A A+ A++

Jak wiele innych konstelacji, gwiazdozbiór Cefeusza został po raz pierwszy skatalogowany przez Ptolemeusza w drugim wieku naszej ery. Nie jest ani największy, ani najmniejszy – wyróżnia go za to całkowity brak obiektów Messiera w jego granicach. Należy do tej samej grupy gwiazdozbiorów co znajdujące się niedaleko niego Perseusz, Andromeda i Kasjopea. Łączy je nie tylko położenie na nocnym niebie, ale także starogrecki mit.
Według niego Cefeusz był królem starożytnej Etiopii. Z powodu próżności jego żony, Andromedy, bóg morza Posejdon zesłał na kraj potwora, olbrzymią rybę. Zrozpaczony król, nie mogąc pozbyć się pustoszącej wybrzeża bestii, poradził się wyroczni. Ta przekazała mu, że aby wyzwolić się od potwora, musi mu oddać w ofierze swoją córkę, Andromedę. Cefeusz postąpił według jej słów. Dziewczynę w ostatniej chwili uwolnił Perseusz, który akurat pojawił się w okolicy. Bohater zabił wielką rybę, kiedy ta zamierzała już pożreć dziewczynę. Rodzice Andromedy zaproponowali Perseuszowi rękę swojej córki, którą ten z radością przyjął. Później na przyjęciu ślubnym wywiązała się walka z innym pretendentem do ręki księżniczki. W jej trakcie Perseusz był zmuszony do użycia głowy Meduzy w obronie swojego życia, zamieniając w kamień przeciwników, ale również Cefeusza i jego żonę. Po śmierci Cefeusz został umieszczony na niebie przez samego Zeusa.

Powyższa ilustracja pochodzi z dzieła Jana Heweliusza pod tytułem „Uranographia” i przedstawia rysunek Cefeusza na tle gwiazd tworzących jego konstelację.

Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji jest Alderamin (α Cep). Oddalona od nas o około 49 lat świetlnych, gwiazda ta jest 18 razy jaśniejsza niż nasze Słońce. Jej nazwa pochodzi od frazy z języka arabskiego oznaczającej „prawe ramię”.
Drugi co do jasności jest Alfirk (β Cep), gwiazda zmienna, pierwowzór szczególnego typu gwiazd zmiennych – Beta Cephei. Jest układem trzech gwiazd, z czego dwie główne, oddalone od siebie o 50 au, pokonują swoje orbity w ciągu 90 lat. Trzecia gwiazda, najbardziej oddalona, okrąża dwie pozostałe z odległości 3000 au raz na każde 40 tysięcy lat.
Jednak nie jest to jedyna gwiazda wielokrotna Cefeusza. Kolejną jest na przykład gwiazda podwójna Delta Cephei. Jest ona gwiazdą zmienną i tak jak Alfirk nadała swoją nazwę typowi gwiazd. Typ ten to delta cefeidy lub po prostu cefeify, bardzo charakterystyczna grupa gwiazd, które ze względu na swoje właściwości używane są do mierzenia odległości w przestrzeni kosmicznej.
Być może za tysiąc lat te gwiazdy nie będą już świeciły na naszym niebie. Jeśli jednak wciąż można je będzie odnaleźć, to kolejna z nich – Errai (γ Cep), z arabskiego „Pasterz” – stanie się wówczas gwiazdą polarną. Oddalony od nas o 45 lat świetlnych Errai jest gwiazdą podwójną, której główny składnik to pomarańczowy podolbrzym. Dookoła systemu krąży przynajmniej jedna planeta.

Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Cefeusza. Białymi okręgami zaznaczone są obiekty głębokiego nieba w jego granicach i obiekty katalogu Messiera (z wielką literą M przed numerem) poza jego granicami.

Choć w obrębie gwiazdozbioru Cefeusza nie znajdzie się żadnych obiektów z katalogu Messiera, nie znaczy to, że nie ma tam innych obiektów głębokiego nieba. Jednym z nich jest Galaktyka Fajerwerk, leżąca na granicy gwiazdozbioru Łabędzia, 22 miliony lat świetlnych od Ziemi. Została odkryta w 1798 roku przez Williama Herschela. Warta uwagi jest też Mgławica Czarodzieja (NGC 7380) – gromada otwarta gwiazd, dookoła której rozciąga się mgławica emisyjna. Została odkryta przez Caroline Herschel w 1787 roku. Oddalona od Układu Słonecznego o 7 tysięcy lat świetlnych, znajduje się w obrębie Drogi Mlecznej.

Na fotografii przedstawiona została Mgławica Czarodziej (NGC 7380). Jest ona zbyt blada, by można było ją zobaczyć gołym okiem. Składa się z otwartej gromady gwiazd i otaczającej ją mgławicy emisyjnej.

Źródła:


Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułWypadek w Niedzieliskach. Traktorzysta wjechał pod pociąg
Następny artykułPożar auta na ul. Niepodległości