A A+ A++

Dziś przypada kościelne wspomnienie świętego Jana Nepomucena. W powiecie radzyńskim znajdują się dwa jego zabytkowe wizerunki: XIX-wieczna drewniana rzeźba w Tchórzewie oraz obraz w Czemiernikach.

Święty Jan Nepomucen pochodził ze miasta Nepomuki w Czechach (obecnie w kraju pilzneńskim) i stąd wziął się jego przydomek. Urodził się około 1350 roku. W roku 1370 był już klerykiem i zarazem notariuszem w kurii biskupiej w Pradze. W latach 1381-1387 studiował prawo kanoniczne – najpierw w Pradze, potem w Padwie we Włoszech. Po powrocie do Czech pracował jako duchowny, był kanonikiem przy kolegiacie św. Idziego w Pradze. Później został wikariuszem generalnym arcybiskupa Pragi, Jana z Janštejnu. Pełniąc tę funkcję, zastępował samego arcybiskupa, który musiał uchodzić z Pragi wskutek konfliktu z królem Czech, Wacław IV Luksemburczykiem. Rychło sam św. Jan Nepomucen także naraził się władcy. Bezpośrednią przyczyną śmierci było szybkie zatwierdzenie wyboru przez zakonników nowego opata klasztoru w Klardubach, podczas gdy król miał swojego kandydata. Rozgniewany monarcha 20 III 1393 r. kazał go uwięzić i torturować. Podobno w trakcie tych tortur miał także żądać złamania tajemnicy spowiedzi królewskiej żony, królowej Zofii, ale bezskutecznie. Wyrwano świętemu język. Na koniec duchowny został zabity poprzez utopienie w Wełtawie – rzece przepływającej przez Pragę.

Ten czyn wywołał poruszenie i oburzenie. Pojawił się kult męczennika, i to nie tylko w Czechach. Oficjalnie dopiero w 1710 roku Jan Nepomucen został beatyfikowany, zaś w 1729 roku – kanonizowany. Jego wspomnienie przypada na 21 V.

Święty Jan jest patronem zakonu jezuitów, Pragi, spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy i tonących oraz orędownikiem podczas powodzi. Jest także patronem mostów. Śladami niegdyś bardzo żywego kultu św. Jana Nepomucena są liczne figury, t. zw. nepomuki, stawiane zazwyczaj na rozstajach dróg i w okolicy przepraw rzecznych i szerzej nad wodą, co jest nawiązaniem do rodzaju jego śmierci. Wiele takich figur można spotkać w całej Polsce.

Świadectwem popularności kultu jest też to, że połączenie imienia świętego z jego przydomkiem stało się nowym imieniem. Nosili je m.in. Jan Nepomucen Miller (aktor i reżyser teatralny, dramaturg, poeta, autor słynnego dwuwiersza o Koperniku), Jan Nepomucen Bobrowicz (XIX-wieczny wirtuoz gitary i kompozytor), Jan Nepomucen Fijałek (profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego).

Na terenie powiatu radzyńskiego znajdują się dwa zabytkowe wizerunki św. Jana Nepomucena – rzeźba i obraz. Oba dzieła mają ciekawą historię.

Rzeźba znajduje się w Tchórzewie w gminie Borki. Została wykonana z drewna prawdopodobnie jeszcze w XIX wieku. Do Tchórzewa trafiła równo 100 lat temu – w 1920 roku. Podobno została… wyłowiona z rzeki Tyśmienicy, która płynie obok wsi. Obecnie znajduje się na prywatnej posesji jednej z rodzin mieszkających w tej miejscowości.

Z kolei w kościele św. Stanisława w Czemiernikach zobaczyć można namalowany w drugiej połowie XVIII wieku obraz Święty Jan Nepomucen z personifikacjami Korony i Litwy. Jest to nieco zaskakujące zestawienie czeskiego świętego z Polską i Litwą. Jego dziwny charakter wyjaśnia geneza obrazu. Otóż w istocie jest on kopią, a raczej przeróbką, obrazu niemieckiego artysty Johanna Andreasa Pfeffela. W oryginale na obrazie były przedstawione personifikacje Czech i Niemiec. Anonimowy polski malarz zamienił je na postacie symbolizujące obie części Rzeczypospolitej Obojga Narodów poprzez wymianę trzymanych przez nie herbów.

Obraz z Czemiernik i rzeźba z Tchórzewa:

Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułOrzeł w reprezentacji [ Sport ]
Następny artykułRodzina Ingebrigtsena znalazła sposób na pokonanie Lewandowskiego