O kredyt będzie trudniej. Banki nie zostawiają złudzeń

W IV kwartale 2022 r. banki planują dalsze zaostrzanie kryteriów kredytowania przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych – wynika z opublikowanego w poniedziałek raportu Narodowego Banku Polskiego “Sytuacja na rynku kredytowym”.

Jak podał NBP w raporcie, pogorszenie się perspektyw makroekonomicznych i wzrost stóp procentowych istotnie ograniczyły aktywność na rynku kredytowym w III kwartale 2022 r.

Jak wskazano w opracowaniu, na IV kwartał 2022 r. banki zapowiadają dalsze zaostrzanie polityki kredytowej wobec przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz oczekują – z wyjątkiem krótkoterminowych kredytów dla przedsiębiorstw – dalszego spadku popytu, który w przypadku długoterminowych kredytów dla przedsiębiorstw ma być znaczny.

Z raportu wynika, że w III kwartale br. banki zaostrzyły kryteria udzielania wszystkich rodzajów kredytów dla przedsiębiorstw. Wskazano, że większość warunków udzielania kredytów dla przedsiębiorstw nie została zmieniona. Część banków obniżyła maksymalną kwotę kredytowania i podniosła wymagania co do zabezpieczenia wierzytelności.

“W IV kwartale 2022 r. banki planują dalsze zaostrzanie kryteriów kredytowania przedsiębiorstw, przy czym częściej w przypadku dużych przedsiębiorstw niż sektora MSP (procenty netto dla kredytów krótko- i długoterminowych, odpowiednio: duże przedsiębiorstwa: -33 proc. i -44 proc. oraz sektor MSP: -2 proc. i -11 proc.” – podano w opracowaniu.

Wskazano, że w III kwartale 2022 r. banki ponownie odnotowały spadek popytu na kredyty mieszkaniowe (-93 proc.), przy czym 92 proc. ankietowanych banków uznało ten spadek za znaczny. “Zdaniem banków przyczyniły się do tego głównie: pogorszenie się sytuacji gospodarstw domowych, prognozy sytuacji na rynku mieszkaniowym, zmiany w wydatkach konsumpcyjnych, a także zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów. Wśród nieobjętych ankietą czynników wpływających na spadek popytu na kredyty mieszkaniowe banki wskazały m.in.: wzrost inflacji i ryzyka stopy procentowej oraz zastosowanie się z końcem marca br. do wytycznych KNF ograniczających zdolność kredytową potencjalnych kredytobiorców” – podano.

Dodano, że wśród banków przeważają deklaracje zaostrzania w IV kwartale 2022 r. kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych (22 proc. wskazań) oraz oczekiwania pogłębienia się spadku popytu na te kredyty (44 proc. wskazań), przy czym oceny indywidualnych banków są zróżnicowane.

Bank centralny przypomniał, że w III kwartale br., po krótkotrwałym wzroście, banki ponownie zaobserwowały spadek popytu na kredyty konsumpcyjne. W ich opinii zmniejszenie zapotrzebowania na kredyty konsumpcyjne wynikało głównie z pogorszenia się sytuacji gospodarstw domowych (34 proc.), zaostrzenia warunków (30 proc.) i kryteriów udzielania kredytów konsumpcyjnych (24 proc.) oraz spadku zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku (23 proc.). Za inne nieobjęte ankietą przyczyny zmian popytu banki uznały m.in. wzrost stóp procentowych i nośników energii oraz wzrost ryzyka wywołanego wojną w Ukrainie (34 proc. wskazań).

W IV kwartale 2022 r. banki planują kontynuować zaostrzanie kryteriów udzielania kredytów konsumpcyjnych (30 proc. wskazań) i obawiają się dalszego spadku popytu na te kredyty (55 proc.), w tym 12 proc. z nich spadku o charakterze znacznym – zaznaczono.

Raport NBP “Sytuacja na rynku kredytowym” został opracowany na podstawie wyników ankiety przeprowadzonej wśród przewodniczących komitetów kredytowych 23 banków na początku października 2022 r. Łączny udział należności od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego ankietowanych instytucji wynosi około 89 proc.

Poniżej szczegóły wyników ankiety NBP:

Kredyty dla przedsiębiorstw

Polityka kredytowa: zaostrzenie kryteriów udzielania wszystkich rodzajów kredytów dla przedsiębiorstw uzasadniane pogorszeniem się prognoz sytuacji gospodarczej; brak istotnych zmian warunków kredytowania, z wyjątkiem obniżenia maksymalnej kwoty kredytu.

Popyt na kredyt: spadek popytu na kredyty, z wyjątkiem kredytów krótkoterminowych dla dużych przedsiębiorstw, uzasadniany spadkiem zapotrzebowania na finansowanie inwestycji; pozytywny wpływ na popyt miał natomiast wzrost zapotrzebowania na finansowanie zapasów i kapitału obrotowego.

Oczekiwania na IV kwartał 2022 r.: dalsze zaostrzanie polityki kredytowej wobec przedsiębiorstw, częściej w przypadku dużych podmiotów; istotny spadek popytu na kredyty długoterminowe i niewielki wzrost na kredyty krótkoterminowe.

Kredyty mieszkaniowe

Polityka kredytowa: po rocznym okresie zaostrzania brak istotnych zmian kryteriów; nieznaczne złagodzenie warunków udzielania kredytów pod wpływem spadku popytu i wzrostu konkurencji ze strony innych banków.

Popyt na kredyt: ponowny silny spadek popytu w wyniku m.in. pogorszenia się sytuacji gospodarstw domowych, prognoz sytuacji na rynku mieszkaniowym oraz zmian w wydatkach konsumpcyjnych.

Oczekiwania na IV kwartał 2022 r.: nieznaczne zaostrzanie polityki kredytowej przy spadku popytu w skali nieco mniejszej niż w poprzednich kwartałach 2022 r.

Kredyty konsumpcyjne

Polityka kredytowa: zaostrzenie kryteriów polityki kredytowej motywowane m.in. pogorszeniem się sytuacji gospodarstw domowych i wzrostem stóp procentowych; zaostrzenie większości warunków kredytowania, w tym podniesienie marży kredytowej i marży na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem, przy jednoczesnym obniżeniu pozaodsetkowych kosztów kredytu.

Popyt na kredyt: po krótkotrwałym wzroście ponowny spadek popytu na skutek pogorszenia się sytuacji gospodarstw domowych, zaostrzenia kryteriów i warunków udzielania kredytów oraz spadku zapotrzebowania na finansowanie dóbr trwałego użytku.

Oczekiwania na IV kwartał 2022 r.: kontynuacja zaostrzania polityki kredytowej i dalszy spadek popytu. (PAP Biznes)

tus/ asa/

Zgłoś naruszenie/Błąd