Przypadająca w tym roku 60. rocznica wybuchu powstania styczniowego sprawiła, że w 12. edycji Narodowego Czytania klasyki literatury polskiej wybrano powieść Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem”, nawiązującą do tego wydarzenia. Powstawała ona w latach 1886-1887, a w formie książkowej ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne, dzieło Orzeszkowej porównywano do mickiewiczowskiego „Pana Tadeusza”.
W sobotę 9 września w parku Radziwiłłowskim w Białej Podlaskiej, przed budynkiem Miejskiej Biblioteki Publicznej, dzieło Elizy Orzeszkowej czytało siedem ekip. Zanim to jednak nastąpiło, podziękowano Krystynie Nowickiej, kierownik Filii nr 6 MBP, za wieloletnie zaangażowanie w organizację święta literatury polskiej, jakim jest Narodowe Czytanie. W imieniu dyrektora biblioteki Pawła Borka oraz prezydenta miasta Michała Litwiniuka, list gratulacyjny wraz z bukietem kwiatów wręczył wiceprezydent Białej Podlaskiej Maciej Buczyński.
Narodowe Czytanie otworzyła prowadząca imprezę Edyta Tyszkiewicz, szefowa „Podlaskiego Kwartalnika Kulturalnego”. W nastrój każdej odsłony wprowadzała słuchaczy Julia Flisińska, studentka czwartego roku Wydziału Dramatycznego Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, stypendystka prezydenta miasta Biała Podlaska Michała Litwiniuka w dziedzinie kultury.
Pierwszą scenę odegrała Grupa Teatralna Seniorów Euforia, działającą od 15 lat przy Klubie Kultury Eureka Bialskiego Centrum Kultury, pod kierunkiem Haliny Besaraby. Aktorzy Euforii z równym powodzeniem wystawiają jasełka, widowiska obrzędowe, jak i sztuki teatralne czy programy kabaretowe. W scence wystąpili: Bożenna Kowalczuk jako Emilia Korczyńska; Stanisław Baryło – Benedykt Korczyński; Halina Besaraba – lektor.
Scenę drugą przeczytały osoby reprezentujące Urząd Miasta Biała Podlaska: kierownik referatu kultury i sportu Beata Demianiuk jako Justyna Orzelska; prezes Zarządu Bialskich Wodociągów i Kanalizacji Wod-Kan Beata Jasińska – Kirłowa; skarbnik Urzędu Miasta Marta Mirończuk – Klotylda; naczelnik wydziału edukacji, kultury i sportu Stanisław Romanowski – Różyc; prezes Zakładu Gospodarki Lokalowej Wojciech Chilewicz – Zygmunt Korczyński; dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 4 w Białej Podlaskiej Rafał Wlizło – Kirło; zaś w rolę lektora wcieli się wiceprezydent miasta Maciej Buczyński.
Do czytania trzeciej sceny zaproszeni zostali członkowie Dyskusyjnego Klub Książki, działającego od 2007 roku przy MBP w Białej Podlaskiej. Jest to jeden z najprężniej działających DKK w województwie lubelskim. Wystąpili: emerytowana pedagog Anna Maria Borowska jako lektor; psycholog Małgorzata Mika – Justyna Orzelska; moderator DKK i prezes Bialskiego Klub Literackiego Maksyma Maciej Szupiluk – Jan Bohatyrowicz.
Kolejny fragment powieści zgodzili się zaprezentować bialscy artyści: Danuta Koszołko – malarka, autorka wierszy, artystka w pełnym tego słowa znaczeniu, jedna z najciekawszych postaci bialskiego środowiska artystycznego; Angelika Żeleźnicka – fotografka, laureatka wielu nagród i wyróżnień w ogólnopolskich konkursach fotograficznych, jej zdjęcia prezentowane były w wielu galeriach w kraju, interesuje ją człowiek zespolony z naturą; Jarosław Domański – fotograf, i ta dziedzina jest jego ogromną pasją, od 40 lat z aparatem w ręku dokumentuje życie codzienne Białej Podlaskiej oraz Południowego Podlasia, zdjęcia z tych fotograficznych projektów prezentuje w wydawanych przez siebie książkach; Jakub Piesta – grafik i pisarz opowiadań fantasy, autor książki „Młot na króliki”. Danuta Koszołko wcieliła się w rolę matki Jana Bohatyrowicza, Angelika Żeleżnicka – Justyny, Jakub Piesta – Jana Bohatyrowicza. W roli lektora wystąpił Jarosław Domański.
W następnej scenie można było zobaczyć i wysłuchać aktorów Teatru Słowa, działającego przy Bialskim Centrum Kultury, prowadzonego przez Danutę Szaniawską. Ich adaptacje najlepszych sztuk dramatycznych oraz sztuk rodzimych autorów przygotowywane są zawsze na najwyższym poziomie. W sobotę wystąpili Bożena Juchimiuk jako Andrzejowa Korczyńska i Maksymilian Hołownia jako Zygmunt.
Szóstą scenę odegrało Koło Bialczan – kolejna grupa, która przyjęła zaproszenie na Narodowe Czytanie. To najstarsze działające na naszym terenie stowarzyszenie, które w 2022 roku obchodziło 100-lecie istnienia. Jego inicjatywy to m.in. kwesta na ratowanie zabytkowych nagrobków na bialskim cmentarzu, a ostatnio powstanie pomnika honorowego obywatela miasta Romana Kłosowskiego. „Nad Niemnem” czytali: Marta Bąkowska jako Justyna; Istvan Grabowski – Witold; Waldemar Golanko – Benedykt; Krystyna Nowicka – lektor.
Scenę ostatnią odegrali członkowie Stowarzyszenia Przez Pryzmat, podejmując się niełatwego zadania wcielenia się w role aktorów. Członkami stowarzyszenia są ludzie kreatywni, pełni pasji, którzy od lat wspólnie organizują w regionie wiele wydarzeń integrujących lokalne społeczności: Noc Świętojańską czy happening „Dziady”. Bohaterów „Nad Niemnem” zagrali: Małgorzata Brodowska – Emilia; Beata Magier-Mieleszko – Teresa; Justyna Mioduszewska – Justyna; Renata Szwed – Kirłowa; Robert Jagiełło – Benedykt; Norbert Kucharzak – Kirło; Ewa Czyżewska – lektor.
Uatrakcyjnieniem imprezy był fakt, że aktorzy amatorskiego Teatru Słowa, jak i członkowie Stowarzyszenia Przez Pryzmat przedstawiali fragmenty powieści w formie teatralnej, przywdziewając kostiumy z tamtej epoki.
Po czytaniu każda z ekip podpisywała się na pamiątkowym plakacie. Istniała też możliwość przybicia pamiątkowego stempla okolicznościowego, np. na swoim egzemplarzu powieści Orzeszkowej, specjalnie przygotowanego na sobotnie wydarzenie przez Kancelarię Prezydenta RP.
W części artystycznej towarzyszącej czytaniu wystąpił z koncertem zespół śpiewaczy Pawłowianki, który od 1969 roku działa przy Gminnym Ośrodku Kultury w Janowie Podlaskim. Jest on laureatem nagrody głównej na tegorocznym 57. Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. Kierownikiem zespołu jest Danuta Gryglas, a instruktorem Piotr Kulicki. Wystąpili: Anna Chwedoruk, Danuta Gryglas, Zofia Mamruk, Krystyna Misiejuk, Danuta Panasiuk, Edyta Pisaruk, Genowefa Rytel i Piotr Kulicki.
Bialską odsłonę Narodowego Czytania honorowym patronatem objął prezydent miasta Biała Podlaska Michał Litwiniuk, a przygotowała ją Miejska Biblioteka Publiczna w Białej Podlaskiej. Organizację wydarzenia wsparły też miejskie instytucje: Bialskie Centrum Kultury im. Bogusława Kaczyńskiego, Zespół Szkół Muzycznych I i II stopnia im. F. Chopina w Białej Podlaskiej oraz Zieleń Spółka Miejska.
Widzowie chwalili inicjatywę Miejskiej Biblioteki Publicznej, zapewniając, że Narodowe Czytanie w parku pozwoliło przeżyć chwile głębokiego namysłu i refleksji.
Narodowe Czytanie to szlachetna akcja przybliżania rodakom perełek rodzimej literatury, zainicjowana w 2012 roku przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego epopeją „Pan Tadeusz”. Akcja znalazła wielu gorących zwolenników i naśladowców także na Południowym Podlasiu. Rok później „bohaterem” akcji były dzieła Aleksandra Fredry, a w kolejnych latach: “Trylogia” Henryka Sienkiewicza oraz “Lalka” Bolesława Prusa. W 2016 roku podczas Narodowego Czytania przypomniano “Quo vadis” Henryka Sienkiewicza, w 2017 roku “Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, w 2018 roku – “Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego, w 2019 roku – nowele autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego, w 2020 roku – “Balladynę” Juliusza Słowackiego, w 2021 roku – “Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej, a w 2022 roku “Ballady i romanse” Adama Mickiewicza.
Akcja powieści „Nad Niemnem” rozgrywa się na Litwie. Główni bohaterowie mieszkają w Korczynie (rodzina Korczyńskich i Justyna Orzelska z ojcem) oraz położonym nieopodal zaścianku szlacheckim Bohatyrowicze (klan zubożałej szlachty Bohatyrowiczów). Uboga szlachcianka Justyna Orzelska po przeżytym zawodzie miłosnym nie potrafi określić, jaki cel pragnie realizować i jak widzi swoją przyszłość. Nie ulega Zygmuntowi Korczyńskiemu i Teofilowi Różycowi, ale wiąże się z Janem Bohatyrowiczem – honorowym mężczyzną, który żyje z pracy własnych rąk. Dzięki temu dochodzi do pogodzenia zaścianka z dworem. Benedykt Korczyński zaczyna traktować Bohatyrowiczów jak współbraci niedoli zaborów, a nie wrogów w walce o zatrzymanie w swoich rękach polskiej ziemi. Andrzejowa Korczyńska, wdowa po uczestniku powstania styczniowego, przekonuje się, że jej brak szczerej wiary w idee wyznawane przez męża doprowadziły do wychowania syna na kosmopolitę, egoistę, pozbawionego zasad moralnych i poczucia własnych korzeni. Żadna inna książka tej pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości.
Istvan Grabowski
zdjęcia Istvan Grabowski i FB Miasto Biała Podlaska
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS