Wiosenny wysyp pomników. Wśród nich: Bartoszewski na rowerze i skręcony fragment muru berlińskiego

Cztery nowe pomniki w starym trybie

Zespół pod przewodnictwem stołecznego konserwatora zabytków Michała Krasuckiego będzie opiniował wpływające do miasta wnioski o zgodę na pomnik lub upamiętnienie. Oceni ich zasadność, sformułuje wytyczne co do treści i formy proponowanego obiektu. W niektórych przypadkach może rekomendować zorganizowanie konkursu na jego projekt i przeprowadzenie konsultacji społecznych. Swoje opinie zespół przedstawi prezydentowi Warszawy, który szykuje uchwałę dla rady miasta. Ostatecznie to ona decyduje, czy dany pomnik lub upamiętnienie powstanie w stolicy.

Wizualizacja ławeczki Władysława Bartoszewskiego Fot. Materiały Prasowe

– To duża zmiana. Do tej pory te inicjatywy przechodziły bez szerszej dyskusji na temat samej idei czy formy upamiętnienia. Teraz będą weryfikowane przez zespół ekspertów i często poddawane ocenie opinii publicznej – mówi Michał Krasucki.

Nowe zasady zaczną obowiązywać od wtorku, 13 kwietnia. Ale już dwa dni później Rada Warszawy ma przegłosować uchwały zezwalające na lokalizację aż czterech pomników, których treść i forma nie przeszły takiej weryfikacji. “Rzutem na taśmę” znalazły się w programie najbliższej sesji. Chodzi o upamiętnienie Władysława Bartoszewskiego na skwerze jego imienia przy ul. Ogrodowej, pomnik “Kobietom Powstania Warszawskiego” przy pl. Krasińskich (obok wejścia do Ogrodu Krasińskich), pomnik przypominający o wkładzie Polski w zburzenie muru berlińskiego i zjednoczenie Niemiec planowany początkowo w rejonie ul. Frascati, a teraz przy ul. Świętokrzyskiej (między ul. Kopernika i Nowym Światem, w pobliżu budowanego obecnie pomnika “Solidarności”) oraz popiersie Georges’a Clemenceau, premiera Francji z lat 1917-20 i orędownika odrodzenia Polski, które ma stanąć u zbiegu Alej Ujazdowskich i ul. Matejki (w pobliżu pomnika Ronalda Reagana).

Prawie 30 pomników w kolejce

– Tych pomników nie objęły jeszcze w całości nowe procedury, ponieważ wnioski o zgodę na ich budowę wpłynęły do ratusza kilka, a nawet kilkanaście miesięcy temu. Projekty uchwał Rady Warszawy są już dawno przygotowane i głosowane w dzielnicach. Ale niezależnie od sesji i decyzji Rady będziemy chcieli przedstawić te propozycje zespołowi eksperckiemu – tłumaczy Michał Krasucki. Zapowiada, że następne inicjatywy pomnikowe czekające w kolejce do rozpatrzenia będą już oceniane przez miejski zespół. – W tej chwili mamy zgłoszonych prawie 30 różnych inicjatyw tego typu – dodaje stołeczny konserwator. Według niego, nowe procedury powinny ograniczyć wysyp pomników, a eksperci będą proponować upamiętnienia w innych formach, np. poprzez posadzenie drzewa, albo ufundowanie stypendium.

Szkic pomnika ‘Kobietom Powstania Warszawskiego’, który ma stanąć przy placu Krasińskich, obok wejścia do Ogrodu Krasińskich fot. Fundacja Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiegro

Budowę pomnika Władysława Bartoszewskiego szykuje Komitet Społeczny Skwer Władysława Bartoszewskiego. Zamierza ukazać tę postać jako młodego człowieka na rowerze. Pomnik “Kobietom Powstania Warszawskiego” realizowany jest przez Fundację Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego we współpracy ze Związkiem Powstańców Warszawskich. Będzie przedstawiał trzy kobiety stojące obok siebie i trzymające się za ręce. Nad jego formą pracuje rzeźbiarka Monika Osiecka. “Pomnik upamiętni wszystkie kobiety powstania warszawskiego: walczące z bronią w ręku, sanitariuszki i łączniczki oraz te, które przeżyły gehennę 63. dni walk” – informuje na Facebooku Fundacja Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego.

Za wkład w zburzenie muru berlińskiego i zjednoczenie Niemiec podziękować chce Polsce Fundacja Adalbert – Stiftung  (Fundacja św. Wojciecha) z siedzibą w Krefeld. Wzniesiony przez nią pomnik będzie przypominał element muru berlińskiego, który wykręcono jak kartkę papieru. Z kolei upamiętnienie Georges’a Clemenceau to inicjatywa Stowarzyszenia Kawalerów Legii Honorowej i Narodowego Orderu Zasługi. Niewielki pomnik ma mieć formę popiersia premiera Francji na cokole.