Stanowisko Związku Powiatów Polskich w sprawie prawnego uregulowania zasad stwierdzania zgonu

W dniach 16-17 września 2021 roku w Wiśle odbyło się XXVII Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich, które przyjęło kilka stanowisk dotyczących spraw nurtujących samorządy powiatowe. Będziemy je Państwu przedstawiać w publikacjach. Dzisiaj pierwsze z nich w sprawie prawnego uregulowania zasad stwierdzania zgonu

Związek Powiatów Polskich po raz kolejny apeluje o prawne uregulowanie zasad stwierdzania zgonu.
Nie będziemy po raz kolejny powtarzać argumentów przemawiających za koniecznością dokonania zmian prawnych. Były one przez nas już wielokrotnie podnoszone w różnych okolicznościach i na różnych forach.
Przypominamy w szczególności, że w 2018 r. skierowaliśmy w tej sprawie petycję do Sejmu RP. Opinia Biura Analiz Sejmowych w całości potwierdziła wnioski płynące z naszej petycji (opinia z 5 listopada 2018 r. BAS–WAP–1945/18). We wnioskach końcowych opinii BAS można przeczytać „Analiza treści petycji wskazuje na trafność oceny Związku Powiatów Polskich co do nieadekwatności i niejasności obowiązujących przepisów określających procedurę stwierdzania zgonu, jak również niekonstytucyjności w zakresie braku wytycznych w przepisie upoważniającym do wydania aktu wykonawczego do ustawy o cmentarzach. Nie ulega wątpliwości, że przepisy te wymagają dostosowania do aktualnego stanu prawnego (zwłaszcza w zakresie terminologii i organizacji służby zdrowia oraz zadań samorządu terytorialnego), z uwagi na to, że powstały w innej rzeczywistości prawnej, organizacyjnej i społecznej. Potwierdzeniem licznych problemów wynikających z obecnego
stanu prawnego są m.in. wystąpienia środowisk lekarskich, samorządowych, parlamentarzystów i Rzecznika Praw Pacjentów kierowane do Ministra Zdrowia w sprawie konieczności zmian w tym zakresie oraz fakt podjęcia przez ten resort prac legislacyjnych nad projektem ustawy o stwierdzaniu, dokumentowaniu i rejestracji zgonów.”.
6 lutego 2019 r. Komisja ds. Petycji wystosowała do Prezesa Rady Ministrów dezyderat, w którym zwróciła się o przyspieszenie prac nad projektem ustawy o stwierdzaniu, dokumentowaniu i rejestracji zgonów, który w dniu 27 marca 2018 r. decyzją Zespołu ds. Programowania Prac Rządu został ujęty w wykazie prac Rady Ministrów (nr UD369). Komisja prosiła również o wskazanie, kiedy przedmiotowy projekt ustawy zostanie skierowany do Sejmu RP celem uchwalenia. W odpowiedzi (przekazanej przez
Ministra Zdrowia) wskazano, że planowany termin przyjęcia projektu ustawy przez Radę Ministrów został określony na II kwartał 2019 r.
Od tego czasu minęło 2,5 roku. Owszem, był to czas pandemii, ale to oznacza, że czas, w którym regulacje dotyczące stwierdzania zgonów były tym bardziej istotne. Tymczasem do dzisiaj żaden projekt ustawy regulujący wskazaną kwestię nie został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji ani tym bardziej skierowany do konsultacji publicznych. Również w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów brak jest projektu, którego tytuł wskazywałby na to, że ma dotyczyć wskazanej materii. Ministerstwo Zdrowia ograniczyło się jedynie do informacji, że odpowiedzialność za przygotowanie nowych regulacji przejęła Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Niemoc legislacyjna administracji rządowej w uregulowaniu tak istotnej z punktu widzenia społecznego kwestii jest zdumiewająca. Zwracamy na to uwagę licząc, że analogicznego stanowiska nie będziemy musieli podejmować w roku przyszłym.

Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich – Andrzej Płonka