Polska i państwa Europy Środkowej naciskają na UE ws. gazu i ambicji klimatycznych

Sygnatariusze dokumentu skierowanego do KE, którego Polska była inicjatorem, podkreślają, że Europejski Zielony Ład, przewidujący osiągnięcie przez Wspólnotę neutralności klimatycznej po 2050 roku (emisja CO2 będzie się równała pochłoniętej), zakłada uruchomienie znacznych inwestycji, które pozwolą stać się Europie klimatycznym liderem.

“Aby tego dokonać, polityki UE powinny zapewniać synergię i elastyczność systemową, nie ograniczając jednocześnie konkurencyjności, stabilności dostaw energii i przystępności cenowej dla przemysłu i gospodarstw domowych. Odchodząc od stałych paliw kopalnych, musimy zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii, a także uwzględnić społeczne i ekonomiczne aspekty tego procesu, ze szczególnym naciskiem na przezwyciężenie konsekwencji obecnej sytuacji spowodowanej przez COVID 19” – zwróciło uwagę ministerstwo.

W dokumencie podkreślono, że polityka energetyczna i klimatyczna Unii powinna respektować różnice w poszczególnych krajach i przez to umożliwić im wdrożenie odpowiednio dostosowanych rozwiązań, które pozwolą im, jak i Wspólnocie, osiągnąć neutralność klimatyczną.

Według MK, transformacja energetyczna Europy jedynie w oparciu o odnawialne źródła energii – nie jest możliwa do zrealizowania z dnia na dzień, a jej koszty będą ogromne.

“Odchodzenie od węgla nie może wykluczyć jednocześnie innego paliwa kopalnego, jakim jest gaz ziemny, zwłaszcza że może on stanowić uzupełnienie dla OZE, bilansować je” – dodał resort.

W dokumencie przekazanym KE koalicja przypomina ponadto, że scenariusze zerowej emisji netto na 2050 r., określone w komunikacie “Czysta planeta dla wszystkich” – opublikowanym przez KE w 2018 r. potwierdzają, że paliwa gazowe nadal będą dostarczać znaczną część energii zużywanej w UE.

“Podczas zastępowania stałych paliw kopalnych, gaz ziemny i inne paliwa gazowe, takie jak biometan i gazy zdekarbonizowane, mogą znacząco obniżyć emisje dzięki dobrze znanym i sprawdzonym technologiom, przy kosztach, które nie ograniczają konkurencyjności UE” – wskazały państwa w dokumencie.

Przekonują w nim, że gaz ziemny może ograniczyć emisje gazów cieplarnianych (60 proc. mniej CO2 niż węgiel), ale także pyłów i innych zanieczyszczeń powietrza, takich jak NOx i SOx (do 99 proc. mniej niż węgiel). Biometan z kolei ma neutralny wpływ na globalną emisję gazów cieplarnianych.

“Paliwa gazowe zapewniają najszybszą i najbardziej przystępną cenowo pośrednią drogę do gospodarki niskoemisyjnej, poprawy jakości powietrza i pozwalają na stopniowy i efektywny wkład w osiągniecie neutralności klimatycznej UE do 2050 r.” – zaznaczono w dokumencie.

Koalicja zwraca uwagę, że przy stopniowo rosnącym udziale OZE (energia wiatrowa i słoneczna) w koszyku energetycznym, wysoka elastyczność, którą zapewnia infrastruktura gazowa, będzie miała zasadnicze znaczenie dla efektywnego funkcjonowania systemów energetycznych wybranych europejskich krajów i regionów.

“Dzięki technologii power-to-gas i innym innowacyjnym technologiom, w tym lepszej integracji między systemami gazowymi i elektrycznymi, europejska infrastruktura gazowa, wraz z jej dużymi pojemnościami magazynowymi, będzie wsparciem dla dalszego rozwoju energii odnawialnej. Jednak ten obiecujący potencjał integracji i połączenia sektora energii elektrycznej i gazu można w pełni zrealizować tylko wtedy, gdy istnieją jasne i stabilne ramy regulacyjne, które będą wspierać modernizację i zmianę przeznaczenia istniejącej infrastruktury” – wskazano.

Polska dodaje, że infrastruktura gazowa może być w przyszłości wykorzystana do przesyłu biometanu, wodoru, gazu syntetycznego, czy dwutlenku węgla, a gazy odnawialne i zdekarbonizowane będą stopniowo zastępować gaz ziemny, tworząc nowe możliwości dla przemysłu i energetyki.

“Infrastrukturę gazową należy zatem uznać za jeden z aktywatorów umożliwiających zrównoważoną i szybką transformację w kierunku czystszych procesów wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, transportu, oraz ogrzewania i chłodzenia mieszkań” – podkreśla część państw, w tym Polska.

Dlatego też apelują do KE o podjęcie odpowiednich działań regulacyjnych i finansowych w tym kierunku. Przede wszystkim uznania zasady neutralności technologicznej i elastyczności polityk poszczególnych państw.

Odnosząc się do finansowania, państwa w dokumencie zwracają uwagę, że firmy operujące infrastrukturą gazową powinny mieć taki sam dostęp do kapitału zewnętrznego jak operatorzy systemów energii elektrycznej. Infrastruktura gazowa powinna mieć również dostęp do funduszy strukturalnych oraz pożyczek inwestycyjnych.

“Wsparcie ze strony UE dla dalszego rozwoju infrastruktury gazowej przyczyniającej się i usprawniającej transformację energetyczną jest konieczne. (…) Potencjalne zaprzestanie dalszego wsparcia rozwoju infrastruktury gazowej spowoduje, że walka ze zmianami klimatu będzie jeszcze dłuższa i znacznie droższa” – zaznaczyła koalicja.