Zdjęcie w tle: NASA, ESA, S. Beckwith (STScI) oraz Hubble Heritage Team (STScI/AURA)
O obiekcie:
Galaktyka Wir, znana także jako M51 lub NGC 5194, to galaktyka spiralna w gwiazdozbiorze Psów Gończych o średnicy 76 tysięcy lat świetlnych, a więc o wymiarze zaledwie 43% wielkości naszej galaktyki – Drogi Mlecznej. Znajduje się ona w odległości około 23 milionów lat świetlnych od Ziemi i jest jedną z najbardziej znanych galaktyk na niebie. Dzięki jej orientacji w przestrzeni widoczne są dwa spiralne ramiona galaktyki. Jedno z nich zostało rozciągnięte przez oddziaływanie grawitacyjne galaktyki soczewkowatej NGC 5195, która znajduje się na końcu tego ramienia.
Galaktyka Wir jest galaktyką Seyferta typu 2 – galaktyką aktywną z bardzo jasnym jądrem i widmem z intensywnymi liniami emisyjnymi. To, co wyróżnia M51 spośród innych, to struktura w kształcie X wokół jądra, powstała w wyniku absorpcji promieniowania przez pył otaczający jądro i wyznaczająca położenie czarnej dziury wewnątrz galaktyki, jednocześnie ukrywając ją i uniemożliwiając jej bezpośrednie obserwacje.
Zdjęcie jądra galaktyki Wir, wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a.
W galaktyce M51 zaobserwowano trzy supernowe: SN 1994I, SN 2005cs i SN 2011dh, natomiast w 2019 roku astronomowie byli świadkiem eksplozji fałszywej supernowej, w której nie doszło do rozerwania gwiazdy. W galaktyce tej odkryto także wiele źródeł promieniowania rentgenowskiego. Większość z nich to rentgenowskie układy podwójne, składające się z gwiazdy neutronowej lub czarnej dziury i towarzyszącej im gwiazdy z ciągu głównego.
Kompozycja zdjęć w świetle widzialnym i rentgenie. W kolorze purpurowym widoczne są źródła promieniowania X.
Galaktyka Wir została odkryta przez Charelsa Messiera w 1773 roku i opisana jako bardzo słaba mgławica, trudna do zobaczenia. W jego osobistej kopii katalogu dodał później adnotację o odkryciu Pierra Méchain’a, który zauważył, że rzekoma mgławica jest podwójna – Francuz dostrzegł kompana M51, galaktykę NGC 5195. Z powodu tej notatki, niektórzy uważają, że oznaczenie M51 odnosi się do obu obiektów i starają się rozróżnić oba obiekty jako M51a – NGC 5194 i M51b – NGC 5195.
Późniejsi obserwatorzy, często opisywali tę „spiralną mgławicę”, zwracając uwagę na jej szczególnie jasne jądro. Miano galaktyki M51 uzyskała, dopiero gdy Edwin Hubble zaobserwował w 1923 roku Cefeidy (gwiazdy zmienne) w kilku z „mgławic” tego typu, okazało się, że w rzeczywistości są to osobne galaktyki, znajdujące się poza Drogą Mleczną.
Podstawowe informacje:
- Typ obiektu: galaktyka spiralna
- Numer w katalogu NGC: 5194
- Jasność: 8,1 mag
- Gwiazdozbiór: Psy Gończe
- Deklinacja: 47°11’42,9″
- Rektascensja: 13h 29m 52,7s
- Rozmiar kątowy: 11’12” x 6’54”
Jak obserwować:
W Polsce Galaktykę Wir można obserwować przez cały rok, gdyż jest obiektem okołobiegunowym – nigdy niezachodzącym. Przy dobrych warunkach obserwacyjnych można ją dostrzec przy pomocy lornetki, ale dla lepszego efektu warto użyć teleskopu.
M51 znajduje się 3,5o pod Alkaidem – η UMa, znajdującym się na końcu dyszla Wielkiego Wozu, w około 1/4 odległości od tej gwiazdy do Cor Caroli, α CVn – najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Psów Gończych.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS