W pierwszych dniach grudnia w czterech pomorskich miastach odbędą się przedpremierowe pokazy filmu dokumentalnego “Wieś sprawiedliwych. Świadkowie”.
Film opowiada o akcji pomocy, jakiej z narażeniem życia udzielali mieszkańcy wsi Pomieczyno więźniom obozu koncentracyjnego KL Stutthof podczas tzw. Marszu Śmierci. Zawiera nigdy nie pokazywane wcześniej relacje osób, które osobiście wyprowadzały więźniów z kolumn marszowych i przechowywały ich w domach i zabudowaniach gospodarczych.
Autorzy filmu próbują także znaleźć odpowiedź na pytanie: dlaczego przez siedemdziesiąt lat po wojnie opowieść o bohaterstwie i poświęceniu Kaszubów nie trafiała do szerokiej opinii publicznej w Polsce?
Daty pokazów przedpremierowych:
1 grudnia, godz. 17.00 – Centrum Kultury w Kartuzach, ul. Klasztorna 1, Kartuzy.
2 grudnia, godz. 18.00 – Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko – Pomorskiej w Wejherowie, ul. Zamkowa 2A, Wejherowo.
4 grudnia, godz. 18.00 – Centrum Kultury Spichlerz, ul. 3 Maja 9c, Żukowo.
7 grudnia, godz. 17.00 – Sala Polskie Niebo, budynek dawnego Gimnazjum Polskiego, Augustyńskiego 1, Gdańsk.
O filmie “Wieś sprawiedliwych. Świadkowie”
Film będzie opowiadał o nieznanym epizodzie z czasów drugiej wojny światowej – pomocy, jakiej maszerującym więźniom obozu koncentracyjnego KL Stutthof, prowadzonym przez Niemców w tzw. Marszu Śmierci, udzielili mieszkańcy kaszubskiej wsi Pomieczyno. Tej nocy (z 1 na 2 lutego 1945) z kościoła, do którego zapędzono więźniów, dzięki pomocy miejscowych, uciekło kilkadziesiąt osób. Następnie część uciekinierów była ukrywana w okolicznych gospodarstwach, aż do wkroczenia Armii Czerwonej.
Opowiada pomysłodawca filmu, Tomasz Słomczyński – współautor scenariusza i producent wykonawczy:
Nasza przygoda z tym filmem rozpoczęła się w momencie, gdy otrzymałem maila od znajomej z Warszawy, przewodniczki po Muzeum Polin. Napisała, że jedna z mieszkanek Pomieczyna, Monika Szwertfeger, jest Sprawiedliwą Wśród Narodów Świata, że została odznaczona przez Instytut Yad Vashem w Izraelu za uratowanie Żydówki z Marszu Śmierci. Okazało się, że niemalże nikt o tym fakcie nie wiedział, nawet sąsiedzi nieżyjącej już pani Moniki. Co więcej – okazało się również, że Monika nie była jedyna. “Wszyscy ratowali” – usłyszałem w Pomieczynie, gdy pierwszy raz pojechałem jako reporter w poszukiwaniu śladów wydarzeń z przełomu stycznia i lutego 1945 roku. Poczułem, że trafiłem na niesamowitą historię, która jak dotychczas nie została opowiedziana światu.
W filmie występują ostatni z żyjących świadków tamtych wydarzeń: osoby, które samodzielnie – (jako dzieci lub nastolatkowie) dokarmiały więźniów, organizowały im ucieczki, których rodzice przechowywali zbiegów narażając swoje rodziny na śmierć z rąk hitlerowców.
Na przykład pan Albin Kwidziński (mieszkaniec Pomieczyna) jako dwunastoletnie dziecko był świadkiem niemieckiej obławy – niemieccy żołnierze przystawili pistolet do głowy jego ojca, który ukrywał zbiega z Marszu Śmierci. Nie przyznał się do tego, a w tym czasie zbieg przebywał ukryty pod siennikiem, kilka metrów obok, o czym wszyscy domownicy wiedzieli.
Inny przykład – pani Zofia Gusman (mieszkanka wsi Rąb) jako osiemnastolatka nosiła więźniom jedzenie i samodzielnie, wraz z koleżanką, wyprowadziła więźnia z kolumny marszowej.
Z lazaretu wyprowadzała więźnia pani Urszula Górna, a siostra pana Czesława Meringa rzucając śnieżkami, udawając zabawę, zdołała wyprowadzić dwóch więźniów z kolumny marszowej.
Wszystkie te osoby – a także inne, które w różny sposób pomagały nieszczęśnikom przetrwać morderczy pochód, wystepują w filmie.
Opowiada reżyser Andrzej Dudziński:
Największy walor tego filmu jest taki, że mieliśmy okazję skorzystać z materiałów archiwalnych. Przed kamerą wypowiadają się osoby, które doświadczyły tych tragicznych wydarzeń i dzielą się relacjami z pierwszej ręki. Co ważne, te archiwalne nagrania rozmów ze Świadkami, dotychczas nigdzie nie były pokazywane. A przecież są fenomenalne, unikatowe! Dlatego też postanowiliśmy w samym tytule filmu oddać honory tym cichym bohateerom, umieściliśmy tam niezwykle dla nas ważne słowo: “Świadkowie”.
Twórcy filmu otrzymali nagrania archiwalne od Stowarzyszenia Kolpinga w Pomieczynie. Członkowie tej organizacji przed kilkoma laty nagrywali ostatnich Świadków w ramach pracy nad książką “Stutthof jidze”, która ukazała się w 2017 roku. Jednak ekipa filmowa nie ograniczyła się do korzystania z materiałów gotowych. Filmowcy samodzielnie docierali do tych osób, które jeszcze pamiętają wydarzenia z przełomu stycznia i lutego 1945 roku.
Andrzej Dudziński:
Nasz film, chociaż wprost odnosi się do Kaszub i Kaszubów, ma także charakter uniwersalny. Wiele było takich sytuacji, w których człowiek, poprzez zwyczajną ludzką przyzwoitość, staje się bohaterem. Jestem przekonany, że na mapie Polski, Europy i świata nie brakuje takich wsi jak Pomieczyno koło Kartuz. Jednak rzadko się o nich mówi. Tymczasem warto takie postawy pokazywać, choćby po to, żeby uświadamiać, że bohaterstwo i patriotyzm może mieć niejdno imię.
Tomasz Słomczyński:
Zależało nam również na tym, żeby – oprócz przywołania relacji Świadków, spróbować znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego tak się stało, że przez kilka dekad opowieść o bohaterstwie mieszkańców wsi nie była szeroko znana i propagowana. Czy to milczenie jest specyfiką Kaszub? Dlatego zaprosiliśmy do udziału w filmie prof. Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego, historyka i socjologa, znawcę problematyki Pomorza, który w części odpowiada na to pytanie.
Tytuł filmu
“Wieś sprawiedliwych. Świadkowie”
czas trwania: 46 minut
Scenariusz i reżyseria
Andrzej Dudziński
Współpraca
Tomasz Słomczyński
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie
Zarząd Główny
Producent wykonawczy
Tomasz Słomczyński/AREA Press
Michał Malawski
Michał Malawski
Andrzej Dudziński
Film dofinansowano ze środków Urzędu ds. Kombatanatów i Osób Represjonowanych w Warszawie
Kartuzy 2020
Oryginalne źródło: ZOBACZ
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS