MF i MEN: Doradztwo metodyczne nauczycieli – jak klasyfikować dotacje dla JST na ten cel

Celem doradztwa metodycznego jest doskonalenie zawodowe nauczycieli. W związku z tym funkcjonują publiczne placówki doskonalenia nauczycieli prowadzone m.in. przez ministrów kierujących działami administracji rządowej oraz przez JST.

Doradztwo metodyczne jako zadanie publiczne

Gdy placówkę doradztwa prowadzi JST (zatrudnia nauczycieli i powierza im zadania doradców metodycznych na podstawie art. 183 ust. 1 Prawa oświatowego), wówczas istotną kwestią staje się aspekt finansowania tego zadania.

Zasady organizacji i finansowania doradztwa metodycznego są uregulowane w art. 70a ust. 4 i 6 Karty Nauczyciela. Zmiany w tym zakresie zostały wprowadzone ustawą z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Intencją wprowadzenia tej regulacji było odbudowanie doradztwa metodycznego poprzez sfinansowanie wydatków związanych z zatrudnieniem doradców metodycznych ze środków budżetu państwa (pismo MF z 20 września 2019 r. o sygn. FS5.413.50.2019). W myśl wprowadzonych przepisów wojewoda udziela JST prowadzącym placówki doskonalenia nauczycieli zatrudniające doradców metodycznych dotacji na finansowanie wydatków związanych z zatrudnieniem nauczycieli w celu realizacji zadań doradcy metodycznego. Zmianą art. 70a ust. 6 Karty Nauczyciela dookreślono sposób, w jaki środki będące w dyspozycji wojewodów są przekazywane JST. Przepis wskazuje, że:

Środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli są zagwarantowane przez państwo w dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Transfer środków na ten cel z budżetu państwa do budżetów JST następuje za pośrednictwem wojewodów, którzy udzielają JST prowadzącym placówki doskonalenia nauczycieli zatrudniające doradców metodycznych dotacji na finansowanie wydatków związanych z zatrudnieniem nauczycieli w celu realizacji zadań doradcy metodycznego. Przekazanie dotacji następuje na podstawie umowy. Zaakcentowanie kwestii umowy będącej podstawą przekazania dotacji wzbudziło jednak wątpliwości w zakresie zastosowania klasyfikacji budżetowej do tych środków. Wyjaśnienia MEN instruują, że:

MEN

Wojewoda udziela jednostkom samorządu terytorialnego przedmiotowych dotacji na podstawie umowy, o której mowa w art. 150 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 869).

Pismo MEN z 27 czerwca 2019 r.,

sygn. DKO-WKiDN.6113.17.2019.JW

Dotacja dla JST na doradztwo metodyczne nauczycieli – rozbieżności w klasyfikacji budżetowej

Na tle regulacji dotyczących finansowania doradztwa metodycznego wątpliwości w zakresie zastosowania odpowiedniego paragrafu klasyfikacji budżetowej powziął Lubelski Urząd Wojewódzki.

Skoro przekazaniu dotacji z budżetu państwa dla JST ma towarzyszyć umowa, to podziałkami klasyfikacji budżetowej możliwymi do zastosowania – w zależności od szczebla samorządu – powinny być paragrafy:

• 202 “Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na zadania bieżące realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej”,
• 212 “Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na zadania bieżące realizowane przez powiat na podstawie porozumień z organami administracji rządowej”,
• 222 “Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na zadania bieżące realizowane przez samorząd województwa na podstawie porozumień z organami administracji rządowej”.

Z drugiej jednak strony prowadzenie placówek doskonalenia nauczycieli jest zadaniem własnym JST. W ramach działalności tych placówek jednym z zadań jest doradztwo metodyczne. Z tego względu wydaje się, że właściwymi paragrafami dla omawianych środków powinny być:

• 203 “Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin, związków powiatowo-gminnych)”,
• 213 “Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację bieżących zadań własnych powiatu”,
• 223 “Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację bieżących zadań własnych samorządu województwa”.

Problem polega na tym, że w roku 2019 i na rok 2020 środki na omawiany cel były planowane przez wojewodów w paragrafach dotyczących dotacji celowych na zadania bieżące realizowane przez JST na podstawie porozumień z organami administracji rządowej (tj. paragrafy: 202, 212, 222), natomiast MEN w budżecie na 2020 r. zaplanowało te środki w paragrafach dotyczących dotacji na realizację zadań własnych JST (203, 213, 223).

W związku z rozbieżnościami zawnioskowano o zajęcie przez Ministerstwo Finansów stanowiska, w jakim paragrafie klasyfikacji budżetowej powinny zostać ujęte dotacje dla JST na doradztwo metodyczne nauczycieli.

Ministerstwo Finansów, wydając interpretacje na temat stosowania podziałek klasyfikacyjnych, standardowo wskazuje, że:

MF

Klasyfikacja budżetowa jest narzędziem mającym za zadanie umożliwić dysponentom środków budżetowych zaewidencjonowanie określonych zdarzeń, rozstrzygniętych co do zasady przepisami prawa materialnego. Zatem podstawą zaklasyfikowania wydatku do odpowiedniego paragrafu klasyfikacji budżetowej będzie ustalenie rodzaju tego wydatku oraz jego podstawy prawnej.

W ślad za tą wytyczną należy stwierdzić, że podejmując decyzję o ujęciu poniesionego wydatku w konkretnym paragrafie, należy odnieść ten wydatek do przepisów prawa regulujących ten wydatek.

Kłopotliwość zastosowania właściwych paragrafów dotacyjnych polega na tym, że analizowana dotacja w równym stopniu wpisuje się w oba zaprezentowane warianty (paragrafy: 202, 212, 222 lub 203, 213, 223). Dlatego rozstrzygnięcie prawodawcy, Ministerstwa Finansów – autora przepisów o klasyfikacji budżetowej – wydają się niezbędne.

Ministerstwo Finansów stwierdziło jednak, że:

MF

W sprawie udzielania dotacji jednostkom samorządu terytorialnego na finansowanie wydatków związanych z zatrudnieniem nauczycieli w celu realizacji zadań doradcy metodycznego powinno wypowiedzieć się przede wszystkim Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Ministerstwo Finansów oddało zatem decyzyjność w zakresie zastosowania klasyfikacji budżetowej ministerstwu (ministrowi), dla którego dotowane zadanie publiczne jest właściwe merytorycznie.

Ponieważ faktem jest, że MEN zaplanowało na rok 2020 analizowane środki w paragrafach dotyczących dotacji na realizację zadań własnych JST (203, 213, 223), więc konsekwentnie podziałki te powinny zastosować pozostali dysponenci środków.

Ministerstwo Finansów uzupełniło jeszcze, przyjmując, iż zadanie związane z doradztwem metodycznym, realizowane przez placówki doskonalenia nauczycieli, jest zadaniem własnym, wówczas JST powinny – zgodnie z art. 128 uofp – zapewnić wkład własny w wysokości co najmniej 20% kosztów realizacji tego zadania.

Ireneusz Rosiek

doktor nauk ekonomicznych, specjalista w zakresie finansów publicznych, wykładowca/szkoleniowiec

Podstawy prawne:

Źródło:

• pismo Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie z 30 sierpnia 2019 r., sygn. FC-I.3110.319.2019
• pismo Ministerstwa Finansów z 20 września 2019 r., sygn. FS5.413.50.2019
• pismo Ministerstwa Edukacji Narodowej z 27 czerwca 2019 r., sygn. DKO-WKiDN.6113.17.2019.JW