Szczegółowe zdjęcia 42 obiektów – głównych planetoid Układu Słonecznego – powstały dzięki teleskopom naziemnym. Astronomowie zaangażowani w projekt z zadowoleniem zwrócili uwagę na symbolikę samej liczby, która w bliskiej ich zamiłowaniom powieści Douglasa Adamsa – Autostopem przez galaktykę, jest ostateczną odpowiedzią na “wielkie pytanie od życie, Wszechświat i całą resztę”. Nieprzypadkowo też jako moment zaprezentowania zdjęć specjaliści z ESO obrali sobie datę 12 października 2021 r., czyli 42. rocznicę opublikowania tej książki.
Jak podkreślono, dotąd jedynie trzy duże obiekty z pasa głównego planetoid: Ceres, Westa i Lutetia, zostały sfotografowane z odpowiednim poziomem detali. Było to możliwe dzięki realizacji misji kosmicznych Dawn i Rosetta, przeprowadzonych przez NASA oraz Europejską Agencję Kosmiczną. „Nasze obserwacje w ramach ESO dostarczyły ostrych obrazów dla wielu więcej celów, łącznie 42” – wskazał Pierre Vernazza z Laboratoire d’Astrophysique de Marseille we Francji, który kierował badaniami planetoid opublikowanymi niedawno w periodyku Astronomy & Astrophysics.
Dotychczas mała liczba szczegółowych obserwacji planetoid oznacza, że ich kluczowe charakterystyki, takie jak trójwymiarowe kształty czy gęstość, pozostawały w większości nieznane. Vernazza i jego zespół postanowił wypełnić tę lukę, prowadząc od 2017 do 2019 roku dokładny przegląd większych ciał w pasie planetoid. Większość z badanych 42 obiektów jest większa niż 100 km średnicy – w tym, zespół sfotografował prawie wszystkie asteroidy pasa głównego większe niż 200 km (20 z 23). Dwa największe obiekty, które zbadał zespół to Ceres i Westa, które mają średnice około 940 i 520 kilometrów. Natomiast dwa najmniejsze to Urania i Ausonia, z których każda mierzy około 90 kilometrów średnicy.
Rekonstruując kształty obiektów, zespół badawczy ustalił, że obserwowane planetoidy są w większości podzielone na dwie główne rodziny. Niektóre są prawie idealnie sferyczne, takie jak Hygiea i Ceres, podczas gdy inne mają bardziej nietypowe, „wydłużone” kształty, na czele z planetoidą Kleopatra – o kształcie “psiej kości”.
Łącząc kształty planetoid z informacjami o ich masach, naukowcy odkryli, że gęstości znacząco odbiegają od siebie w zbadanej próbce. Cztery najmniej gęste asteroidy spośród zbadanych, w tym Lamberta i Sylvia, mają gęstości około 1,3 grama na centymetr sześcienny (odpowiednik gęstości węgla kamiennego). Z kolei najbardziej gęste, Psyche i Kalliope, mają odpowiednio 3,9 i 4,4 grama na centymetr sześcienny, czyli więcej niż diament (3,5 grama na centymetr sześcienny).
Tak duża różnica w gęstości daje astronomom ważne wskazówki na temat pochodzenia tych obiektów. „Nasze obserwacje silnie wspierają hipotezy o znacznej migracji tych ciał od momentu ich powstania. W skrócie, tak ogromną różnorodność w ich składzie można zrozumieć jedynie, jeśli ciała te pochodzą z różnych rejonów Układu Słonecznego” – wyjaśnia Josef Hanuš z Uniwersytetu Karola w Pradze (Czechy), jeden z autorów badań. Jak zauważa, wyniki wspierają teorię, że najmniej gęste planetoidy uformowały się w odległych rejonach poza orbitą Neptuna i dokonały migracji do swoich aktualnych pozycji.
Opisane badania były możliwe dzięki czułości instrumentu Spectro-Polarimetric High-contrast Exoplanet REsearch (SPHERE) zamontowanego na teleskopie ESO VLT (Very Large Telescope). Przy tym, wszystkie obserwacje zostały przeprowadzone z użyciem Zurich IMaging POLarimeter (ZIMPOL), polarymetru obrazującego będącego podsystemem instrumentu SPHERE, który działa w zakresie fal widzialnych. „Dzięki ulepszonym możliwościom SPHERE, razem z faktem, że do tej pory niewiele wiedziano odnośnie kształtów największych planetoid pasa głównego, byliśmy w stanie dokonać znaczącego postępu na tym polu” – mówi inny współautor badań, Laurent Jorda, również z Laboratoire d’Astrophysique de Marseille.
Astronomowie będą w stanie uzyskać szczegółowe obrazy jeszcze większej liczby planetoid dzięki oczekiwanemu Ekstremalnie Wielkiemu Teleskopowi (ELT), obecnie budowanemu przez ESO w Chile. Instrument ten ma zacząć działać pod koniec tej dekady. „Obserwacje ELT planetoid pasa głównego pozwolą nam na zbadanie obiektów o średnicach od 35 do 80 kilometrów, w zależności od ich położenia w pasie, a także kraterów do rozmiarów od 10 do 25 kilometrów” – mówi Vernazza. „Dzięki instrumentowi podobnemu do SPHERE, który będzie działać na ELT, będziemy mogli uzyskać obrazy nawet dla podobnej próbki obiektów z odległego pasa Kuipera. Oznacza to, że na podstawie obserwacji naziemnych będziemy w stanie scharakteryzować geologiczną historię znacznie większej próbki małych ciał” – uzupełnia.
Źródło: ESO
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS