiadłości.

Panowanie Henryka IV Bezsilnego i dalsze zawirowania w kwestii linii sukcesji

Gdy Henryk IV zasiadł na tronie, królowa Izabela osiadła na stałe w Arévalo. Tam, w skromnym pałacu Jana II, dzieci były więzione wraz z matką. Miał to być trudny czas, nawet pod względem ekonomicznym. Wielu kronikarzy wspomina o głodzie, który przyszła królowa musiała cierpieć w Arévalo. Wokół nich tworzył się jednak mały dwór, w którego skład weszły osobowości, które później miały duże znaczenie w życiu młodej Izabeli.

Na szczególną uwagę zasługuje postać Gonzalo Chacóna, który należał do kręgu Álvaro de Luna, a stał się nauczycielem dzieci. Był żonaty z Klarą Álvarez de Alvarnáez, damą portugalskiego pochodzenia i dwórką królowej Izabeli. Być może w tym czasie poznał Beatriz de Bobadilla, córkę strażnika zamku Arévalo, która stała się później najbliższą osobą Izabeli Kastylijskiej.

Innymi ważnymi postaciami byli Gutierre de Cárdenas, jego żona Teresa Enríquez i augustiański zakonnik Martín Alonso de Córdoba, który zadedykował jej swoje dzieło El Jardín de nobles doncellas, aby służyło jako przewodnik w dorosłym życiu. Była też Beatriz de Silva, portugalska dama, która przybyła z orszakiem ślubnym królowej Izabeli, a później pomogła w założeniu Zakonu Niepokalanego Poczęcia.

Kiedy żona króla urodziła córkę Joannę, Izabela i jej brat Alfons zostali wezwani na dwór w Segowii. Przeszli pod bezpośredni nadzór króla i mieli dokończyć edukację. Alfons został oddany pod opiekę guwernera, podczas gdy Izabela stała się częścią dworu królowej.

Warunki życia Izabeli poprawiły się. Zawsze miała jedzenie, ubrania i mieszkała w zamku ozdobionym złotem i srebrem. Na edukację Izabeli składało się z czytanie, ortografia, pisanie, gramatyka, historia, matematyka, sztuka, szachy, taniec, haft, muzyka i nauka religii.

Wiodła spokojny tryb życia, ale rzadko opuszczała Segowię, ponieważ król Henryk tego zabronił. Jej przyrodni brat trzymał ją z dala od politycznych zawirowań w królestwie, chociaż Izabela miała pełną wiedzę o tym, co się dzieje.

Kwestia niezdolności króla do wydania na świat następcy była palącą kwestią jeszcze przed rozpoczęciem jego panowania. Po 13 latach małżeństwa z Blanką z Nawarry król postanowił je unieważnić z powodu braku potomków. Zaakceptował on swoją impotencję – ale tylko z żoną. Według oświadczenia niektórych prostytutek, utrzymywały one stosunki z królem.

Wniosek był więc taki, że impotencja króla w małżeństwie była spowodowana samą królową. W Kordobie w 1455 roku, w imię sojuszu z Portugalią, Henryk ożenił się ponownie z siostrą Alfonsa V, Joanną Portugalską. Od czasu małżeństwa z Henrykiem IV królowa Portugalii zdawała sobie sprawę z niestabilności i pretensji niektórych szlachciców, ale także słabości męża.

Obawiając się wpływu, jaki ci arystokraci mogą mieć na dzieci, zachowała kontrolę nad Izabelą i Alfonsem, sprawiając, że towarzyszyli jej we wszystkich podróżach. Tymczasem król nie zastosował się do woli Jana II i przyznał Cuéllar, który powinien należeć do infantki Izabeli, don Beltrán de la Cueva, któremu przyznał również Maestrazgo de Santiago, przyznane infantowi Alfonsowi.

Wpływ szlachty na linię sukcesji. Izabela Kastylijska następcą tronu

Szlachta wkrótce skonfrontowała się z królem Henrykiem, żądając, aby Alfons został mianowany jego następcą. Manipulowali Alfonsem, namawiając go do przejęcia tronu. Szlachta ogłosiła króla „tyranem” twierdząc, że jest niegodny zasiadania na tronie. Oskarżano go o sympatię wobec muzułmanów i homoseksualizm.

Teraz kontrolująca Alfonsa szlachta, twierdząca, że jest prawdziwym spadkobiercą, starła się z siłami króla Henryka w II bitwie pod Olmedo w 1467 roku. Bitwa zakończyła się remisem. Król Henryk zgodził się uznać Alfonsa za swojego domniemanego spadkobiercę, pod warunkiem, że poślubi swoją córkę, księżniczkę Joannę.

Wkrótce po tym, jak został mianowany księciem Asturii, zmarł. Prawdopodobnie na dżumę. Szlachta, która go wspierała, podejrzewała otrucie. Ponieważ Izabela została wymieniona w testamencie brata jako jego następczyni, szlachta poprosiła ją, aby zajęła jego miejsce jako orędownika buntu.

Jednak poparcie dla rebeliantów zaczęło słabnąć, a Izabela wolała wynegocjowane porozumienie niż kontynuowanie wojny. Spotkała się ze swoim starszym przyrodnim bratem Henrykiem w Toros de Guisando i osiągnęli kompromis: wojna się skończy, król Henryk mianuje Izabelę swoją następczynią, a Izabela nie wyjdzie za mąż bez zgody brata (ale nie będzie mógł zmusić jej do małżeństwa wbrew jej woli).

Umowy małżeńskie Izabeli Kastylijskiej

Od 3. roku życia Izabela była zaręczona z Ferdynandem, synem Jana II Aragońskiego. Jednak Henryk IV złamał tę umowę, zaręczając ją z Karolem, księciem Viana. Małżeństwo nie zostało skonsolidowane z powodu ostrego sprzeciwu Jana II Aragońskiego. Nieudane były również próby Henryka IV poślubienia jej z królem Portugalii Alfonsem V, drugim kuzynem Izabeli i prawie o 20 lat starszym od niej. Ale o szczegółach poniżej.

Gdy Izabela Kastylijska miała szesnaście lat, została zaręczona z Piotrem Girónem, który miał ponad 40 lat. Ale zmarł on z nieznanych przyczyn podczas podróży na spotkanie z narzeczoną. 18 września 1468 roku Izabela została ogłoszona księżną Asturii. Po ceremonii zamieszkała w Ocaña, pozostając w bliskim kontakcie z dworem.

Henryk IV ponownie wrócił do tematu ślubu Izabeli z Alfonsem V. Propozycja obejmowała również projekt małżeństwa jego córki Joanny z księciem Janem, synem Alfonsa V, króla Portugalii. W ten sposób Izabela miała trafić do sąsiedniego królestwa, a po śmierci męża trony Portugalii i Kastylii miały przejść na Jana II Portugalskiego i jego żonę Joannę.

Izabela odmówiła.

Następnie wrócił temat ślubu z księciem Karolem, ale Izabela znów odmówiła. Francuski monarcha, Ludwik XI, poprosił dla niego następnie o rękę Joanny, gdyż chciał usunąć księcia ze swojej świty. Zaręczyny odbyły się w 1470 roku w Medina del Campo, ale książę zmarł w 1472 roku na gruźlicę, tuż przed spotkaniem z panną młodą.

Tymczasem Jan II Aragoński próbował potajemnie negocjować z Izabelą małżeństwo z jej synem Ferdynandem. Izabela i jej doradcy uważali, że jest najlepszym kandydatem na męża, ale istniała przeszkoda. Byli oni bowiem kuzynami drugiego stopnia. Potrzebowali więc bulli papieskiej, która uwolniłaby ich od pokrewieństwa.

Papież jednak nie podpisał tego dokumentu, obawiając się możliwych negatywnych konsekwencji, jakie ten akt mógł mu przynieść, przyciągając wrogość królestw Kastylii, Portugalii i Francji: wszystkich zaangażowanych w negocjacje w sprawie małżeństwa księżniczki Izabeli z innym konkurentem, niż życzyłby sobie tego król Henryk.

Potajemny ślub Izabeli Kastylijskiej z Ferdynandem II Aragońskim

Znalazły się jednak osoby z otoczenia Izabeli, które sfałszowały bullę papieską, rzekomo wydaną w czerwcu 1464 roku przez poprzedniego papieża, Piusa II, na rzecz Ferdynanda. Pozwolono mu w niej poślubić każdą księżniczkę, z którą był związany więzami krwi do trzeciego stopnia.

Izabela zgodziła się na takie manewry i 5 marca 1469 roku zostały podpisane umowy małżeńskie w Cervery. Istniała jednak nadal obawa, że Henryk IV pokrzyżuje ich plany, więc w maju 1469 roku pod pretekstem odwiedzenia grobu swojego brata Alfonsa, który spoczywał w Avili, Izabela wyruszyła z Ocaña, gdzie była pilnie strzeżona przez Jana Pacheco.

Ferdynand natomiast potajemnie przekroczył Kastylię w przebraniu. 19 października 1469 roku pobrali się w pałacu Vivero w Valladolid.

W 1471 roku papież Sykstus IV wysłał kardynała Rodrigo de Borgię (późniejszy papież Aleksander VI) do Hiszpanii jako legata papieskiego, aby uregulował różne sprawy polityczne na półwyspie, w tym ten właśnie związek, przywożąc ze sobą rzekomą bullę papieską.

Izabela Kastylijska – panowanie wraz z Ferdynandem II Aragońskim

11 grudnia 1474 roku zmarł król Henryk. Izabela ogłosiła się królową Kastylii 13 grudnia 1474 roku w Segowii. Wybuchła wojna o sukcesję kastylijską (1475-1479) między zwolennikami Izabeli, a jej siostrzenicą Joanną. 1 marca 1476 roku doszło do bitwy pod Toro, którą obie strony uważały za zwycięskie. Izabela uznała wówczas swoje córki za następców tronu, co wzmocniło jej pozycję na tronie Kastylii.

Gdy wybuchł bunt w Segowii w tym samym roku, Izabela osobiście pojechała spotkać się z rebeliantami, których przekonała do swoich racji. Niesamowicie wzmocniło to jej pozycję. Co więcej, urodziła syna. Męski potomek legitymizował jej władzę jeszcze bardziej.

Podczas kampanii wojskowych przeprowadzanych przez Ferdynanda, królowa zawsze była z tyłu, w towarzystwie swoich dzieci. Ale była gotowa pomóc i zrobić to, co konieczne. Jej pomoc okazała się decydująca dla zwycięstwa kastylijsko-aragońskiego w wojnie o Grenadę. Gdy miasto było otoczone od dłuższego czasu, ale ludność nie chciała się poddać, żołnierzom zaczęły spadać morale.

Król Ferdynand poprosił żonę, aby pojawiła się na polu bitwy, aby podnieść morale żołnierzy. Królowa, w towarzystwie swoich dam i córki Izabeli, spełniła prośbę męża. Efekt był natychmiastowy. Nie tylko ich wojska odzyskały morale, ale i oblegani mieszkańcy miasta podjęli kapitulację. Ale nie przed wojowniczym królem – a przed dzielną królową.

Podpisany w 1479 roku traktat z Alcaçovas zakończył wojnę, uznając Izabelę i Ferdynanda za królów Kastylii, w zamian za pewne ustępstwa wobec Portugalii.

Para królewska głęboko wierzyła i była zaangażowana w projekty Krzysztofa Kolumba. Podczas ich panowania miały miejsce wydarzenia o wielkim znaczeniu dla przyszłości królestwa:

• ustanowienie Świętej Inkwizycji w 1480 roku,
• utworzenie Santa Hermandad (z hiszp. dosł. Święte Bractwa – milicje miejskie), które pozwalały na znacznie bezpieczniejsze warunki dla handlu i gospodarki,
• inkorporacja Emiratu Grenady,
• religijne zjednoczenie Korony Hiszpańskiej, oparte na przymusowym nawróceniu Żydów, pod karą śmierci lub wygnania (Edykt Grenady z 1492 roku), a później muzułmanów,
• po odkryciu Ameryki w 1492 roku rozpoczął się proces ewangelizacji tubylców (zadanie to powierzono węgierskim paulinom). Królowie troszczyli się o nawrócenie i sprawiedliwe traktowanie Indian. Ograniczyli zniewolenie Indian, zainicjowane przez Kolumba, do przypadków przewidzianych w ówczesnym prawie kastylijskim.
• Izabela i Ferdynand podpisali w 1494 roku z Portugalią traktat w Tordesillas, który wyznaczał ich strefy wpływów na Oceanie Atlantyckim.

W związku ze swoimi działaniami para królewska w 1496 roku otrzymała tytuł królów katolickich, nadany im przez papieża Aleksandra VI (wspomnianego wcześniej jako kardynała). Tytuł ten był dziedziczny, dziś nosi go król Hiszpanii, Filip VI.

Izabela Kastylijska – śmierć, testament i dzieci

Izabela oficjalnie wycofała się ze spraw rządowych 14 września 1504 roku. Zmarła 26 listopada 1504 roku w Pałacu Królewskim w Medina del Campo. Pierwotnie została pochowana w klasztorze San Francisco de la Alhambra 18 grudnia 1504 roku, tak jak sobie życzyła.

Wkrótce potem jej szczątki, wraz z szczątkami jej męża Ferdynanda, zostały przeniesione do Kaplicy Królewskiej w Grenadzie. Spoczywa tam również ich córka Joanna Szalona i jej mąż Filip IV Piękny. W muzeum Kaplicy Królewskiej znajduje się korona i berło królowej.

W swoim testamencie królowa Izabela zastrzegła, że chociaż następczynią tronu będzie jej córka Joanna, król Ferdynand ma administrować i rządził Kastylią w jej imieniu przynajmniej do czasu, gdy Karol, pierwszy syn Joanny, skończy 20 lat. Następna w kolejce do tronu miała być Maria, najmłodsza córka Elżbiety, a dopiero później Katarzyna (Aragońska).

Jednak szlachta w Kastylii nie poparła Ferdynanda i postanowił on wycofać się do Aragonii. Rządy w Kastylii pozostawiono królowi Filipowi I (IV), mężowi Joanny, ale kilka miesięcy później zmarł nagle, co doprowadziło do ponownego mianowania Ferdynanda regentem. Joanna została uwięziona w Tordesillas przez ojca, który rządził Kastylią aż do śmierci w 1516 roku. Jego następcą został Karol, syn Joanny – wnuk Izabeli i Ferdynanda.

W swoim testamencie Izabela chciała również, aby jej następcy dążyli do podboju Afryki Północnej i jej chrystianizacji.  

Izabela miała siedmioro dzieci, z czego wieku dorosłego dożyło pięcioro:

• Izabela Portugalska,
• Jan Aragoński i Kastylijski,
• Joanna Szalona, żona Filipa IV Pięknego,
• Maria Aragońska,
• Katarzyna Aragońska, żona Henryka VIII.

Wśród wnuków Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda II Aragońskiego należy wymienić:

• Eleonorę Austriaczkę, która została królową Portugalii,
• Karola V Habsburga, syna Joanny Szalonej, który został cesarzem rzymskim,
• Izabelę Austriaczkę, która została królową Danii,
• Ferdynanda I, który także był cesarzem rzymskim,
• Marię Austriaczkę, królową Węgier i Czech,
• Marię I, która została później królową Anglii.

Potomkowie królowej Izabeli i króla Ferdynanda zdominowali europejskie monarchie. Do dziś większość europejskich monarchii jest z nimi powiązana, a sama Izabela Kastylijska, zwana też Izabelą Katolicką, jest jedną z najbardziej znanych królowych w dziejach Europy.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ