Podnośniki nożycowe – nowoczesne rozwiązania warsztatowe

Podnośnik nożycowy jest urządzeniem, które w znaczący sposób ułatwia wykonywanie prac na wysokościach. Co jednak odróżnia je od innych podnośników? Maszyny z mechanizmem nożycowym poruszają się wyłącznie pionowo – z dołu do góry i odwrotnie. Oznacza to, że część jezdna sprzętu zawsze znajduje się bezpośrednio pod platformą roboczą. Takie urządzenia usprawniają przede wszystkim prace załadunkowe i transportowanie różnych elementów na wyznaczoną wysokość.

Jak wskazuje ich nazwa, elementem charakterystycznym jest w tym przypadku układ nożyc połączonych na środku sworzniem. Podnośnik nożycowy może być wyposażony w jedną lub wiele par nożyc (modele tandemowe), które są ułożone w formie krzyżujących się profili. Od ich liczby zależy m.in. nośność i wysokość, na jaką maszyna może wynieść transportowany przedmiot.

W zależności od kierunku ruchu platformy nożyce podnośnika ulegają złożeniu lub rozłożeniu. Samą platformą może być natomiast płaski stół lub kosz z barierkami, który służy do podnoszenia ludzi. Poprzez wyprostowanie ramion nożyc platforma robocza jest podnoszona do góry i odwrotnie – ich złożenie służy opuszczeniu powierzchni roboczej.

Podnośnik nożycowy jest hydraulicznym urządzeniem stacjonarnym, transportowanym na miejsce pracy, lub mobilnym (model ręczny lub elektryczny), przemieszczającym się na kołach. Jednocześnie to maszyny stabilne, wytrzymałe i przygotowane na duże obciążenia. Oczywiście są one bezpieczne. Ich hydrauliczne cylindry wyposażono w zawory samozamykające, poza tym mają one zapadkę i listwę bezpieczeństwa. Przy tym wszystkim zajmują niewiele miejsca, dokładnie tyle, ile wynoszą wymiary platformy roboczej i podstawy, które są sobie równe. Stosunkowo niewielkie rozmiary sprzyjają swobodzie ruchów.

Co istotne, podnośnik nożycowy to też maszyna, która jest szybka i łatwa w obsłudze – samo podnoszenie platformy roboczej odbywa się z poziomu panelu sterującego. W najlepszych stacjonarnych podnośnikach ruch nożyc umożliwiają zaawansowane systemy hydrauliczne i układy elektryczne.

Wśród podnośników nożycowych warto wyróżnić modele stołowe i koszowe. Pierwsze mają płaską powierzchnię bez barierek, dzięki czemu pozwalają umieścić na platformie roboczej duże gabarytowo przedmioty. Dodatkowo płaskie podnośniki stołowe mogą być wyposażone w rampę (podnośniki typu ICB), co ułatwia chociażby załadunek wózkiem paletowym. Z większością wózków kompatybilne są również podnośniki w kształcie litery U czy E. Podnośniki koszowe służą natomiast do transportu ludzi. Przed ewentualnym upadkiem z dużej wysokości pracownika zabezpieczają specjalne barierki, ewentualnie dodatkowo również szelki.

Inny podział uwzględnia podnośniki jednonożycowe i tandemowe, które wyposażono w większą liczbę par nożyc. W końcu, mimo iż wszystkie podnośniki pracują w ruchu góra-dół, wyróżnia się specjalne maszyny pionowe, które charakteryzują się większym zasięgiem ruchu. Z kolei w serwisach i zakładach motoryzacyjnych wykorzystywane są głównie podnośniki nożycowe podprogowe oraz najazdowe.

Oczywiście podnośniki różnią się pod względem parametrów, takich jak:

• udźwig (500 kg, 1000 kg, 1500 kg, 2000 kg, 3000 kg, 4000 kg, 5000 kg);
• minimalna wysokość (80 mm, 85 mm, 105 mm, 130 mm, 162 mm, 180 mm, 200 mm, 205 mm, 230 mm, 235 mm, 240 mm, 250 mm, 300 mm, 305 mm, 350 mm, 360 mm, 400 mm, 450 mm, 470 mm, 510 mm, 560 mm, 600 mm, 706 mm, 746 mm, 890 mm);
• maksymalna wysokość (710 mm, 770 mm, 860 mm, 880 mm, 950 mm, 1000 mm, 1030 mm, 1035 mm, 1040 mm, 1080 mm, 1160 mm, 1300 mm, 1400 mm, 1450 mm, 1570 mm, 1700 mm, 1750 mm, 1780 mm, 1820 mm, 1850 mm, 1930 mm, 1950 mm, 2050 mm, 2630 mm, 3000 mm, 3040 mm, 3450 mm, 4140 mm, 4210 mm, 4250 mm, 5100 mm);
• długość (900 mm, 915 mm, 916 mm, 1300 mm, 1450 mm, 1500 mm, 1600 mm, 1700 mm, 1800 mm, 2000 mm, 2200 mm, 2500 mm, 2610 mm, 2900 mm, 3000 mm, 3400 mm, 4000 mm, 4400 mm);
• szerokość (600 mm, 610 mm, 650 mm, 800 mm, 820 mm, 850 mm, 985 mm, 1000 mm, 1140 mm, 1180 mm, 1200 mm, 1300 mm, 1500 mm, 1800 mm, 2000 mm, 2010 mm, 2200 mm).

Niewątpliwie podnośniki nożycowe to maszyny, które mają mnóstwo zalet. To urządzenia o wszechstronnym zastosowaniu, które gwarantują wysoki poziom bezpieczeństwa dla operatora i transportowanego ładunku. Mają duży udźwig, są stabilne i proste w obsłudze. Dlatego po krótkim instruktażu w teorii z obsługą może sobie poradzić nawet personel, który wcześniej nie miał do czynienia z takimi maszynami. Intuicyjną obsługę, włącznie z bezpiecznym manewrowaniem podnośnikiem, umożliwia panel sterujący prostej konstrukcji.

Zgodnie z literą prawa (art. 23 ust. 5 z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym), żeby obsługiwać podnośnik nożycowy, należy jednak uzyskać uprawnienia Urzędu Dozoru Technicznego do obsługi i podstawowego serwisu takiego urządzenia. W tym celu przyszły operator musi udać się do ośrodka specjalizującego się w przeprowadzaniu szkoleń na podnośniki nożycowe. Zakończenie szkolenia i zdanie egzaminu z wynikiem pozytywnym skutkuje otrzymaniem właściwego zaświadczenia. Zdobyte uprawnienia gwarantują nabycie wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie obsługi i serwisu podnośnika, zgodnie z przepisami BHP oraz dozoru technicznego.

Oczywiście przy szeregu zalet podnośniki nożycowe mają też pewne ograniczenia, zwłaszcza maszyny z jedną parą nożyc, które są ograniczone względem podnoszenia ekstremalnie dużych ciężarów. Są to podnośniki mniej stabilne niż urządzenia tandemowe. Nie zawsze podnośnik nożycowy udaje się też wykorzystać na nierównym terenie, szczególnie jeśli to platforma mobilna, na kołach.

Podnośnik nożycowy to maszyna o bardzo szerokim zastosowaniu, której można używać wewnątrz i na zewnątrz budynków. Takie urządzenia stosuje się przede wszystkim w obiektach wielkopowierzchniowych, chociażby magazynach (również wysokiego składowania), zakładach produkcyjnych, a nawet supermarketach.

Nie tylko używa ich się tam do pracy z towarem. Z podnośników korzystają także ekipy serwisowe czy montażowe, pracujące przy malowaniu, myciu czy montażu (instalacje elektryczne, grzewcze, klimatyzacja, wentylacja). Podnośników nożycowych można też użyć na budowie, podobnie jak w serwisach i warsztatach motoryzacyjnych. Tego rodzaju maszyny służą więc bardzo różnym pracom technicznym i inżynierskim, ale nie tylko.

Przy wyborze podnośnika nożycowego kluczowy jest jego dobór odpowiednich parametrów, optymalnie do swoich potrzeb i wymagań. Uwagę należy zwrócić na maksymalny udźwig maszyny, ważne są też wymiary platformy roboczej oraz maksymalna wysokość, na jaką podnośnik uniesie obiekt.

Ważny jest też materiał wykonania. Wiele podnośników nożycowych jest wykonanych ze stali nierdzewnej. Do pracy w bardziej wymagających miejscach, gdzie występują trudne warunki, dobrą alternatywą są podnośniki galwanizowane.

Nie mniej istotna jest marka. Jeśli za podnośnik o identycznych parametrach trzeba zapłacić nawet kilkaset złotych więcej, w interesie użytkownika jest zainwestowanie w maszynę od sprawdzonej, renomowanej firmy. Dlaczego? W głównej mierze to gwarancja, że dźwigienki posiadają certyfikat CE i są zgodne z normą EN 1570-1 + A1.

Dobrym przykładem polskiej marki, która specjalizuje się w podnośnikach nożycowych, jest Sax Lift. W jej ofercie znajdują się maszyny sprawdzone w niemal każdej kategorii przemysłu. Firma produkuje standardowe podnośniki stołowe, o stabilnej i ergonomicznej konstrukcji. Innym produktem, przeznaczonym do podnoszenia ładunków wielkogabarytowych, są podnośniki tandemowe. To duże platformy, które poradzą sobie z towarem o długości nawet ponad 4 metrów. Ofertę uzupełniają niskoprofilowe podnośniki stołowe, przeznaczone do rozładunku wózkami paletowymi bez potrzeby montażu maszyny w zagłębieniu.

Firma produkuje podnośniki o różnych parametrach, dostosowane pod względem konkretnego udźwigu, wielkości blatu i zasięgu wyciągu. Dodatkowym elementem ich wyposażenia mogą być m.in. rampy, każdy podnośnik ma też intuicyjny panel sterujący. Maszyny przed dopuszczeniem do sprzedaży zawsze są testowane, a następnie dostarczane gotowe do użytku.

Podsumowując, podnośniki nożycowe to niewątpliwie praktyczne maszyny o szerokim zastosowaniu, zwłaszcza w przemyśle. Z jednej strony to urządzenia o różnych parametrach technicznych. Z drugiej – zawsze są maszynami stabilnymi, wydajnymi i bezpiecznymi, zabezpieczającymi przed upadkiem operatora lub uszkodzeniem przewożonego materiału. Szczególnie że poza wysokiej jakości stalą konstruuje się je z wykorzystaniem nowoczesnej technologii – systemów hydraulicznych i układów elektronicznych.