Okrucieństwo II wojny światowej, pokazane przez pryzmat konkretnych osób – w taki sposób o tragicznej historii opowiada Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. W sobotę obiekt zostanie udostępniony zwiedzającym.
Muzeum powstało według projektu pracowni Mirosława Nizio. Budynek z zewnątrz przypomina wiejską stodołę. Jak wyjaśnia Justyna Staszewska z Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, autor koncepcji nawiązał do symboliki płonącej stodoły, która ulega degradacji.
– Budynek składa się z dwóch części. Są to ekspozycje umieszczone w budynku zadaszonym, we wnętrzach, oraz ekspozycja w części otwartej, w której budynek uległ wymyślonej przez architekta degradacji. Tak, jak niszczono polską wieś, tak symbolicznemu zniszczeniu ulega ten budynek – tłumaczy.
Nawiązanie do formy stodoły pojawia się także we wnętrzach. Struktura betonowych ścian przypomina surowe deski. Widać to już w pierwszym pomieszczeniu, do którego wchodzi zwiedzający. To tak zwany Dom ciszy.
Justyna Staszewska podkreśla, że to miejsce służy wyciszeniu, kontemplacji.
– Przechodzimy w inną rzeczywistość. Tu w pewnym sensie mamy się przygotować do tego, co zobaczymy na wystawach. To miejsce może też pełnić funkcję sakralną. Czym jest mauzoleum? Jest po prostu grobowcem i tak należy też rozumieć tę część ekspozycji, to miejsce. Dom ciszy. Czyli przygotowujemy się do upamiętnienia tych, którzy zginęli – dodaje.
W bocznych ścianach, w gablotach, ustawione są urny z ziemią z różnych miejscowości, gdzie pochowane zostały osoby po pacyfikacji.
Ekspozycja prowadzi nas przez kolejne segmenty, które pokazują ogrom i okrucieństwo drugiej wojny światowej. Ale, co istotne, historię poznajemy przez pryzmat jednostki. Jak mówi Justyna Staszewska, dzięki temu ekspozycja ma mocniej oddziaływać na zwiedzającego.
– Chcemy, żeby zwiedzający mogli się utożsamić z uczestnikami tych wydarzeń: z partyzantami, z nauczycielkami, które prowadziły tajne komplety, czyli tymi wszystkimi ludźmi, którzy widnieją z imienia i nazwiska. Nadajemy tej historii konkretną twarz – tłumaczy.
Także Michniów i dokonana w tej miejscowości pacyfikacja jest pokazana na przykładzie mieszkańców. Tej historii poświęcony został osobny segment. Justyna Staszewska zauważa, że ta część jest podzielona na dwie strefy.
– Bardzo charakterystyczny i wyjątkowy zabieg polega na tym, że na ścianie głównej zamieszczone są tabliczki drewniane, na których mamy wydruk zdjęć michniowian z okresu przedwojennego. Poznajemy tę społeczność przed wybuchem II wojny światowej. Widzimy tych ludzi roześmianych, zdjęcia dzieci, pocztówki z wyjazdów. I ta ekspozycja na drewnianych tabliczkach zaprasza nas do tego ciepłego, domowego, sielskiego Michniowa. W kontraście z tą ścianą jest wystawa po drugiej stronie, zatytułowana: „I nie widziałem ich więcej wśród żywych”, gdzie mamy tabliczki z nazwiskami 204 ofiar tej dwudniowej pacyfikacji. Widzimy ten niewyobrażalny ogrom strat – zaznacza.
Prezentowaniu historii służą multimedia. Nie brakuje także eksponatów, choć liczba tych drugich jest ograniczona. Za to niektóre z nich są wyjątkowe, jak zakrwawiona opaska żołnierza Wojska Polskiego czy unikatowe, wykonane z celulozy ubranie robotnika z fabryki Hasag w Skarżysku-Kamiennej.
Kiedy wychodzimy z budynku, oczom zwiedzających ukazują się wielkoformatowe zdjęcia chłopskich rodzin, ich powiększenia, na których wycięto osoby, które zginęły w czasie wojny.
Niektóre, metalowe elementy wystawy w tej części już pokrywają się rdzą.
– To celowy zabieg – mówi Justyna Staszewska. – Ta część ma być poddana wpływowi przyrody, natury. Ma się z nią połączyć.
Na tym etapie mauzoleum otwiera się na rosnący w pobliżu las. Jest też drugi las - las krzyży. Na terenie wokół mauzoleum umieszczono prawie 200 krzyży, a na murze znajdują się nazwy miejscowości, w których doszło do pacyfikacji.
Ta część mauzoleum sprzyja refleksji i pozwala na zadumę nad historią, która została pokazana na wystawie.
Od najbliższego weekendu każdy będzie mógł wejść do wnętrza mauzoleum. Obiekt będzie czynny od wtorku do niedzieli w godzinach 8.00-16.00. Muzeum mogą zwiedzać jedynie osoby indywidualne. Ze względu na bezpieczeństwo sanitarne wyłączone z użytkowania będą audioprzewodniki oraz ekrany dotykowe. Wstęp jest bezpłatny.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS