Zapraszamy na Ogólnopolską Konferencję Naukową „Ludowe źródła kultury”, której pierwsza edycja pod nazwą „Religijność ludowa” odbędzie się w Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie (Oddział Etnografii Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku), w dniach 26-27 maja 2022 roku.
Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Ludowe źródła kultury” w Swołowie
Ludowe źródła kultury to wydawałoby się oczywisty zespół problematyki występujący przy analizie procesów cywilizacyjnych. Jednakże szczególnie w polskiej tradycji badawczej epitet „ludowy” naznaczony jest nieneutralnym czynnikiem semantycznym, który należy w dzisiejszej rzeczywistości kulturowej zredefiniować. Jest to konieczne, ponieważ dawne systemy opisu nie są na tyle operatywne, aby współczesne konteksty ludowości przedstawić w realiach postmodernizmu.
Warto zatem rozważyć, co w istocie jest ludowym źródłem kultury i na ile pomocny jest tutaj namysł historii społecznej czy też krytyki archetypiczno-religioznawczej? Należy również wskazać na produktywność analizy przestrzeni wiejskiej oraz ekspansję środowiska miejskiego i jego „folkloru”? Dodatkowo zarysowuje się konieczność zdefiniowania relacji semantycznych pomiędzy tradycyjnym rozumieniem ludowości (wiejskości) i masowości (kultura popularna). W przypadku konferencji organizowanych na Pomorzu należy stale pamiętać o napięciu pomiędzy ludowością a etnicznością, stąd ludowe źródła kultury dla żywiołów narodowych Polaków, Niemców i Kaszubów mogą być rozumiane odmiennie.
Program konferencji
26 maja 2022 r.
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie zagroda nr 15: sala konferencyjna (A)
9.00-9.20 Otwarcie Konferencji
Rektor Akademii Pomorskiej w Słupsku
dr hab. inż. prof. AP Zbigniew Osadowski
Dyrektor Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
Marzenna Mazur
Dyrektor Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie
Miloš Řezník
Kierownik naukowy cyklu konferencji
Daniel Kalinowski
Panel I – Oblicza religijności ludowej – prowadzenie Marzenna Mazur
9.20-9.40 prof. dr hab. Miloš Řeznik (Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie), Naród, tradycja przedchrześcijańska i poszukiwanie ducha ludu
9.40-10.00 prof. dr hab. Lucyna Wiśniewska-Rutkowska
(Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Religia ludowa w ujęciu Stefana Wyszyńskiego
10.00-10.20 prof. dr hab. Daniel Kalinowski (Akademia Pomorska w Słupsku), Boży internet… O Józefa Chełmowskiego ambicjach zrozumienia wszystkiego
10.20-10.40 dr Andrzej Stachowiak (Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku), Od pobożności ludowej do religijności postsekularnej
10.40-11.10 – Dyskusja nad referatami i przerwa kawowa
Otwarcie wystawy:
Chodzenie za polem. Nocny obrzęd inicjacyjny
Panel II – Religijność w tradycji ludowej – prowadzenie Daniel Kalinowski
11.10-11.30 mgr Tomasz Rak (Muzeum Okręgowe w Lesznie),
Poszukiwanie źródeł kultury ludowej Ryszarda Berwińskiego
11.30-11.50 mgr Ewa Tomaszewska (Muzeum Okręgowe w Lesznie), Ludowe obrzędy wiosenne w folklorystycznych odsłonach
11.50-12.10 mgr Damian Kozłowski (Muzeum Wsi Kieleckiej,
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Różne oblicza
opłatka w polskiej tradycji ludowej
12.10-12.30 mgr Magdalena Lica-Kaczan (Skansen Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim), Magia agrarna i rytuały inicjacji w obrzędowym chodzeniu za polem na Mazowszu Łowickim
12.30-13.00 – Dyskusja nad referatami i przerwa kawowa
Panel III – Regionalne i lokalne odcienie pobożności – prowadzenie Miloš Řeznik
13.00-13.20 dr hab. Izabela Kaczmarzyk, prof. AIK (Akademia Ignatianum w Krakowie), Od wiejskiego kościoła, przez szopy i magazyny po wieże wielkich kościołów gotyckich – znaczenie ludowej pobożności w procesie przekształcania górnośląskiej przestrzeni w czasach industrializacji*
13.20-13.40 dr Bartłomiej Gapiński (Uniwersytet Jagielloński), Maria Patyk (1924-2011) jako animatorka kultury kujawskiej
13.40-14.00 mgr Beata Jankowska (Akademia Pomorska w Słupsku), Obraz Kalwarii Wejherowskiej – miejsca kultu pątniczego w literaturze kaszubskiej
14.00-14.20 prof. dr hab. Adela Kuik-Kalinowska (Akademia
Pomorska w Słupsku), Święte niewiasty chrześcijaństwa
w ludowej tradycji Kaszub*
14.20-15.20 – Przerwa obiadowa – Swołowo, zagroda nr 15
Panel IV – Pobożność w zwierciadle folkloru – prowadzenie Andrzej Stachowiak
15.20-15.40 mgr Anita Brzyszcz (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Ludowa teoria wszystkiego – artefakty racjonalności ludowej w narracji memów internetowych
15.40-16.00 mgr Kamil Łażewski (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Figle i żarty w kościele i na parafii jako przejaw ludowej kultury śmiechu w tekstach polskich bajek ludowych
16.00-16.20 mgr Dorota Śmietana-Bołwako (Akademia Pomorska w Słupsku), O duchach, duszkach, diabłach i upiorach – strachy w literackich legendach pomorskich
16.20-16.40 mgr Elżbieta Broda (Akademia Pomorska w Słupsku), O zaczarowanym kocie, diabelskim kamieniu, Górze Trosk, skarbach – wierzenia, mity, legendy ziemi sławieńskiej w literaturze i kulturze współczesnej
16.40-17.30 – Dyskusja nad referatami i przerwa kawowa
17.30-18.30 – Prezentacja filmu Dotknąć obrazu i dyskusja z Autorkami
19.00-22.00 – Kolacja i spotkanie integracyjne
27 maja 2022 r.
Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie zagroda nr 15: sala konferencyjna (A) oraz sala „Tkactwo na Pomorzu” (B)
Panel Va – W kręgu wierzeń nie/przed-chrześcijańskich – sala A – prowadzenie Miloš Řeznik
9.00-9.20 dr Paweł Szczepanik (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Religijność ludowa wczesnośredniowiecznych Słowian. Rozważania z zakresu etnoarcheologii religii
9.20-9.40 dr Rafał Foltyn (Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku), Relikty przedchrześcijańskich wierzeń na średnio-wiecznym Pomorzu i w Polsce
9.40-10.00 mgr Dawid Lipiński (Polskie Towarzystwo Filologiczne Oddział Gdański), Bóstwa leśne i zbożowe w wierzeniach Pomorzan. Analiza strukturalna
10.00-10.20 – Przerwa kawowa
Panel Vb – W kręgu wierzeń…
sala A – prowadzenie Daniel Kalinowski
10.20-10.40 mgr Tatiana Slowi (badaczka niezależna), Słowiańska Tròjbogini a cykl życia człowieka i przyrody. O triadzie Marzanna/Mokosz/Dziewanna
10.40-11.00 lic. Nikola Dąbrowska (MPŚ w Słupsku, Uniwersytet Śląski w Katowicach), Chybski Utopiec – przykład symbiozy religijności i wierzeń ludowych
11.00-11.20 lic. Mikołaj Jarmakowski (Uniwersytet Gdański), Bałtosłowiański mitologem zaślubin Słońca i Księżyca oraz jego ślady w polskiej obrzędowości ludowej
11.20-11.40 – Dyskusja nad referatami
Panel VI – Skale pobożności ludowej – sala A – prowadzenie Miloš Řeznik
11.40-12.00 dr Anna Pigoń (Uniwersytet Wrocławski), Religijność góralek podhalańskich w literaturze do 1939 roku
12.00-12.20 mgr Ewa Kulpa (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II), Elementy mitologii i wierzeń kamczackich Koriaków
12.20-12.40 mgr Ewelina Wiżentas (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Religijność w polskiej wsi Wierszyna na Syberii
12.40-13.00 mgr Grzegorz Piaskowski (Muzeum Mazowieckie w Płocku), Buddyzm na wsi. Recepcja ośrodka buddyzmu tybetańskiego w tradycyjnej społeczności wiejskiej Północnego Mazowsza
Panel VII – Percepcja sacrum – sala B – prowadzenie Andrzej Stachowiak
11.40-12.00 dr Agata Bielak (Instytut Slawistyki PAN), Patron chroniący przed wilkami czy dawca prezentów? Dwa obrazy świętego Mikołaja w polskiej tradycji ludowej*
12.00-12.20 mgr Ewa Kozik (UŚ w Katowicach), Święty Florian – patron funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej. Sposoby percepcji świętości
12.20-12.40 mgr Agata Witkowska (Muzeum Wsi Lubelskiej), Kult św. Jana Nepomucena na Lubelszczyźnie
12.40-13.00 mgr Mikołaj Radomski (MPŚ w Słupsku), Przywoływanie instancji sakralnych w zamawianiach ludowych na Pomorzu
13.00-13.30 – Dyskusja i przerwa kawowa (sala A i B)
Panel VIII – Zakresy religijności ludowej – sala A – prowadzenie Daniel Kalinowski
13.30-13.50 dr Aleksandra Kleśta-Nawrocka (UMK w Toruniu, PTL o/Toruń), Sakralny wymiar jedzenia – od stołu do festiwalu
13.50-14.10 mgr Małgorzata Dubasiewicz (UG), Interpretacja wybranych gestów podejmowanych wobec wizerunków świętych w kulturze religijnej w Polsce na przełomie XIX i XX w.
14.10-14.30 lic. Magdalena Kaczmarek (Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie), Oddziaływania za pomocą religii na światopogląd ludowy w XIX-wiecznej Polsce w świetle czasopisma „Dzwonek”
14.30-14.50 dr Iryna Kowal-Fuczyło (Rylsky Instytut Historii Sztuki, Folkloru i Etnologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy), Przejawy religijności w internetowym folklorze wojny rosyjsko-ukraińskiej
Panel IX – Sacrum i krajobraz wiejski – sala B – prowadzenie Andrzej Stachowiak
13.30-13.50 dr Andrzej Chludziński (Wydawnictwo Jasne),
mgr Krzysztof Kowalski (Muzeum Narodowe w Szczecinie),
Tematyka ludowa w zdigitalizowanym pomorskim zasobie toponimicznym Roberta Holstena z lat 30. XX w.
13.50-14.10 dr Rafał Kleśta-Nawrocki (UMK w Toruniu),
Percepcja przyrody w kulturze ludowej. Między myśleniem mityczno-magicznym a ekologią
14.10-14.30 mgr Joanna Jezierska (Zamek w Kwidzynie, Oddział Muzeum Zamkowego w Malborku), Miejsca kultu w krajobrazie wiejskim Dolnego Powiśla w XX w. i początkach XXI w.
14.30-14.50 mgr Marcin Krowiak (Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Między cerkwią, synagogą i kościołem. Obiekty sakralne w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
14.50-15.30 – Dyskusja i zakończenie konferencji (sala A)
15.30 – Obiad i pożegnania – Swołowo, zagroda nr 15
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS