Uwzględniając metodykę raportowania danych przez GUS, utrzymujący się w ostatnim czasie wyraźny spadek sprzedaży detalicznej w kategorii “żywność, napoje i wyroby tytoniowe” można tłumaczyć ewolucją handlu detalicznego w Polsce.

W strukturze handlu detalicznego coraz większe znaczenie mają bowiem nowoczesne kanały, w szczególności dyskonty, podczas gdy udział tradycyjnych małych sklepów spożywczych i sklepów specjalistycznych spada.

Zjawisko to wynika z następujących czynników. Po pierwsze, dyskonty poprzez efekty dużej skali, a w konsekwencji większe możliwości negocjacyjne i marketingowe, są w stanie zaoferować bardziej konkurencyjne ceny.

Co więcej, w Polsce rynek ten jest wyjątkowo konkurencyjny ze względu na relatywnie dużą liczbę sieci handlowych na tle pozostałych krajów UE, co dodatkowo nasila rywalizację cenową pomiędzy dyskontami. Przykładem jest kwiecień 2024 r., gdy pomimo podwyżki VAT na żywność, niektóre sieci nie podniosły cen.

W porównaniu do 2010 r. największy spadek liczby sklepów miał miejsce w przypadku sklepów mięsnych (-34 proc.) i ogólnospożywczych (-21 proc.), przy czym w przypadku tych ostatnich w ostatnich latach widoczne jest pewne odbicie. Relatywnie silnie obniżyła się również liczba sklepów z alkoholami (-17 proc.) oraz rybnych (-19 proc.).

Niewielki spadek odnotowano natomiast w przypadku liczy sklepów owocowo-warzywnych (-6 proc.), podczas gdy liczba sklepów piekarniczo-ciastkarskich zwiększyła się (+12 proc.).

Uważamy, że obserwowany w ostatnich latach spadek sprzedaży detalicznej w kategorii “żywność, napoje i wyroby tytoniowe” nie musi świadczyć o spadku sprzedaży żywności, lecz jest przede wszystkim efektem utraty udziałów w rynku przez sklepy sklasyfikowane w tej kategorii – tłumaczą eksperci Credit Agricole.

Analitycy zauważają, że w kolejnych kwartałach można spodziewać się poprawy koniunktury konsumenckiej. Sprzyjać temu będą ożywienie gospodarcze, spadek inflacji oraz wzrost wynagrodzeń, co może przyspieszyć wzrost wydatków na żywność.