“Wokół sprawy Pyjasa”. Maria Potocka: Myślałam, że ta książka będzie przyczynkiem do dyskusji, a nie “naruszeniem uczuć religijnych”

„Wokół sprawy Pyjasa” budzi kontrowersje

Stowarzyszenie Maj 77 oraz autorka wystawy o Pyjasie („Sprawa Stanisława Pyjasa”) prezentowanej jesienią ubiegłego roku w Bunkrze Sztuki po lekturze całości książki wydali oświadczenia odcinające się od tez i hipotez zawartych w eseju Marii Anny Potockiej. Zdaniem artystki Doroty Nieznalskiej Maria Anna Potocka „zawłaszczyła jej wystawę”.

Krytycznie o książce wypowiadali się m.in Liliana Batko-Sonik, Bogusław Sonik i Roman Graczyk.

Fot. Jakub Porzycki / Agencja Gazeta

Krytycy zarzucają Potockiej m.in., że nie jest historykiem, a porwała się na pisanie o trudnej historii, że dezawuuje Pyjasa, a udzielając głosu Lesławowi Maleszce „Ketmanowi”, wybiela go, że atakuje w publikacji przyjaciela Pyjasa, Bronisława Wildsteina.

Maria Potocka o micie męczennika

Na spotkaniu promocyjnym w Krakowie Maria Anna Potocka broniła się, mówiąc: – Kilka osób odmówiło wypowiedzi, publikacji, m.in. Bronisław Wildstein. Udało mi się porozmawiać z Maleszką, co nie było łatwe. Rozmawiałam też z jednym z patologów, którzy przeprowadzali sekcję zwłok Pyjasa. Profesor Andrzej Chwalba dał mi „papier”, dzięki któremu mogłam dostać się do archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.

Maria Anna Potocka powtarzała tezy o tym, że „mit o męczenniku zabitym przez system” zaistniał i się sprawdził. – Kraków [dzięki niemu – przyp. red.] stał się miastem prawdziwej opozycji. Teraz po latach warto jednak temu mitowi się przyjrzeć – dodała dyrektor MOCAK-u.

– Byłam przekonana, że moja książka to będzie przyczynek do dyskusji, a stała się „naruszaniem uczuć religijnych”.

Potocka: Obrońcą mitu Pyjasa jest Wildstein

Według autorki eseju mit posiada strażników. – Wiele religii miało wielkich strażników mitu. Takim strażnikiem, obrońcą mitu Pyjasa jest Bronisław Wildstein. Nie ma nic złego w istnieniu strażników mitu, o ile nie wprowadza się przymusu wiary – tłumaczyła Potocka.

– Czasem obrona mitu wbrew faktom szkodzi – wtórował Potockiej prof. Jan Widacki.

Widacki mówił też: – Jak ktoś nie wierzy w mit, to jest postrzegany jako zdrajca, ubek.

Profesor apelował do słuchaczy: – Nauczmy się rozmawiać. 

Fot. Jakub Porzycki / Agencja Gazeta