Pławno – miasto w latach 1544-1864

Nie mając tej wiedzy trudno dziś się nawet domyślić, że Pławno w gminie Gidle było w przeszłości miastem! Dziś widoczną pamiątką jest właściwie tylko kamień z pamiątkową tablicą, leżący przed budynkiem dawnego ratusza.

Czerwiec 2020 r., fot. Paweł Dudek

Czerwiec 2020 r., fot. Paweł Dudek

Pierwsza wzmianka na temat tej miejscowości pojawia się w połowie XIII wieku. W początkach XVI wieku Pławno stało się własnością Przerębskich. O nadanie Pławnu praw miejskich postarał się Stanisław Przerębski. Prawa miejskie nadał król Zygmunt I w 1544 roku i w dniu 20 listopada tego roku stało się Pławno miastem na prawie magdeburskim. Akt założycielski znajduje się w zbiorze akt kancelaryjnych Matricularum Regni Poloniae Summaria. Kopia znajdująca się w Pławnie zaginęła wówczas, gdy prawa miejskie już odebrano.

W czasie gdy Pławno było miastem, kolejni królowie nadawali mu przywileje. Uczynili to Zygmunt III Waza w 1619 roku oraz Stanisław August Poniatowski w 1765 roku. W Pławnie odbywało się najpierw sześć jarmarków rocznie, a później częściej, co dwa tygodnie we wtorki. Istniał tam ratusz z salą reprezentacyjną, a nawet szubienica do wykonywania wyroków śmierci. Miasto do pewnego czasu prężnie się rozwijało, przed 1794 rokiem miało ono około 2000 mieszkańców (teraz – ponad 1000). Jednakże już w 1827 roku było tylko 727 mieszkańców, co było spowodowane pożarem oraz epidemią cholery.

Pławno jako miasto przechodziło przez wieki z rąk do rąk . Po Przerębskich w 1729 roku miasto stało się własnością kasztelana nowosądeckiego Andrzeja Morsztyna. W 1770 roku nowymi właścicielami zostali Karśniccy, w 1820 roku Józef Buczyński, a w 1863 roku – Władysław Gruszecki.

W Powstaniu Styczniowym (1863-64) wzięło udział 26 obywateli Pławna. Część z nich została schwytana i powieszona. W Pławnie zaczęło też potem stacjonować wojsko carskie. Zaborca odebrał prawa miejskie i wcielił Prawno do gminy Gidle, mino, że społeczności tych miejscowości nie przepadały zbytnio za sobą. Miał to zapewne być kolejny element kary za włączenie się w powstanie.

Tak zakończyła się miejska historia Pławna. Podczas pisania artykułu korzystałem z książki Bolesława Bartnika pt. „Monografia Pławna. Z dziejów zapomnianych miast” z 2006 roku.

Ważne informacje

Jestem autorem wszystkich artykułów i zdjęć (chyba, że zaznaczyłem, że jest inaczej w jakimś konkretnym przypadku). Czasami korzystam ze starych zdjęć znalezionych w internecie, prasie, książkach, przesłanych przez Czytelników. Staram się pytać o zgodę na wykorzystanie takiego zdjęcia, ale nie zawsze to jest możliwe, a czasem niepotrzebne. Jeśli jednak naruszyłem czyjeś prawa autorskie, proszę o kontakt. Zdjęcia w artykułach są mniej więcej aktualne w stosunku do daty opublikowania artykułu, chyba, że zaznaczyłem inaczej. Jeśli znalazłaś/-eś błąd, chcesz coś zasugerować, skrytykować, pochwalić, napisz na [email protected] – wychodzę z założenia, że nie jestem nieomylny i mogłem coś przegapić, o czymś zapomnieć albo po prostu czegoś nie wiem. Pamiętaj także, że możesz sobie do woli i za darmo czytać, oglądać, ale nie wolno Ci kopiować żadnych moich tekstów oraz żadnych zdjęć. Jeśli jednak bardzo chcesz wykorzystać coś mojego, napisz na [email protected] – na pewno się dogadamy i tu niekoniecznie chodzi o pieniądze 🙂

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ