Orliki kwiaty – uprawa, sadzenie i pielęgnacja orlików

Marzysz o kolorowych kwiatach, których nie zjedzą ślimaki? Orliki to wspaniały dodatek do letniego ogrodu, idealnie pasujący do naturalistycznych i rustykalnych krajobrazów. Delikatne, ale wdzięczne kwiecie zachwyca misterną konstrukcją korony, a na dodatek dostępne jest w wielu barwnych wariantach. Dowiedz się, jak najlepiej dbać o orliki…

1. Wymagania glebowe orlików
2. Sadzenie i uprawa orlików
3. Podlewanie i nawożenie orlików
4. Rozmnażanie orlików
5. Ochrona orlików
6. Orliki w ogrodzie
7. Najciekawsze odmiany orlików

Typowym gatunkiem orlika, spotykanym w stanie dzikim na terenie naszego kraju, jest orlik pospolity (Aquilegia vulgaris). Można go dość łatwo spotkać w jaśniejszych rodzimych lasach i zaroślach. Fioletowe kwiaty zdobią długie, owłosione łodygi w okresie od późnego maja do lipca. Niestety, kwiaty nie za bardzo nadają się do bukietów, gdyż szybko więdną. To dodatkowy argument, aby uprawiać je we własnym ogrodzie. Dla porządku dodajmy również, że w Polsce orliki pospolite są od 2014 r. objęte częściową ochroną gatunkową. 

Zarówno polska, jak i łacińska nazwa rodzaju botanicznego odwołują się do szponu orła. Należące do rodziny astrowatych kwiaty faktycznie bowiem ozdobione są charakterystyczną ostrogą, która do złudzenia przypomina zakrzywiony pazur. Łącznie na świecie występuje około 100 różnych gatunków orlików, typowych dla Europy i Ameryki Północnej. Wszystkie one posiadają pięciopłatkową koronę i wspomnianą już wyrazistą ostrogę, a ponadto zawierają nektar, który aktywnie przyciąga skrzydlatych przyjaciół ogrodu. Działki kielicha są zazwyczaj bardzo żywo wybarwione. Co ciekawe, oprócz słupków i pręcików orliki posiadają również tzw. prątniczki, czyli pręciki, które nie mają charakteru pyłkowego, ale swoją urodą mają zachęcać owady do odwiedzin.

Orliki są dość wysokie, ale delikatne – ich cienkie łodygi mogą sięgać nawet 1 metra, ale mimo owłosienia, nie są przesadnie widoczne. Jedynie w dolnej połowie otaczają je długie odziomkowe liście, które zazwyczaj są trójdzielne. W efekcie kolorowe kwiaty orlików stają się pięknym akcentem na zagonie, ale dość łatwo wkomponowują się między inne gatunki.

Ze względu na niebywałą zdobność orliki znalazły spore uznanie u ogrodników i do dziś wyhodowano nie tylko dziesiątki odmian naturalnych gatunków, ale także bardzo atrakcyjne estetycznie hybrydy. Warto jednak wiedzieć, że wszystkie orliki są lekko trujące i nie powinny być nigdy spożywane – konsumpcja może powodować zaburzenia żołądkowe oraz oddechowe.

Wymagania glebowe orlików

Ponieważ w przyrodzie występują przede wszystkim jako rośliny leśnego skraju, orliki najbardziej lubią półcieniste stanowiska. Nie zaszkodzi im jednak także pełne nasłonecznienie, o ile gleba będzie żyzna, lekko wilgotna i dobrze przepuszczalna. Idealnie jest wzbogacić ją w substancje próchnicze w postaci kompostu lub dojrzałego obornika. Piaszczyste i kredowe gleby są w tym przypadku zdecydowanie bardziej korzystne niż gliniaste.

Jeśli zdecydujesz się na uprawę doniczkową, wybierz wysokiej jakości substrat i również wzbogać go naturalnym nawozem. Dno naczynia należy wyłożyć drenującą warstwą żwirku lub zapewnić odpływ wodzie przez specjalne otwory.

Sadzenie i uprawa orlików

Orliki najczęściej trafiają do naszych ogrodów w formie nasion. Wysiewa się je bezpośrednio do gruntu, idealnie na przygotowany zawczasu, wzbogacony kompostem zagon. Do kiełkowania potrzebna jest jednak spora ilość światła, więc nasiona należy jedynie lekko docisnąć do gleby, bez przykrywania ich warstwą ziemi. Najlepsza pora to wiosna, pod koniec ciepłego marca lub w kwietniu. Do donic wysiewamy orliki na tej samej zasadzie i wystawiamy na pełne słońce. Uprawa doniczkowa wymaga regularnej kontroli wilgotności podłoża.

Niestety, rośliny pozyskane z nasion kwitną dopiero w drugim roku. Jeśli cierpliwość nie jest więc Twoją mocną stroną, może postawić na gotowe sadzonki oferowane wiosna w sklepach ogrodniczych. Plusem tego rozwiązania jest nie tylko szybsze kwitnienie, ale także możliwość weryfikacji jak faktycznie wygląda dana odmiana. Co ważne, sadzonki orlików należy umieszczać w glebie tak, aby były na dokładnie tej samej wysokości co wcześniej. Pomiędzy poszczególnymi roślinami warto jest zachować 30-40 cm przestrzenie, gdyż orliki łatwo rozrastają się w kępy.

Sama uprawa nie nastręcza wielu trudności. Ustabilizowane rośliny dają już sobie bowiem dobrze rade same. Warto jednak regularnie odcinać przekwitłe kwiaty, gdyż przeciwdziała to spontanicznemu rozsiewowi gatunku. Poza tym w wielu źródłach poleca się ściąć wszystkie liście w pierwszej połowie września, aby przed zimą doczekać się jeszcze nowego, świeżego listowia.

Orlik wspaniały. Źródło: SakSa/Shutterstock

Podlewanie i nawożenie orlików

W przypadku orlików podlewanie ogranicza się do sporadycznych okoliczności. Wody potrzebować będą na pewno kiełkujące nasiona, sadzonki po przeniesieniu do gruntu lub donicy oraz ścięte koniec lata liście. Poza tym jednak o podlewanie nie trzeba się troszczyć, o ile kwiaty rosną na zagonie. Uprawa doniczkowa, zwłaszcza w pełnym słońcu, wymagać może nawadniania w zależności od aktualnych warunków meteorologicznych i dostępu do wody deszczowej.

Nawożenie również nie jest wymagane poza pierwotną dawką kompostu lub obornika dodanego do ziemi przed sadzeniem. Na wyjątkowo nieurodzajnych glebach dodatek substancji próchniczej raz na kilka lat również może być pożądany.

Rozmnażanie orlików

Orliki to byliny o dość krótkotrwałym żywocie (kilka lat). Sprytna Matka Natura zadbała jednak o przetrwanie gatunku, umożliwiając mu bardzo skuteczny rozsiew. W ogrodzie właściwość ta bywa przekleństwem – orliki same rozmnażają się w niesłychanym tempie i pojawiają się łatwo nawet na oddalonych o kilka metrów zagonach. Ta spontaniczna propagacja zwykle nie jest mile widziana, więc odcinanie zwiędłych kwiatów może być wysiłkiem wielce pożądanym.

Z drugiej strony, możesz jednak chcieć rozmnożyć szlachetne odmiany orlików w sposób celowy i kontrolowany. Można tego dokonać zbierając nasiona, ale w przypadku mieszańców szansa na wyhodowanie identycznego potomstwa jest niewielka. Stąd optymalnym rozwiązaniem jest podział kęp, które dodatkowo zyskują na odmłodzeniu.

Ciekawostka:
Orliki dość ochoczo krzyżują się same. Nie jest rzadkością, że ogrodnik, który uprawia dwie różne odmiany obok siebie, doczeka się trzeciej będącej naturalną hybrydą.

Diagram przedstawiający korzyści z uprawy lobelii; opracowanie własne

Ochrona orlików

Polskie zimy nie są dla orlików żadnym wyzwaniem. Roślina jest w pełni mrozoodporna i nie potrzebuje żadnej ochrony. Większym problemem mogą być natomiast szkodniki – mszyce i górniki liści to owady, które chętnie żerują na listowi orlików. Zwalczać je można opryskiem wody z mydłem oraz fizycznie usuwając zajęte partie rośliny.

Orliki stosunkowo często cierpią też z powodu mączniaka rzekomego. Na liściach pojawiają się wówczas żółte plamy, dochodzi do wysychania i skręcania. Także kwiaty stają się wyraźnie zmienione. Niestety, chorobie można tylko zapobiegać, wystrzegając się spryskiwania liści wodą. Dotknięte mączniakiem rośliny należy jednak jak najszybciej usunąć z zagonu i zniszczyć.

Mieszanka różnobarwnych orlików. Źródło: MaCross-Photography/Shutterstock

Orliki w ogrodzie

Najczęściej
orliki wykorzystywane są na zagonach mieszanych. Same w sobie po
przekwitnięciu są mało atrakcyjne, więc dobrze jest aranżować je z
innymi gatunkami. Szczególnie dobranymi towarzyszami są paprocie, tiarelle, dzwonki, przywrotniki, floksy i miodunki. W zależności od wysokości danej odmiany, warto wybierać bliżej lub dalej położone od kraju strefy rabat.

Coraz
częściej orliki sadzi się w donicach, gdzie łatwiej jest je kontrolować
i wymieniać na inne gatunki, gdy już przekwitną. Niektórzy uprawiają je
nawet jako rośliny jednoroczne. W tej funkcji są piękną ozdobą tarasów i
ogrodowych patio. Poszczególne odmiany urodą swych złożonych kwiatów
mogą wszak konkurować nawet ze storczykami.

Ciekawostka:
Orliki dawniej stosowane były również jako roślina lecznicza. Odwary z
nich miały działać ściągająco. Dziś ze względu na toksyczność zioło nie
jest już jednak polecane do użytku wewnętrznego ani zewnętrznego – w
bardzo małych stężeniach wykorzystuje je wyłącznie homeopatia.

Najciekawsze odmiany orlików

Różnorodność orlików ogrodowych jest naprawdę zachwycająca. Sam orlik pospolity uprawiany jest dość rzadko, ale jego odmiany mają już szerokie grono miłośników. Szczególnie warte polecenia są „Black Barlow” o pełnych, prawie czarnych kwiatach, biała „Nivea”, bordowofioletowy „William Guinness” z jasnymi płatkami korony czy „Winky Red White” o zjawiskowych różowoczerwonych kwiatach z białymi obrzeżami. Jedną z najstarszych i najszlachetniejszych odmian jest również „Nora Barlow” o różowych, białych i zielonych płatkach. Nazwano ją na cześć wnuczki Charlesa Dickensa.

Poza tym w przydomowej uprawie spotyka się również często:

• orlika kanadyjskiego (A. canadensis) – różowo-czerwonego z żółtymi pręcikami;
• orlika wachlarzowatego (A. flabellata) o ciekawie ukształtowanych fioletowo-niebieskich kwiatach, dostępnych również w białej odmianie „Alba”;
• orlika alpejskiego (A. alpina) dorastającego do 80 cm i odznaczającego się jasnoniebieskim kwieciem;
• orlika zielonawego (A. viridiflora) – stosunkowo rzadkiego, ale zachwycającego czekoladowymi kwiatami;

Wreszcie, nie zapomnijmy od dziesiątkach hybryd określanych jako orlik ogrodowy. „Crimson Spur” zachwyca karminowymi kwiatami o wyjątkowo długich ostrogach, zaś seria Songbird wyróżnia się wyjątkowo okazałym, dwubarwnym kwieciem. A to zaledwie przedsmak feerii barw, która czeka w sklepach ogrodniczych!

Bibliografia

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ