Na początku umowy możemy przeczytać, że jej przygotowanie jest wprost związane z transformacją energetyczną, realizowaną przez Unię Europejską. Podstawowym warunkiem realizacji porozumienia ma być zgoda KE na finansowanie bieżącej produkcji „celem zapewnienia stabilności funkcjonowania górnictwa węgla kamiennego w Polsce”.
Umowa zawiera nieco rytualne już stwierdzenia dotyczące potrzeby zapewnienia odpowiedniego wsparcia finansowego w procesie transformacji oraz rozłożenia jej na dłuższy czas. Bez tego zagrożone ma być bezpieczeństwo energetyczne kraju, zaś Śląsk może stanąć w obliczu „strukturalnej degradacji”.
System wsparcia dla sektora polegać ma na:
- „pokrywaniu kosztów nadzwyczajnych dla kopalń objętych procesem likwidacji przed datą zawarcia umowy społecznej, dotyczącej transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego oraz wybranych procesów transformacji województwa śląskiego”;
- dopłatach do redukcji zdolności produkcyjnych, które mają funkcjonować aż do zakończenia wydobycia;
- utrzymaniu wsparcia finansowego dla kopalń, które nie będą już wydobywać węgla, ale rozpoczną proces likwidacji;
Związkowcy domagają się również, aby do umowy została wpisane konkretne kwoty, które w poszczególnych latach trafią do sektora. Czas do roku 2049 chcą podzielić na siedem okresów: 2021-2023; 2024-2027; 2028-2030; 2031-2034, 2035-2040; 2041-2045; 2046-2049.
Umowa zakłada również zrealizowanie szeregu inwestycji związanych z uczynieniem węgla czystszym paliwem. Oficjalnym celem jest oczywiście „utrzymanie stabilności systemu energetycznego” i „zminimalizowanie negatywnych skutków społeczno-gospodarczych transformacji”. Wśród wspomnianych projektów są:
- budowa instalacji o skali przemysłowej służącej zgazowaniu węgla – zarówno do postaci SNG, jak i metanolu;
- budowa instalacji w technologii IGCC;
- dokończenie inwestycji w Elektrowni Łaziska, związanej z wykorzystaniem technologii CCU;
- budowa przemysłowej instalacji do produkcji niskoemisyjnego paliwa węglowego, które mogłoby być wykorzystywane do ogrzewania gospodarstw domowych po roku 2045.
Wszystkie wymienione inwestycje, zgodnie z umową, miałyby rozpocząć się jeszcze w roku 2021. Ich finansowaniu służyć mają dochody budżetu państwa z: aukcji praw do emisji, Funduszu Odbudowy UE, Towarzystwa Finansowego Silesia oraz partnerstwa publiczno prywatne. Związkowcy zabezpieczyli się również na wypadek dość typowego przeciągania inwestycji – mają one zostać oddane do użytku najpóźniej w roku 2025.
Ponadto, powstać ma spółka, której głównym zadaniem będzie realizacja projektów bezemiesyjnych technologii węglowych CCS oraz wytwrzania wodoru z gazu koksowniczego.
Porozumienie zakłada, że powołany zostanie specjalny Fundusz Transformacyjny oraz Rada Koordynacyjna ds. transformacji województwa śląskiego. Na transformację tego obszaru przeznaczonych zostanie 70% środków, które Polska otrzyma w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji UE.
Najpóźniej 30 czerwca 2021 w życie powinna wejść ustawa, która powoła kolejny nowy podmiot, tj. Śląski Fundusz Rozwoju, który ma zająć się „odbudową potencjału gospodarczego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego”. Nie jest szczególnym zaskoczeniem, że miejsce w jego władzach zarezerwowali sobie związkowcy wraz z przedstawicielami gmin górniczych.
Jeśli chodzi o terminy związane z wygaszaniem poszczególnych zakładów, to wyglądają one następująco:
- 2021 – połączenie kopalni Wujek z kopalnią Murcki-Staszic oraz zakończenie wydobycia w kopalni RUDA Ruch Pokój;
- 2023 – połączenie kopalni RUDA Ruch Bielszowice oraz kopalni RUDA Ruch Halemba (zakończą one wydobycie w 2034), wykonana zostanie również analiza kopalni Piast-Ziemowit w zakresie ewentualnego wykorzystania węgla w instalacjach do zgazowania pod kątem produkcji metanolu;
- 2028 – kopalnia Bolesław Śmiały zakończy pracę, przeanalizowana zostanie możliwość inwestycji w złoże „Za Rowem Bełckim”;
- 2029 – zakończenie eksploatacji w kopalni Sośnica, zweryfikowana zostanie możliwość pozyskania koncesji z partii Makoszowy;
- 2035 – pracę zakończy kopalnia Piast-Ziemowit Ruch Piast;
- 2037 – koniec wydobycia w kopalni Piast-Ziemowit Ruch Ziemowit;
- 2039 – koniec wydobycia w kopalni Murcki-Staszic;
- 2040 – koniec wydobycia w kopalni Bobrek i Brzeszcze;
- 2041 – koniec wydobycia w kopalni Mysłowice-Wesoła;
- 2043 – koniec wydobycia w kopalni ROW Ruch Rydułtowy;
- 2046 – zakończenie pracy w kopalni ROW Ruch Marcel;
- 2049 – wydobycie zakończy kopania ROW Ruch Chwałowice oraz Ruch Jankowice, a także Sobieski i Janina;
Projekt porozumienia przewiduje także pakiet świadczeń socjalnych dla pracowników sektora górnictwa węgla kamiennego. Wśród nich jest możliwość maksymalnie czteroletniego urlopu z wysokością wynagrodzenia na poziomie 80%, oraz jednorazowa odprawa pieniężna w wysokości 120 tysięcy złotych (nie tylko dla pracujących pod ziemią).
To jednak nie wszystko, ponieważ pracownicy, którzy nie zostaną objęci systemem alokacji, ale sami rozwiążą stosunek pracy i otrzymają ofertę poza górnictwem, będą mogli otrzymywać przez pięć lat dodatek wyrównawczy. Będzie również możliwość wzięcia udziału w szkoleniu służącym przekwalifikowaniu.
Co istotne – powyższe benefity i zabezpieczenia dotyczą tylko osób zatrudnionych w spółkach kontrolowanych przez Skarb Państwa w momencie podpisywania umowy.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS