15 marca 493 roku został zamordowany pierwszy barbarzyński król Italii, Odoaker
W 493 roku w Rawennie pierwszy barbarzyński król Italii (Regnum Italiae) – Odoaker, padł pod mieczem króla Ostrogotów Teodoryka Wielkiego. Śmierć Odoakra była wynikiem kilkuletniej wojny z władcą Ostrogotów, który działał z nadania cesarza Wschodniorzymskiego, Zenona Izauryjczyka.
Znaczenie Odoakra
Odoaker (Flavius Odovacar) był postacią niewątpliwie kluczową w historii Cesarstwa Rzymskiego, historii państwowości Włoch. Możliwe nawet, że jego działania były kluczowe dla historii Europy.
W historiografii przyjmuje się, że to on zakończył istnienie Cesarstwa Rzymskiego na zachodzie detronizując ostatniego cesarza Rzymu, Romulusa Augusta (Augustulusa), w 476 roku.
Czy na pewno?
Otóż jest to pewne uproszczenie, wynikające prawdopodobnie z ludzkiej potrzeby periodyzacji ciągłych procesów, które mogą trwać całe pokolenia. Nie inaczej było w przypadku końca Imperium Zachodniorzymskiego.
Faktem jest, że już pisarze wczesnośredniowieczni uznawali detronizację Romulusa Augustulusa za koniec Cesarstwa Augusta. Wyraz temu daje Jordanes w Getica:
Z tym Augustulusem, w pięćset dwudziestym drugim roku panowania po kolei wszystkich jego poprzedników, upadło również zachodnie cesarstwo szczepu rzymskiego, które w siedemset dziewiątym roku po założeniu Rzymu wziął w posiadanie pierwszy z augustów, Oktawian August. Italia i Rzym przechodzą w posiadanie królów gockich[1].
Odoaker – rządy
Po detronizacji Romulusa Augustulusa w 476 roku władzę nad Rzymem oraz nad całą Italią jako namiestnik (patrycjusz) z nadania cesarza wchodniorzymskiego, urzędującego w Konstantynopolu, przejął Odoaker.
W jego oczach, jak i jemu współczesnych, nie zakończył on istnienia Cesarstwa Rzymskiego. Imperium Romanum wciąż istniało we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego ze stolicą w Mieście Konstantyna. Władza Odoakra nad Italią była tylko przedłużeniem władzy cesarskiej.
Świadczyć ma o tym fakt, że Odoaker odesłał do Konstantynopola regalia cesarskie imperatorów zachodu. Mimo, iż określany jest jako król, tak naprawdę utrzymywał ten tytuł (rex) tylko wobec swoich nie-rzymskich poddanych.
Jak podaje Józef Gierowski w Historii Włoch:
Odoaker (…) używał tego tytułu tylko w odniesieniu do “barbarzyńców”[2].
Dalej pisze:
Cesarstwo pozostawało dla niego [Odoakra] żywą instytucją: podporządkował się Konstantynopolowi i pomagał w przywróceniu jedności. Władzę nad Rzymem sprawował w imieniu cesarza wschodniego Zenona jako wikariusz z tytułem patrycjusza (…)[3].
Panowanie Odoakra trwało około 14 lat. Nowy władca Italii pozostawił stary rzymskich system administracyjny i prawny wobec obywateli rzymskich, wobec Germanów stosowano prawa germańskie. Jedynie podzielił 1/3 ziemi Italii wśród swoich żołnierzy jako zapłatę za wierną służbę. W sprawach religijnych starał się nie ingerować. Odoaker i jego ludzie byli arianami, przy czym znakomita większość mieszkańców Italii była wyznania łacińskiego.
W polityce zagranicznej Odoaker starał się skonsolidować swoją władzę nad Italią oraz terytoriami okolicznymi. Zdobył Sycylię z rąk Wandalów oraz próbował rozszerzyć swoje władztwo na zajętą przez Rugiów Dalmację całkowicie dziesiątkując ten lud.
Upadek
Śmiałe, ekspansywne poczynania Odoakra zaniepokoiły cesarza wschodniorzymkiego, Zenona. Imperator miał asa w rękawie. W tym czasie na jego dworze bawił król ostrogocki Teodoryk. Władca Ostrogotów gościł na dworze w Konstantynopolu, gdy w tym czasie poważny kryzys ekonomicznych dotykał Gotów mieszkających w Illyrii. Słali skargi do Teodoryka, który zwrócił się z tą sprawą do cesarza.
Jak podaje przytaczany już Jordanes, Teodoryk miał namawiać cesarza do interwencji w Italii:
Kiedy mu [Teodorykowi], jak zazwyczaj, po przyjacielsku udzielono głosu, wyłuszcza sprawę: “Dlaczego zachodnia połać cesarstwa, którą rządził długi poczet przodków i poprzedników waszych, i sam przesławny gród Roma, głowa i pani świata, ugina się teraz pod tyrańskim jarzmem króla Torkiligów i Lugów [Odoakra]”[4].
Teodorykowi zależało na interwencji w Italii, gdyż widział w niej szansę na bogactwa i ziemię dla swojego ludu, cesarz zaś mógł mieć na tronie Italii kogoś zaufanego i bardziej zdatnego do kontroli.
Inwazja zaczęła się w 489 roku n. e. Armia Gotów odniosła dwa duże zwycięstwa nad rzeką Isonzo i nad Weroną zmuszając wojska Odoakra do odwrotu. Wojna trwała trzy lata ze zmiennym przebiegiem. Odoaker stosował taktykę koczowania w obwarowanych miastach italskich, wykorzystując taktykę walki podjazdowej odnosił skuteczne zwycięstwa w walce z najazdem Ostrgotów.
Teodoryk z kolei, wzmocniony posiłkami Wizygotów, starał się doprowadzić do walnej bitwy, w której rozgromiłby armię władcy Italii. Impas przełamały wojska gotyckie, gdzie w bitwie pod Addą rozgromiły siły Odoakra, który zmuszony był zabarykadować się w Rawennie.
Goci oblegali miasto dwa lata, aż w 493 roku biskup miasta Jan wymógł na obydwu wodzach rozejm, na mocy którego mieli oni rządzić Italią wspólnie. 5 marca wojska Teodoryka wkroczyły do Rawenny. Jednakże Teodoryk nie godził się na współrządy z uzurpatorem. Dziesięć dni po zawarciu pokoju, 15 marca 493 roku, władca Ostrogotów wyprawił ucztę, na którą zaproszony był Odoaker wraz z rodziną. Nie spodziewający się niczego władca, przystał na propozycję wspólnego posiłku. Tam Teodoryk dokonał krwawego mordu na Odoakrze i jego rodzinie.
Tak zginął pierwszy barbarzyński król Italii.
Bibliografia:
- Gierowski J.A., Historia Włoch, Wrocław 1985.
- Zwolski E., Jordanes, O pochodzeniu i dziejach Gotów, [w:] „Kasjodor i Jordanes. Historia gocka, czyli Scytyjska Europa”, Lublin 1984.
[1] Zwolski 1984, s. 132.
[2] Gierowski 1985, s. 25.
[3] op. cit.
[4] Zwolski 1984, s. 142.
Czytaj również:
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS