Respondenci poproszeni o określenie swojej pozycji społecznej na skali od 1 do 9, na której 1 oznacza warstwę (klasę) niską, a 9 – wysoką, najczęściej umieszczali się pośrodku skali (45,6 proc.).
“Dzieląc skalę na trzy części: warstwę niższą (punkty 1-3), średnią (punkty 4-6) oraz wyższą (punkty 7-9), można zauważyć tendencję do lokowania się wokół środka skali” – czytamy w analizie. Według niej trzy czwarte badanych (76,1 proc.) stanowią osoby uważające się za przedstawicieli warstwy średniej, co szósty (16,9 proc.) ankietowany sytuuje się poniżej średniej, a nieliczni identyfikują się z warstwą wyższą (4,5 proc.).
Jak zauważono, postrzeganie swojej pozycji społecznej zależy w dużej mierze od wykształcenia i położenia materialnego. Im wyższy poziom wykształcenia, im lepsza ocena warunków materialnych oraz wyższe dochody przypadające na osobę w gospodarstwie domowym – tym wyższe sytuowanie się w hierarchii społecznej.
Ponadto z analiz wynika, że wyższe pozycje w strukturze przypisują sobie młodsi badani (najwyższe ankietowani w wieku 25-34 lat), mieszkający w większych miejscowościach (najwyższe respondenci z największych miast), a w grupach społeczno-zawodowych: kadra kierownicza i specjaliści z wyższym wykształceniem oraz uczniowie i studenci, a także pracownicy administracyjno-biurowi.
Respondenci wypowiadający się o swojej pozycji społecznej sprzed dziesięciu lat również w zdecydowanej większości mówili o położeniu w okolicach środka dziewięciopunktowej skali (63,5 proc.). Przeszło jedna czwarta (26,8 proc.) określała swoją pozycję jako niską, a nieliczni (5,9 proc.) jako wysoką.
Jak podaje CBOS, o społecznym awansie najczęściej przekonane są osoby w wieku 25-34 lat, o dochodach per capita wynoszących co najmniej 3 tys. zł, zadowolone z warunków materialnych gospodarstw domowych, z wyższym wykształceniem. W grupach społeczno-zawodowych to najczęściej pracownicy średniego i wyższego szczebla.
Opinie w tej sprawie różnicują także poglądy polityczne – częściej niż pozostali o społecznym awansie mówią badani identyfikujący się z prawicą. Z kolei poczucie społecznej degradacji najczęściej towarzyszy niezadowolonym z warunków materialnych, rencistom, a także starszym ankietowanym – po 55. roku życia.
Badania pokazały też, że poczucie awansu lub degradacji zależy również od postrzegania własnego statusu na tle pozycji rodziców oraz dziadków. Zdecydowana większość badanych uważa, że zajmuje w społeczeństwie wyższą pozycję niż dziadkowie (70 proc.), co siódmy sądzi, że taką samą (15 proc.), a jedynie nieliczni, że niższą (5 proc.).
Awans postrzegany w stosunku do rodziców jest trochę mniejszy, choć i w tym przypadku ponad połowa ankietowanych (55 proc.) jest zdania, że ich pozycja jest wyższa niż rodziców, co trzeci, że taka sama (36 proc.), a nieliczni – że niższa (7 proc.).
Respondenci zapytani o swój status materialny najczęściej zaliczają siebie do ludzi średnio zamożnych (82 proc.), pięciokrotnie rzadziej do biednych (16 proc.), a niemal nikt nie określił siebie jako bogatego. W przypadku pytania o prestiż największa grupa ankietowanych określiła się mianem ludzi cieszących się średnim szacunkiem społecznym (58 proc.), trzech na dziesięciu uważa, że jest darzonych dużym szacunkiem (29 proc.), a co trzynasty – małym (8 proc.).
Jeśli chodzi o dystrybucję władzy, to 86 proc. badanych zalicza siebie do grona osób niemających wpływów ani władzy. Odmienną ocenę siebie ma 11 proc. ankietowanych.
W opracowaniu wykorzystano wyniki badania przeprowadzonego metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face), wspomaganych komputerowo (CAPI), od 7 do 17 listopada 2019 r., na liczącej 944 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski oraz badania przeprowadzonego metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face), wspomaganych komputerowo (CAPI), od 28 listopada do 5 grudnia 2019 r. na liczącej 910 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
Jak podaje CBOS, analiz pozycji społecznej – obecnej oraz zajmowanej w przeszłości – a także poczucia awansu lub degradacji w stosunku do rodziców i dziadków dokonano na podstawie połączonych zbiorów danych z listopada i grudnia, a pozostałe analizy oparte są wyłącznie na wynikach z badania grudniowego. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS