Niebo w pierwszym tygodniu sierpnia 2020 roku

Pierwszy tydzień w całości należący do sierpnia zacznie się pełnią Księżyca w gwiazdozbiorze Koziorożca, niedaleko pary planet Jowisz i Saturn. Natomiast do niedzieli 9 sierpnia Srebrny Glob odwiedzi kolejno planety Neptun, Mars i Uran, zmniejszając przy tym fazę prawie do ostatniej kwadry. Bliskie sąsiedztwo jasnej tarczy naturalnego satelity Ziemi sprawi, że wyłowienie dwóch ostatnich planet Układu Słonecznego nie będzie łatwe. Bez kłopotu za to da się dostrzec wschodzącą przed świtem planetę Wenus. Niestety planeta Merkury dąży do koniunkcji górnej ze Słońcem za dwa tygodnie i ginie już w zorzy porannej. Na niebie wieczornym wciąż widoczna jest kometa C/2020 F3 (NEOWISE), lecz zmierza ona coraz bardziej na południe i do tego ponownie kątowo coraz bliżej Słońca, jednocześnie oddalając się od nas. To wszystko sprawia, że blask komety słabnie, zaś ona sama coraz bardziej zbliża się ku linii widnokręgu.

Opis zdarzeń astronomicznych tygodnia zacznę tym razem od tego, co się dzieje niewiele przed wschodem Słońca. Ozdobą porannego nieba jest wędrująca na pograniczu gwiazdozbiorów Byka, Oriona i Bliźniąt planeta Wenus, która jest już bliska swojej maksymalnej elongacji zachodniej. Świadczy o tym faza jej tarczy, osiągająca pod koniec tygodnia wartość 48%. Wenus oddala się od nas, przez co jej tarcza bez przerwy się kurczy i pod koniec tygodnia zmniejszy średnicę do 25″, co również jest wartością typową dla maksymalnej elongacji planety. Natomiast blask Wenus wynosi około -4,4 wielkości gwiazdowej. Wenus pojawia się na nieboskłonie przed godziną 2, a na godzinę przed wschodem Słońca wznosi się na wysokości 20°.

Jeśli akurat powietrze stanie się bardzo przejrzyste, a dodatkowo ktoś dysponuje widnokręgiem odsłaniającym horyzont prawie do zera, na początku tygodnia można próbować jeszcze upolować planetę Merkury. Pierwsza planeta od Słońca dąży do koniunkcji górnej 17 sierpnia i w drugiej części tygodnia zniknie w zorzy porannej. Ale nawet w poniedziałek, czy wtorek jej dostrzeżenie to duża sztuka, gdyż planeta na godzinę przed wschodem Słońca wznosi się na wysokość niewiele przekraczającą 2°. W próbach odszukania Merkurego na pewno pomaga jego jasność, wynosząca -1 magnitudo, lecz niskie położenie planety nad widnokręgiem w zasadzie pozwala tylko na identyfikację planety. Merkury wędruje jakieś 7° pod Polluksem z Bliźniąt i parę dwóch najjaśniejszych gwiazd tej konstelacji można wykorzystać, jako wskazówkę do szukania Merkurego.

Czas przenieść się na niebo wieczorne, na którym wędruje kometa C/2020 F3 (NEOWISE). Niestety dla nas kometa oddala się od Ziemi i kieruje na południowy wschód, zbliżając się coraz bardziej do równika niebieskiego i ekliptyki. Tak się składa, że w drugiej połowie lata i jesienią nachylenie ekliptyki do wieczornego widnokręgu jest kiepskie, stąd coraz dłużej trzeba czekać na wyłonienie się komety z zorzy wieczornej, a sama kometa każdego kolejnego wieczoru melduje się nieco niżej nad horyzontem, przez co zwiększa się wpływ atmosfery na jej obraz.

Kometa wędruje przez gwiazdozbiór Warkocza Bereniki, ale porusza się obecnie z prędkością prawie 2° na dobę i pod koniec tygodnia przejdzie do sąsiedniego gwiazdozbioru Panny. W poniedziałek 3 sierpnia kometa w odległości niecałego 1° minęła znaną galaktykę spiralną M64, zwaną też Czarnym Okiem, natomiast w czwartek 6 sierpnia znajdzie się mniej więcej 15′ od gromady kulistej gwiazd M53. Obecnie kometa jest już słabsza od 5 magnitudo i do jej dostrzeżenia gołym okiem potrzebne jest bardzo ciemnie niebo (o co teraz trudno przy pełni Księżyca). Na pewno na obserwacje komety warto zabrać ze sobą lornetę, lub teleskop. Dokładną trajektorię komety wśród gwiazd do połowy sierpnia można znaleźć na mapce wygenerowanej w programie Nocny Obserwator Janusza Wilanda.

W pierwszej części tygodnia Księżyc odwiedzi gwiazdozbiory Koziorożca i Wodnika. W nocy z niedzieli 2 sierpnia na poniedziałek 3 sierpnia można było obserwować Księżyc w fazie kilkanaście godzin przed pełnią (99%) w sąsiedztwie dwóch największych planet Układu Słonecznego. O godzinie podanej na mapce Księżyc oddalił się od Saturna na prawie 6°, natomiast Jowisza Srebrny Glob wyprzedził Jowisza o 13°.

Jowisz z Saturnem wciąż poruszają się ruchem wstecznym, a jak wiadomo Jowisz jest bliżej nas i jego prędkość liniowa jest większa od prędkości okrążania Słońca przez Saturna, stąd dystans między planetami się zwiększa i obecnie wynosi prawie 8°. Od opozycji obu planet minęło niewiele czasu, stąd ich rozmiary kątowe i jasności nie odbiegają od wartości maksymalnych w tym sezonie obserwacyjnym. Jowisz świeci blaskiem -2,7 magnitudo, przy średnicy tarczy 47″, zaś jasność Saturna wynosi +0,1 magnitudo, przy średnicy tarczy 18″. Maksymalna elongacja Tytana, tym razem wschodnia, przypada w środę 5 sierpnia.

Natomiast W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):

• 3 sierpnia, godz. 20:49 – minięcie się Europy (N) i Io w odległości 8″, 22″ na wschód od brzegu tarczy Jowisza,
• 3 sierpnia, godz. 22:12 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 3 sierpnia, godz. 23:12 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 4 sierpnia, godz. 0:59 – zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 4 sierpnia, godz. 1:59 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 6 sierpnia, godz. 2:44 – minięcie się Io (N) i Europy w odległości 5″, 101″ na wschód od brzegu tarczy Jowisza,
• 7 sierpnia, godz. 22:04 – wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 8 sierpnia, godz. 0:28 – wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza,
• 8 sierpnia, godz. 1:28 – zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 9 sierpnia, godz. 0:46 – Io chowa się za tarczę Jowisza (początek zakrycia),
• 9 sierpnia, godz. 22:04 – wejście Io na tarczę planety,
• 9 sierpnia, godz. 22:44 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 10 sierpnia, godz. 0:22 – zejście Io z tarczy Jowisza,
• 10 sierpnia, godz. 1:02 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza.

W nocy z piątku 7 sierpnia na sobotę 8 sierpnia okazja do obserwowania całego przejścia Ganimedesa na tle jowiszowej tarczy. Niestety planeta zniknie za widnokręgiem, zanim z jej tarczy zdąży zejść cień największego z księżyców galileuszowych. Lecz jego duży i ciemny cień powinien być widoczny nawet w niezbyt dużych teleskopach, a nawet w większych lornetkach.

W nocy z 6 na 7 sierpnia oraz z 7 na 8 sierpnia Księżyc minie planetę Neptun. W tych dniach tarcza Srebrnego Globu pozostanie oświetlona w ponad 90%, stąd ostatnia planeta Układu Słonecznego raczej zginie w wytwarzanej przezeń łunie. Zwłaszcza, że w nocy z czwartku na piątek Księżyc znajdzie się niecałe 6° od Neptuna, a jasność planety wynosi +7,8 wielkości gwiazdowej. Neptun w tym sezonie obserwacyjnym kreśli swoją pętlę na niebie jakieś 3° na północny wschód od gwiazdy 4. wielkości φ Aquarii i jednocześnie 1,5 stopnia od słabszej o ponad magnitudo gwiazdy 96 Aquarii.

Ostatnie dni tygodnia Księżyc spędzi na pograniczu gwiazdozbiorów Ryb i Wieloryba. W nocy z piątku 7 sierpnia na sobotę 8 sierpnia oświetlona w ponad 80% księżycowa tarcza przejdzie 15° na północ od gwiazdy Deneb Kaitos, najjaśniejszej, choć oznaczanej na mapach nieba grecką literą β gwiazdy Wieloryba. Tej nocy również około 15° zabraknie Księżycowi do Marsa, a zatem Księżyc z Marsem i Denebem Kaitosem utworzy trójkąt równoramienny. Kolejnej nocy naturalny satelita Ziemi zbliży się jeszcze bardziej do Marsa. O godzinie podanej na mapce odległość między tymi ciałami niebieskimi zmniejszy się do 4°, natomiast do wschodu Słońca dystans ten zmniejszy się o kolejny stopień. Mars wciąż jest w fazie szybkiego wzrostu rozmiarów kątowych i jasności. Do niedzieli jasność planety urośnie do prawie -1,3 wielości gwiazdowej, zaś jej tarcza przekroczy średnicę 16″.

Niecałe 20° na północny wschód od Marsa swoją pętlę na niebie kreśli planeta Uran, świecąca blaskiem +5,8 magnitudo. Obecnie Uran przechodzi blisko słabszej od niego o 0,2 magnitudo gwiazdy 29 Arietis, a dystans między tymi ciałami niebieskimi niewiele przekracza 0,5 stopnia, czyli średnicę kątową Księżyca. Jednak dużo lepszymi wskazówkami do odszukania siódmej planety Układu Słonecznego są znacznie od niej jaśniejsze i widoczne nawet na miejskim niebie gwiazdy Hamal (najjaśniejsza gwiazda Barana) oraz Menkar (druga co do jasności gwiazda Wieloryba). Wspomniane gwiazdy dzieli na niebie 23°, a w tych dniach Uran jest na łączącej je linii, jakieś 10° od Hamala.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%1Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

1

Oryginalne źródło ZOBACZ