Supermiasto i superregion 2040. Opole miastem optymalnym, czyli właściwie jakim?

Opole nigdy nie będzie Wrocławiem, Krakowem – i dobrze. Nawet nie powinno patrzeć w ich kierunku. tylko tworzyć wzór miasta optymalnego, czyli przyjaznego dla mieszkańca.

Powrót do lokalnych społeczności

Jestem przekonany, że świat powoli będzie odwracał się od globalizacji i zacznie powracać do lokalnych społeczności.  Zaczniemy żyć  “tu i teraz”, porozumiewać się z bliskimi, żyć w spokoju i bez pośpiechu, zachowując równowagę między życiem prywatnym a zawodowym. Dzisiejszy świat zaczyna dostrzegać wartości życia zrównoważonego.

Co to znaczy być miastem zrównoważonym, szczęśliwym i zdrowym?  Wiele rankingów takich miast wskazuje na takie aspekty jak: ekonomia, ekologia, kultura, wypoczynek, bezpieczeństwo, zdrowie, mobilność.

Miasto optymalne

Miasto optymalne to miasto, gdzie mieszkańcy mają dostęp do przystępnych cenowo i różnorodnych opcji mieszkaniowych połączonych za pośrednictwem komunikacji miejskiej, infrastruktury dla pieszych i rowerzystów, z wartościowymi miejscami pracy, edukacją, lokalnymi sklepami, parkami i otwartą przestrzenią publiczną, opieką zdrowotną, wypoczynkiem, sportem i kulturą…

Z dostępem do zdrowej, lokalnej żywności. Oczywiście patrząc nowocześnie i długoterminowo, warto byłoby pochylić się nad projektami typu „Vertical farming / aerofarms” ale najważniejsze jest wsparcie lokalnych rolników. Przyjedźcie w sobotę na parking przy amfiteatrze na ul. Barlickiego w Opolu, a zobaczycie rosnący z tygodnia na tydzień tłum szczęśliwych mieszkańców zaopatrujących się w świeże, pachnące i smakowite sery, mięso, przetwory od rolników z całego województwa.

Patriotyzm gospodarczy i miejsca pracy

Nie tylko rolnicy, ale również inne formy rzemiosła i wszelkiej lokalnej przedsiębiorczości są bardzo ważne w tej układance. Chodzi o patriotyzm lokalny, patriotyzm gospodarczy. Każda złotówka wydana na usługę i produkt regionalny zostaje w większości tutaj.

Najważniejszą częścią tego mechanizmu są miejsca pracy, bo bez wypłat nie ma konsumpcji, bezpieczeństwa, podatków…

Z jednej strony każde miejsce pracy jest wartościowe i o nie powinniśmy zabiegać, ale z drugiej strony powinniśmy skoncentrować się na wartościowych miejscach pracy w sensie niebycia tanią montownią Europy, ale „hubem” tworzącym innowacyjne, wysokomarżowe produkty i usługi oraz nowoczesne technologie.

Jak to robią w Izraelu?

Należałoby pochylić się nad tym, jak wykorzystać do tworzenia lepszego miasta takie aspekty jak gospodarka o obiegu zamkniętym, czwarta rewolucja przemysłowa, industry 4.0, gospodarka współdzielenia, Internet rzeczy, sztuczna inteligencja… Powinno to wymagać znacznych inwestycji w szybką łączność, przetwarzanie w chmurze, czujniki i fintech.

Przede wszystkim powinniśmy jednak stworzyć przyjazne środowisko dla start-upów poprzez rozwijanie lokalnych funduszy Seed Capital, Venture Capital, Private Equity, sieci aniołów biznesu, inkubatorów, przestrzeni coworkingowych…

Może należałoby się przyjrzeć, jak robią to w Izraelu Tel-Awiw czy Hajfa?

Tutaj też dodatkowo możemy mieć wiele argumentów, gdyż miasta, które tworzą przyjazne, zrównoważone środowiska miejskie, staną się najbardziej atrakcyjnymi miejscami do życia i pracy na świecie oraz przyciągną największą część talentów, biznesu i inwestycji.

Miasto cyfrowych nomadów?

Opole mogłoby być również optymalnym miejscem dla cyfrowych nomadów, szczególnie na etapie po zachłyśnięciu się wolnością i podróżami – czyli w momencie szukania stabilizacji, rodziny…

W procesie tworzenia miejsc pracy powinniśmy brać pod uwagę decentralizację biur i zakładów, bo to rozładowuje korki i tworzy zrównoważony rozwój tkanki miejskiej.

Obwodnica południowa byłaby niewątpliwie inwestycją dającą rozwój społeczny i gospodarczy z równoczesnym odciążeniem ruchu samochodowego.

Centrum Śląska

Opole mogłoby również stać się centrum Śląska. Tak jak mała Bruksela połączyła interesy i ambicje wielkich krajów europejskich tak i Opole jest Optymalnym miejscem integracji dwóch ważnych regionów, czyli górnego i dolnego Śląska.

Nie ma drugiego takiego regionu w Polsce, który w tak bliskim zasięgu miałby tak duże skupisko ludzkie. Ponad 8 milionów ludzi to dużo więcej niż w województwie mazowieckim czy łódzkim.

Jest to do wykorzystania politycznie, gospodarczo, ale i turystycznie, gdyż turystyka weekendowa jest coraz bardziej popularna, a Opole i region mają ogromną liczbę atrakcji.

Pytanie, czy potrzebujemy opery, by być szczęśliwym mieszkańcem i dwa razy do roku wybrać się na spektakl? Czy nie lepiej w godzinkę czy półtorej wybrać się do Wrocławia czy Krakowa? Mieszkałem w Krakowie, który uwielbiam na weekend, ale niekoniecznie chciałbym tam żyć.

Tak samo nie potrzebujemy w naszym województwie lotniska, bo w krótkim czasie możemy dotrzeć do trzech międzynarodowych lotnisk, czym nie może się pochwalić wiele światowych stolic.

Tereny zielone

Tworzenie ścieżek rowerowych i terenów zielonych. Eksperyment przeprowadzony w Niemczech sugeruje, że samo mieszkanie w odległości 100 metrów od drzewa może wystarczyć, aby zmniejszyć zapotrzebowanie na leki przeciwdepresyjne.

Zdrowie psychiczne i fizyczne powinno być wspierane bardzo dobrym systemem opieki zdrowotnej zintegrowanym z włączeniem społecznym oraz integracją niepełnosprawnych.

Może warto byłoby wziąć przykład z Singapuru i wdrożyć jakiś system gratyfikacji zdrowego trybu życia. Wdrażany tam system LumiHealth zachęca do aktywności fizycznej, namawiając do spacerów, pływania czy ćwiczenia jogi. Aplikacja, która jest spersonalizowana pod względem wieku, płci i wagi, przypomina także o badaniach lekarskich czy szczepieniach, zachęca do wdrażania w życie zdrowszych nawyków związanych ze snem i odżywianiem.

Sukces na własnych zasadach

Odwiedzałem kiedyś parki naukowo-technologiczne w Finlandii i byłem pod ogromnym wrażeniem, jak w tak małym kraju, bez zasobów naturalnych, można stworzyć tak fajny system wsparcia innowacji. Również przykład małego Luksemburga pokazuje, że sukces w biznesie odnosi się, podążając własną drogą.

Sukces Finlandii nie byłby możliwy bez wcześniejszych inwestycji w edukację i to też powinien być bardzo ważny element rozwoju naszego miasta i regionu.

Może do 2040 roku Opole powinno stać się miastem bez papierów, digitalizując wszystkie procedury administracyjne? Ogólnie przyjazność i produktywność administracji jest bardzo wdzięcznym tematem do rozwoju regionu.

Zero emisji

Również do 2040 roku Opole mogłoby stać się miastem o zerowej emisji dwutlenku węgla netto. Podejście to, zdefiniowane jako „efektywność systemowa”, obejmuje wydajność i efektywność energetyczną, zmianę napędów pojazdów, energię produkowaną ze źródeł odnawialnych, elektryfikacje, inteligentną technologię cyfrową oraz wydajne budynki i infrastrukturę, a także podejście do wody, odpadów i materiałów w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym. Nie musimy koniecznie budować zupełnie nowych struktur. Dziś możemy w zrównoważony sposób modernizować istniejące budynki, przekształcając je w  samowystarczalne budynki przyszłości, zdolne do generowania własnych potrzeb energetycznych i zarządzania nimi.

Sztuka, scena muzyczna, wypoczynek, sport są kolejnymi elementami budującymi równowagę mieszkańców.

Jak najlepiej stworzyć supermiasto? Należy wspierać działania oddolne i wysłuchać aktywnych mieszkańców ale nie tych, którzy potrafią tylko krytykować i narzekać, tylko tych, którzy maja pomysły i energię do działania. Mamy wiele wspaniałych NGO oraz obywateli mających dobre pomysły i gotowość do pomocy i zaangażowania. Crowdsourcing jako partycypacja społeczna 2.0 to dobra metoda, by wsłuchać się w potrzeby miasta.

*Sławomir Janecki, były dyrektor Centrum Wystawienniczo- Kongresowego, menedżer o wieloletnim doświadczeniu w sektorze publicznym i prywatnym, obecnie zatrudniony w grupie Chespa. Fan Opola, mąż i ojciec.

Zgłoś naruszenie/Błąd