Kompendium wiedzy o wilkach – czy jest taki straszny jak go malują?

Wilk szary (Canis lupus) to fascynujący drapieżnik, którego obecność ma ogromne znaczenie dla ekosystemu i bioróżnorodności. Niniejszy artykuł powstał we współpracy z Fundacją SAVE Wildlife Conservation Fund, która zajmuje się poznawaniem oraz ochroną tego gatunku. 

Od wieków wilki wzbudzają zainteresowanie i podziw, ale także lęk i niepokój. Niestety, ze względu na swoją reputację jako groźnego drapieżnika, wiele ludzi uważa je za niebezpieczne i szkodliwe dla ludzi i zwierząt hodowlanych. W rzeczywistości wilki nie są dla człowieka groźne i uciekają w przypadku napotkania go, a ataków na zwierzęta domowe i hodowlane można uniknąć, odpowiednio je zabezpieczając. Możemy więc spokojnie i bezkonfliktowo żyć z wilkiem “za płotem”, o ile tylko zechcemy. A powinniśmy, gdyż gatunek ten pełni wiele ważnych funkcji w ekosystemie i odgrywa kluczową rolę w zachowaniu równowagi w przyrodzie. Jakie są naturalne siedliska dla wilków i jakie obszary zamieszkują w Polsce?

– Naturalnym domem wilka jest las. Aktualnie praktycznie wszystkie duże i większość mniejszych kompleksów leśnych w Polsce jest zamieszkana przez wilki. Ponieważ lasy wskutek działalności człowieka często są poszatkowane i poprzecinane np. polami czy łąkami, wilcze terytoria obejmują nieraz także inne typy siedlisk, niż leśne – tłumaczy Joanna Toczydłowska, koordynatorka projektów Fundacji SAVE.

Jakie są główne źródła pożywienia dla wilków i jak polują na swoją zdobycz?

– Wilki żywią się głównie leśnymi ssakami kopytnymi, czyli sarnami, jeleniami i dzikami. Badania wykazały, że nawet w pobliżu hodowli zwierząt gospodarskich wilki preferują pokarm dziki, a gatunki udomowione stanowią nie więcej niż 3% ich diety. Wilki polują na swoje ofiary samodzielnie albo w grupie, zależnie od rodzaju ofiary i sytuacji. Samotny wilk stosunkowo częściej wybiera jako ofiarę sarnę i generalnie nie ma problemów, by samodzielnie się wyżywić – tłumacz dr hab. Roman Gula z Fundacji.

Wilk jest niezwykle ważnym gatunkiem w ekosystemie. Kontrola populacji innych gatunków, wspomaganie rozwoju roślinności, przyczyniają się do utrzymania równowagi w przyrodzie i zwiększenia bioróżnorodności.

– Jak każdy gatunek, wilk jest integralnym elementem ekosystemu i pełni w nim ważne role. Przede wszystkim ogranicza i reguluje populacje swoich ofiar, utrzymując je w dobrej kondycji i zapobiegając ich nadmiernego przyrostowi. W ten sposób wilki pośrednio chronią las przed zbytnią eksploatacją przez gatunki roślinożerne i pozwalają mu się odradzać. Utrzymują ekosystem w równowadze i dbają, by żadnego z gatunków nie było za dużo. Oprócz tego tworzą nisze ekologiczne dla całej gamy gatunków padlinożernych – mniejszych ssaków i ptaków – które żywią się resztkami ich ofiar – tłumaczy Joanna Toczydłowska.

Czasami można usłyszeć wycie wilków. Warto zaznaczyć, że wycie wilków nie jest wyrazem smutku, jak niektórzy ludzie czasem myślą. Jest to naturalny element ich zachowań, który pomaga im przetrwać.

– Wilki poprzez wycie komunikują się ze sobą i zacieśniają więzi społeczne. W ten sposób celebrują udane polowanie, ale też informują inne wilki, w tym obce, o swojej obecności – tłumaczy koordynatorka. 

Wilcza wataha to po prostu rodzina. Składa się z rodziców i ich potomstwa z kolejnych lat. Na jej czele stoją rodzice i to właśnie oni decydują o większości kwestii związanych z funkcjonowaniem stada, takich jak polowanie czy wybór miejsca na odpoczynek. Kiedy wilki się przemieszczają i akurat idą w grupie gęsiego, to para rodzicielska, a szczególnie samiec, częściej idzie na przodzie.

Wilki to bardzo skryte zwierzęta, starające się jak najspokojniej żyć swoim wilczym życiem i nie wchodzić nam w drogę. Choć wydają nam się nieraz bardzo różne od nas, możemy się od nich wiele nauczyć.

– Człowiek przede wszystkim może się od wilka nauczyć cierpliwości. Takiej, jaką wykazują wilczy rodzice i starsze rodzeństwo w opiece nad rozbrykanym i bardzo wymagającym najmłodszym pokoleniem. W wilczej rodzinie pełno jest czułości, a relacje między jej członkami są bardzo ciepłe. Wspólne zabawy, odpoczynek, iskanie… Członkowie rodziny troszczą się o siebie i wspierają, a gdy np. jeden z nich nie jest w stanie samodzielnie zdobywać dla siebie pokarmu, pozostali mu je dostarczają.

Autor: Marcin Polak/Fundacja SAVE Polska

Zgłoś naruszenie/Błąd