17 marca 45 p.n.e. rozegrała się bitwa pod Mundą 

Tego dnia 45 p.n.e. rozegrała się bitwa pod Mundą podczas rzymskiej wojny domowej

Bitwa pod Mundą została stoczona w dzisiejszej południowej Hiszpanii, nieopodal współczesnej Kordoby, pomiędzy armią Gajusza Juliusza Cezara, a siłami pompejan pod komendą Tytusa Labienusa i Gnejusza Pompejusza Młodszego. Zwycięstwo Cezara w tej bitwie ostatecznie złamało zbrojny opór jego przeciwników i zagwarantowało mu absolutną władzę nad Rzymem aż do jego śmierci.

Rzymska wojna domowa. Geneza bitwy pod Mundą

Przygotowania do bitwy i siły obu stron

Bitwa pod Mundą to ostatnia bitwa wojny domowej, którą Gajusz Juliusz Cezar prowadził przeciwko swoim przeciwnikom, pompejanom, od przekroczenia Rubikonu w 49 roku p.n.e. 

Stanowiła także uwieńczenie kampanii, którą zwycięski wódz i dyktator prowadził przeciwko pompejanom, na terenie obecnej południowej Hiszpanii.

Z jednej strony do walki stanęły wojska jego przeciwników, dowodzone przez Gnejusza Pompejusza Młodszego, syna przywódcy pompejan i wielkiego rywala Cezara, Pompejusza Wielkiego, oraz Tytusa Labienusa, dawnego przyjaciela i towarzysza Cezara. Jednak porzucił on Cezara wraz z początkiem wojny domowej. Po stronie Pompejusza stanęło 13 legionów i oddziały posiłkowe, razem około 70 000 żołnierzy.

Przeciwko nim wystąpiła armia Cezara, licząca 8 legionów. Razem z siłami posiłkowymi liczyła ok. 50 000 żołnierzy.

Armia Pompejusza Młodszego i Labienusa zajęła defensywne pozycje na wzgórzu przed murami Mundy. Legioniści stanęli w centrum, skrzydła zaś osłaniały im oddziały jazdy i lekkozbrojnych.

Na równinie przed nimi szyki rozwinęła armia Cezara, przy czym jazda i lekkozbrojni armii Cezara zajęli pozycje na jego lewej flance.

Bitwa pod Mundą. Cezar (…) walczył o zwycięstwo, ale tym razem także i o życie¹

Cezar rozkazał swojej armii zaatakować pod górę, wprost na pozycje wojsk pempejańskich. Walka miała być długa i krwawa, lecz wyrównana, jednak mimo tego w pewnym momencie cezarianie mieli zacząć tracić nadzieję zwycięstwa.

Wtedy Cezar, dotychczas obserwujący bitwę na koniu, miał osobiście dołączyć pieszo do walki. Już po zwycięstwie pod Mundą miał to skomentować, jakoby często walczył o zwycięstwo, ale tym razem także i o życie.²

Wreszcie, na prawym skrzydle Cezara, walczący tam X legion zaczął spychać stojące przed nim wojska Pompejusza Młodszego, na co ten miał przerzucić tam do walki jeden z legionów z własnej prawej flanki. Wtedy jednak do ataku ruszyła kawaleria Cezara, dowodzona przez jego sojusznika, króla Mauretanii Boguda, szturmując obóz przeciwnika.

Tytus Labienus, stojący na czele jazdy pompejan, widząc to, poprowadził swoich żołnierzy do kontrataku – jednak reszta żołnierzy Pompejusza, naciskana przez X legion z lewej, a przez mauretańską jazdę z prawej, omyłkowo wzięła to za próbę ucieczki, co z kolei spowodowało załamanie się morale całości armii i jej rzucenie się do ucieczki.

Cezar po raz kolejny zwyciężył.

Cezar niepodzielnym panem Rzymu

W walce polec miał Tytus Labienus, któremu Cezar zorganizował odpowiedni pogrzeb,
 jak też 30 000 żołnierzy Pompejusza Młodszego – on sam zdołał ujść z życiem, jednak nie na długo. Kilka tygodni później został bowiem napadnięty i zabity.

Wzięci jeńcy, spośród których wielu wcześniej przeszło ze strony Cezara do Pompejusza, zostali straceni. Straty Cezara miały rzekomo wynieść 1000 zabitych i 500 rannych.

Bitwa pod Mundą stanowiła ostatnie znaczące starcie wojny domowej, rozpoczętej cztery lata wcześniej – niedługo po niej bowiem cała Hiszpania na nowo wpadła w ręce Cezara, a jakikolwiek zbrojny opór przeciwko jego władzy ustał.

Zwycięski wódz wkrótce potem zostanie ogłoszony dożywotnim dyktatorem. Nie miał się jednak nacieszyć swoją absolutną władzą nad Rzymem długo. Zaledwie niecały rok później został zamordowany w idy marcowe, tj. 15 marca 44 r. p.n.e.

Bibliografia:

• Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, t. III, tłum. L. Pietrowicz, Warszawa 2004.

Fot. Bitwa pod Mundą, rycina Matthäusa Meriana, ok. 1625, źródło: Wikimedia Commons

Przypisy:

1          Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, t. III, tłum. L. Pietrowicz, Warszawa 2004, s. 137.
2          Tamże.

Konrad Karczewski – student II roku Uniwersytetu Warszawskiego na Wydziale Historii, pasjonuje się historią starożytną, w szczególności historią polityczną i militarną starożytnego Rzymu.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ