Historia Polski pełna jest wydarzeń, o których zapomnieć nie można. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje Powstanie Wielkopolskie, które wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu i szybko rozprzestrzeniło się na całą Wielkopolskę. W tym roku przypada 105. rocznica wybuchu powstania, którą uroczyście obchodzono również w Kcyni. To właśnie pod Kcynią, 2 i 3 lutego 1919 r. – w rejonie Malic, Zabłocia, Szczepic, Suchoręcza – powstrzymane zostało natarcie niemieckie.
Decyzją Sejmu, z inicjatywy Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudy 27 grudnia ustanowiony został świętem państwowym. We wrześniu 2021 roku apel, aby tak się stało, poparty ośmioma tysiącami podpisów trafił do prezydenta. Apel zainicjowany został przez Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Fundację Zakłady Kórnickie, poznański Oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 oraz Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski.
W tym roku przypada 105. rocznica wybuchu powstania, którą uroczyście obchodzono również w Kcyni. To właśnie pod Kcynią, 2 i 3 lutego 1919 r. – w rejonie Malic, Zabłocia, Szczepic, Suchoręcza – powstrzymane zostało natarcie niemieckie.
Kcynia została wyzwolona w noc sylwestrową na przełomie 1918 i 1919 roku. Po początkowych, znaczących sukcesach strony polskiej, nieprzyjaciel przystąpił do kontrofensywy. Pomimo, iż już w styczniu 1919 roku rozpoczęły się rokowania pokojowe, walki nie ustawały. Do pamiętnych starć doszło w pobliżu Kcyni na początku lutego. Sukces powstańców wpłynął w znacznym stopniu na załamanie się natarcia niemieckiego.
Kilka dni później podpisany został pomiędzy Niemcami a państwami Ententy rozejm w Trewierze. Wyznaczył on wokół ziem zajętych przez powstańców linię demarkacyjną. Był to sukces Powstania Wielkopolskiego, który miał duży wpływ na kształt Traktatu Wersalskiego i w konsekwencji powrót Wielkopolski i Pomorza do macierzy.
Obchody 2023
Tegoroczne obchody 105. rocznicy inaugurowała okolicznościowa msza święta w kościele p.w. WNMP w Kcyni, w której uczestniczyły poczty sztandarowe szkół, stowarzyszeń oraz delegacje i zaproszeni goście, a także dzieci i młodzież szkolna, a po niej część główna uroczystości na cmentarzu w Kcyni.
To właśnie tutaj, na lewo od wejściowej alejki, znajduje się duża mogiła zbiorowa otoczona ścianką betonową, z pomnikiem w formie ściany z ciosów kamiennych zwieńczonej krzyżem maltańskim. Na pomniku wykonanym w latach 1920-21 i – po zniszczeniu przez hitlerowców – odtworzonym w 1948 r., umieszczono dekorowaną wizerunkiem czapki powstańczej na skrzyżowanych szablach tablicę z nazwiskami 34 powstańców, którzy polegli w latach 1918-19 w rejonie miasta. Niżej na pomniku znajdują się trzy tablice z nazwiskami 48 osób zamordowanych w okresie okupacji hitlerowskiej. Na murze, na prawo od pomnika umieszczono epitafium Franciszki Heyn (1889-1963), sanitariuszki kcyńskiej kompanii powstańczej.
Pomnik od lat gromadzi mieszkańców w tym wyjątkowym okresie, kiedy odbywają się uroczystości związane z kolejnymi rocznicami powstania wielkopolskiego. W 2018 roku został gruntownie odnowiony, uporządkowano zieleń, a w ostatnim czasie zamontowano także nowy maszt. Został on sfinansowany w ramach dotacji pozyskanej przez gminę z programu Pod biało-czerwoną pod honorowym patronatem Prezesa Rady Ministra Mateusza Morawieckiego.
– Witam na uroczystości 105. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Spotykamy się w tym wyjątkowym dniu, w miejscu bardzo ważnym dla pamięci Powstania – powitała zgromadzonych Anna Duda-Nowicka z referatu edukacji, promocji, sportu i kultury Urzędu Miejskiego w Kcyni.
W obchodach udział wzięli m.in. wicestarosta nakielski Tomasz Miłowski, przewodniczący Rady Miejskiej w Kcyni Jan Kurant, sekretarz Rafał Heftowicz, kierownik referatu Rafał Woźniak, radni powiatowi i gminni, przedstawiciele policji, straży pożarnych i stowarzyszeń. Komendantem uroczystości był dh Damian Łyszczarz.
Apel pamięci poległych odczytali uczniowie Zespołu Szkół Technicznych w Kcyni.
Wartę honorową pełnili członkowie Towarzystwa Historycznego w Kcyni ubrani w powstańcze mundury.
Patriotyzm dnia dzisiejszego nie ogranicza się wyłącznie do poczucia obowiązku obrony kraju przed wrogiem zewnętrznym, lecz wyraża się przede wszystkim w przywiązaniu do przeszłości historycznej, zarówno tej ogólnonarodowej jak i lokalnej. Wyrazem tego są uroczyste obchody powstańcze, które dają dowód naszego przywiązania do tradycji, a zarazem są hołdem oddanym przodkom.
Dodatkowymi inicjatywami związanymi z obchodami powstania będą ogłoszenie w styczniu konkursu plastycznego Powstanie Wielkopolskie oczyma dziecka. W lutym projekcja filmu nt. Powstania Wielkopolskiego pt. Płomień wolności – budzyńska epopeja oraz wystawa ze zbiorów Towarzystwa Historycznego w GCKiB w Kcyni i 5 lutego spotkanie z Andrzejem Wieczorkiem w ramach Ciekawości świata pt. Udział kompanii gołanieckiej w Powstaniu Wielkopolskim i wojnie polsko-bolszewickiej w Urzędzie Miejskim w Kcyni.
Obchody w latach poprzednich
Obchody Powstania Wielkopolskiego mają dla mieszkańców gminy ważne znaczenie. Każdego roku inauguruje je msza święta, odczytywane są apele powstańcze.
W 2020 roku w ramach obchodów rocznicy powstania, na dworcu w Kcyni otwarta została Izba Pamięci, która jest dziełem Towarzystwa Historycznego w Kcyni. Od kilku lat siedzibę Towarzystwa stanowią pomieszczenia nieczynnego już dworca PKP, które sukcesywnie, w głównej mierze dzięki pracy wykonywanej społecznie, przywracane są do użytku. Dzięki projektowi unijnemu i środkom pochodzącym z LGD Partnerstwo dla Krajny i Pałuk, Towarzystwo mogło zakupić elementy umundurowania i wyposażenia za kwotę 19.800 złotych. Podczas otwarcia prezes Piotr Dąbrowski opowiadał o podjętych działaniach, dokonanych zakupach, a także przeprowadzonych pracach remontowych. Wydarzenie to zakończyło projekt pn. Zakup umundurowania i wyposażenia dla grupy rekonstrukcyjnej Towarzystwa Historycznego w Kcyni oraz organizacja wydarzenia Otwarcie Izby Pamięci wraz z przedstawieniem, służących zachowaniu lokalnego dziedzictwa historycznego.
W ubiegłym roku natomiast, za sprawą wyjątkowego, historycznego widowiska, mieszkańcy Kcyni mogli przenieść się w lata 1918-1919, czyli okres, kiedy na Pałukach wybuchło Powstanie Wielkopolskie.
Spektakularne widowisko historyczno-rekonstrukcyjne na Rynku w Kcyni nawiązywało do wydarzeń z przełomu 1918-1919. Przez kilka godzin mieszkańcy gminy mieli możliwość wzięcia udziału w pokazach zawodów rzemieślniczych, koncercie kapeli podwórkowej, epizodach związanych z życiem codziennym mieszkańców Pałuk oraz w przygotowaniu władz cywilnych i wojskowych do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Nie zabrakło wspólnego śpiewania pieśni powstańczych, tańców i kuchni polowej. Punktem kulminacyjnym wydarzenia była inscenizacja walk Powstańców Wielkopolskich z oddziałami niemieckimi. W inscenizacji udział wzięli: Towarzystwo Historyczne w Kcyni, ZHR Grupa Rekonstrukcji Historycznej, GRH Ehrhardt z Budzynia, GRH 8 Pułk Strzelców Wielkopolskich z Bydgoszczy.
Widowisko utrzymane było w stylu retro – scenografia rynku, oświetlenie, ubiory, postacie, muzyka, piosenki i tańce – wszystko nawiązywało do dawnych lat. Wydarzenie dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2022 w ramach Rządowego Programu Dotacyjnego Koalicje dla Niepodległej.
Ewa Hałas
Autor: Pałuki
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS