A A+ A++

Gwiazdozbiór Małej Niedźwiedzicy jest jedną z konstelacji nieba północnego. Leży ona blisko północnego bieguna niebieskiego, co sprawia, że możemy podziwiać ją przez cały rok. Znajdziemy ją dzięki sąsiedztwu jaśniejszej konstelacji – Wielkiej Niedźwiedzicy. Idąc w górę za gwiazdą w prawym górnym rogu kwadratu tworzącego Wielki Wóz, dotrzemy do Gwiazdy Polarnej, leżącej na końcu dyszla Małego Wozu. Konstelacja ta, dzięki swojemu położeniu na niebie, zawsze odgrywała ważną rolę w historii, będąc punktem nawigacyjnym wskazującym północ.

Powyższa ilustracja przedstawia rysunek małej niedźwiedzicy na tle gwiazd tworzących jej konstelację. Pochodzi z dzieła Jana Heweliusza pod tytułem „Uranographia”.

Ważna funkcja gwiazdozbioru przyczyniła się od powstania wielu mitów. Pierwszy z nich mówi, że Mała Niedźwiedzica była jedną z nimf zajmujących się Zeusem, kiedy był dzieckiem. Ida, bo tak miała na imię, wraz z inną nimfą, Adrasteią, chroniły Zeusa przed chcącym jego śmierci tytanem Kronosem. Dzięki nim Zeus, gdy już dorósł, mógł pokonać tytana i zająć miejsce władcy wszystkich bogów. Pierwsza z wymienionych kobiet została wyniesiona na nieboskłon jako Mała Niedźwiedzica, druga trafiła w jej sąsiedztwo jako Wielka Niedźwiedzica.

Inaczej historię gwiazdozbioru przedstawia kolejny mit. Gdy nimfa Callisto, która zaprzysięgła swoją służbę w dziewictwie Artemidzie, urodziła syna Arcasa, który był owocem jej relacji z Zeusem, wściekła Hera (bądź, w innej wersji, sama Artemida) zamieniła ją w niedźwiedzicę. Syn zdrajczyni wyrósł na myśliwego, który pewnego razu trafił na polowaniu na matkę. Przerażony, chciał zabić niedźwiedzicę, ale dzięki ingerencji Zeusa, obydwoje trafili na nieboskłon: matka jako Wielka Niedźwiedzica, a syn jako jej mniejszy odpowiednik. Zastanawiający są długie ogony obydwu niedźwiedzi widoczny na niebie, gdyż w naturze, ogon tych zwierząt jest szczątkowy. Grecy uważali, że Zeus wynosząc na niebo te dwie istoty wyprostował im ogony.  Za to rdzenni Amerykanie, którzy także wyobrażali sobie w tych układach gwiazd niedźwiedzie, zawsze utożsamiali „ogon” z myśliwymi goniącymi zwierzęta.

Na powyższym fragmencie mapy nieba przedstawiony jest gwiazdozbiór Małej Niedźwiedzicy wraz z otaczającymi ją konstelacjami.

Najpopularniejsza gwiazda układu, Polaris, położona tuż obok niebieskiego bieguna północnego, często wskazywała kierunek północny podróżnikom i żeglarzom. Przez to na przestrzeni wieków nadano jej wiele imion takich jak Morska czy Anielska Gwiazda. Gdy Ptolemeusz po raz pierwszy opisywał ją w swoich pracach, magnitudo gwiazdy wynosiło ok. 3, a obecnie jest dwa i pół razy jaśniejsza. Jedną z przyczyn jest fakt, że jest to gwiazda zmienna z typu cefeid. Inną gwiazdą myloną często przez starożytnych z Polarną jest Kochab. Jej nazwa z arabskiego oznacza po prostu „gwiazdę”. Z obiektów głębokiego nieba w Małej Niedźwiedzicy zaobserwujemy galaktykę NGC 3172, a także – dla bardziej zaawansowanych – czeka tam galaktyka spiralna NGC 6217 z jaśniejszym centrum.

Na powyższej fotografii przedstawiona została galaktyka spiralna z poprzeczką NGC 6217. Odkryta w 1797 roku przez Williama Herschela, jest oddalona od Ziemi o około 60 milionów lat świetlnych.

Źródła:


Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułPolicja Suwałki: Rozpoczęcie realizacji projektu pn. „Identyfikacja ofiar handlu ludźmi jako podstawa uzyskania wsparcia przez pokrzywdzonego”
Następny artykułMaciej Spons promuje płytę singlem z udziałem członków BOR oraz Strange Music