Polska oświata mierzyła się w ostatnich latach z dwukrotną reformą ustroju szkolnego i częściowymi zmianami w statusie zawodowym pracowników oświaty, które nie odzwierciedliły w pełni oczekiwań środowiska samorządowego i pociągnęły za sobą podwyżki nie znajdujące pełnego pokrycia w części oświatowej subwencji ogólnej.
Aktualnie stoimy przed kolejną przepaścią. Także i tym razem skutki planowanych zmian zostały przemilczane lub są bagatelizowane. Legislacyjne propozycje Ministerstwa Edukacji i Nauki zawarte w nowelizacji Prawa oświatowego (UD 228) uderzą bezpośrednio w pozycję jednostek samorządu terytorialnego jako organów prowadzących publiczne szkoły i placówki. Mowa nie tylko o pozycji w systemie oświaty, która zostanie zdezawuowana na rzecz kompetencji kuratorów oświaty ale także o systemowej istocie funkcjonowania samorządu jako wspólnoty realizującej zadania publiczne zaspakajające zbiorowe potrzeby mieszkańców.
Związek Powiatów Polskich wyraża stanowczy sprzeciw wobec podważania przez Ministerstwo Edukacji i Nauki konstytucyjnej wartości samorządu i jego roli w systemie oświaty. Podnoszony przez resort argument, że „zgodnie z Konstytucją RP jednostki samorządu terytorialnego mogłyby w ogóle nie zajmować się sprawami dotyczącymi edukacji publicznej” odbieramy jako brak elementarnej wiedzy na temat ustroju państwa, w tym samorządu terytorialnego oraz podważenie zasad samodzielności i pomocniczości, będących fundamentem funkcjonowania samorządu.
Oczekujemy, że Ministerstwo Edukacji i Nauki wycofa się z rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (UD 228), które w jeszcze większym, nie znajdującym merytorycznego uzasadnienia stopniu, wzmacniają pozycję kuratorów oświaty – kosztem organów prowadzących.
Za niedorzeczne uznajemy propozycje, w myśl których:
1) to kurator oświaty zdecyduje o wyborze kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub
przedszkola (ponieważ będzie reprezentowany przez 5 przedstawicieli w komisji konkursowej a organ prowadzący tylko przez 3);
2) to kurator oświaty będzie posiadał kompetencję do wygaszenia powierzenia stanowiska
dyrektorowi (pomimo, że to organ prowadzący wykonuje w stosunku do dyrektora czynności z zakresu prawa pracy);
3) na poziomie ustawowym zostanie określony katalog przesłanek uniemożliwiających
likwidację/przekształcenie jednostek oświatowych; wadliwa konstrukcja przepisu może
doprowadzić do tego, że likwidacja szkoły będzie niemal niemożliwa;
4) niemal każda decyzja zarządcza będzie wymagała uzyskania zgody kuratora oświaty –
utworzenie zespołu szkół; powołanie na stanowisko dyrektora osoby niebędącej nauczycielem; wybór na dyrektora ustalonego przez organ prowadzący kandydata, jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata; powierzanie w uzasadnionych przypadkach stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na okres krótszy niż 5 lat szkolnych; odwoływanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora w przypadkach szczególnie uzasadnionych w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.
Nie można bowiem inaczej – niż tylko krytycznie – ocenić sytuacji, w której organ prowadzący nie będzie mógł decydować o funkcjonowaniu lokalnej oświaty ale będzie ponosił odpowiedzialność i konsekwencje decyzji podejmowanych przez kuratora oświaty (np. roszczenia zwalnianych z winy kuratorów dyrektorów, czy utrzymywanie szkół, do których uczęszcza w skrajnych przypadkach kilku uczniów). Ma to szczególnie istotne znaczenie także w kontekście niedoszacowania części oświatowej subwencji ogólnej. Udział subwencji oświatowej w pokryciu wydatków bieżących w przypadku wszystkich poziomów jednostek samorządu terytorialnego rokrocznie spada. W przypadku powiatów ziemskich w latach 2010–2019 wskaźnik ten zanotował spadek o 10 p.p. W tym też okresie wysokość
środków wydatkowanych ogółem przez samorządy powiatowe na oświatę z innych dochodów własnych niż część oświatowa subwencji ogólnej wzrosła o 39%. W samym roku 2019 samorządy powiatowe wydatkowały na oświatę z innych dochodów własnych niż subwencja oświatowa ponad 2,2 mld zł, natomiast w roku 2015 było to ponad połowę mniej.
Mając powyższe na uwadze, Związek Powiatów Polskich postuluje o uporządkowanie zasad
współdziałania oraz kompetencji organu prowadzącego i organu nadzoru pedagogicznego w myśl zasady sprawowania nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, wynikającej z art. 171 ust. 1 Konstytucji RP. Kierunek obrany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w projektowanej nowelizacji, jako niewpisujący się w powyższy postulat, jest nie do zaakceptowania.
Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich – Andrzej Płonka
zdjęcie ilustracyjne
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS