Sądy lawinowo uchylają kary nakładane przez sanepid za łamanie obostrzeń

Kary sanepidu. Decyzje uchylane, postępowania umarzane

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wpłynęło 100 skarg od mieszkańców, którzy nie zgodzili się z decyzjami sanepidu. Jedną z nich jest pani Agnieszka ukarana za brak maseczki podczas majowego protestu przedsiębiorców w Warszawie. Sanepid nałożył na nią karę w wysokości 5 tys. zł. M.in. w jej sprawie interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich, który stwierdził, że ukaranie obywatelki nastąpiło z naruszeniem prawa. Stwierdził m.in., że sanepid nie dopuścił ukaranej do udziału w postępowaniu i nie zawiadomił o wszczęciu postępowania. Adam Bodnar zaznaczył również, że nałożenie kary nie jest sprawą niecierpiącą zwłoki z powodu niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia, bowiem takie zagrożenie mogło wystąpić w momencie naruszenia przepisów sanitarnych, a wydanie decyzji go nie zniwelowało.

Kilka dni temu WSA uchylił decyzję o przyznaniu kary pani Agnieszki. Do czwartku, 14 stycznia, sąd rozpatrzył 34 podobne sprawy. – W dziewięciu przypadkach sąd uchylił decyzje poprzednich instancji, w 14 stwierdził nieważność decyzji i umorzył postępowania administracyjne – informuje Dominik Niewirowski z Wydziału Informacji Sądowej WSA w Warszawie.

Koronawirus. Obostrzenia “bez żadnego trybu”

Większość spraw dotyczy kar za naruszenie zakazu przemieszczania (40 spraw), potem kolejno: za naruszenie obowiązku kwarantanny (35 spraw), za nieprzestrzeganie obowiązku zakrywania nosa i ust (15 spraw), za nieprzestrzeganie organizowania zgromadzeń ludności (5 spraw). Były też kary za korzystanie z terenów publicznych czy za niezastosowanie się do czasowego ograniczenia prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej.

– Już w pierwszym etapie pandemii organizacje pozarządowe i środowiska prawnicze przypominały, że ingerencja w istotę praw i wolności człowieka może mieć miejsce tylko w razie ogłoszenia stanu nadzwyczajnego. Władza uznała jednak, że nie ma podstaw do jego wprowadzenia, a mimo tego stosuje metody zarezerwowane wyłącznie na taką okoliczność – komentuje Patryk Wachowiec, analityk prawny Forum Obywatelskiego Rozwoju. – W państwie prawa rządzący nie mogą usprawiedliwiać systemowego naruszania praw i wolności koniecznością walki z epidemią, jeśli nie korzystają z narzędzi przewidzianych przez konstytucję – dodaje ekspert. – Pozostaje jedynie oczekiwać, że obywatele, których prawa i wolności ograniczane są w drodze rozporządzeń, będą dostatecznie zdeterminowani, aby bronić swoich interesów na drodze sądowej. Jednocześnie należy liczyć, że członkowie rządu i inni urzędnicy odpowiedzą kiedyś za ograniczanie skutków pandemii „bez żadnego trybu”.

Podobne decyzje sądów w całej Polsce

Pierwszy tego typu wyrok zapadł w październiku ubiegłego roku. WSA w Opolu uchylił karę nałożoną przez sanepid na fryzjera, który otworzył swój zakład mimo zakazu prowadzenia takiej działalności. Uzasadniając swoje orzeczenie, sąd w Opolu stwierdził, że w sytuacji, w której władza nie zdecydowała się na ogłoszenie stanu nadzwyczajnego, konstytucja zabrania ingerowania w istotę wolności gospodarczej w drodze aktu niższego rzędu. Zgodnie z art. 22 konstytucji, ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

12 stycznia wrocławski sąd umorzył postępowania względem aktywistów obwinionych o naruszenie zakazu zgromadzeń w maju ubiegłego roku. Sędzia Izabella Gabriel podkreślała, że rozporządzeniem Rady Ministrów nie można ograniczać konstytucyjnej wolności zgromadzeń.