Kiełki ryżu często bywają trudne do rozpoznania. Jak to możliwe? Otóż ziarna Oryza sativa najczęściej konsumowane są zanim jeszcze wypuszczą kilkucentymetrowe pędy – to w ciągu pierwszych dwóch dób uprawy zachodzą w nich bowiem najważniejsze procesy biologiczne. Mimo to kiełki ryżu odznaczają się podziwu godnym potencjałem zdrowotnym, który znacznie przewyższa klasyczny gotowany ryż!
- Jak wyhodować kiełki ryżu?
- Wartości odżywcze w kiełkach ryżu
- Dlaczego kiełki ryży są takie zdrowe?
- Jak można wykorzystać kiełki ryżu?
- Kiełki ryżu w kuchni
- Kiełki ryżu są alternatywą dla białego ryżu!
Ze względu na ów niezwykle krótki czas uprawy i nieznaczne zmiany w wyglądzie fizycznym kiełki ryżu często nazywane są po prostu wykiełkowanym ryżem (z ang. sprouted / germinated rice/GBR). Pod tą nazwą można nabyć je w sklepach ze zdrową żywnością lub produktami azjatyckimi. Wykiełkowany ryż szczególną popularnością cieszy się bowiem w Japonii, Korei i Tajlandii, czemu trudno się dziwić wziąwszy pod uwagę występowanie plantacji Oryza sativa. Tak jak w przypadku innych ziaren nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby kiełki ryżu wyhodować samodzielnie w warunkach domowych!
Jak wyhodować kiełki ryżu?
Do kiełkowania nadają się oczywiście wyłącznie pełne ziarna ryżu brązowego, idealnie pochodzącego z biologicznej uprawy bez użycia związków chemicznych. Nie ma przy tym znaczenia, czy jest to ryż krótkoziarnisty czy długoziarnisty – nie poleca się jedynie wykorzystania ryżu dzikiego, który jest uprzednio cięty i nie kiełkuje wcale.
Wybrane ziarna w ilości około połowy szklanki umieszczamy w litrowym słoju i zalewamy ciepłą wodą o temperaturze 35-40 stopni C – w tej postaci pozostawiamy je na 12 godzin. Na wierzch słoika mocujemy gazę na nitce i odcedzamy ryż, obracając naczynie do góry dnem i pozwalając całej wodzie odciec. Wilgotny ryż pozostawiamy w słoju na dalszych 12 godzin, po czym nalewamy do wnętrza świeżą wodę, płuczemy i ponownie odcedzamy. Zabieg ten należy powtarzać co każde 8-12 godzin, a kiełki ryżu gotowe są po 2-3 dniach. Ziarna powinny być wówczas wyraźnie napęczniałe, a z ich wierzchołków będą lekko przebijać się białe pędy. Osuszone kiełki przekładamy do szczelnie zamykanego pojemnika i przechowujemy w lodówce przez okres do 7 dni.
W przemyśle spożywczym opracowano już wszak metody suszenia i sterylizacji wykiełkowanego ryżu w taki sposób, aby mógł miesiącami leżeć na półkach sklepowych bez potrzeby schładzania i ryzyka rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych.
Wartości odżywcze w kiełkach ryżu
Kiełki ryżu pod względem składu odżywczego różnią się dość znacząco od większości kiełków, zwłaszcza roślin strączkowych. Tak jak suche ziarna Coryza sativa zawierają bowiem przede wszystkim węglowodany, z niewielkim udziałem białka i bardzo niskim poziomem tłuszczu. W kiełkach znajdują się ponadto niewielkie ilości błonnika oraz żelaza.
Proces kiełkowania, choć tak krótkotrwały, zmienia jednak proporcję i postać poszczególnych związków w stosunku do suchego ryżu. Przede wszystkim zneutralizowany zostaje kwas fitowy, który utrudnia wchłanianie wielu minerałów. Poza tym w wykiełkowanym ryżu obserwuje się znaczące ilości kwasu gamma-aminomasłowego, znanego powszechnie pod nazwą GABA i pełniącego ważną rolę neuroprzekaźnika w mózgu i rdzeniu kręgowym, kwasu glutaminowego oraz antyutleniającego kwasu ferulowego. W napęczniałych ziarnach rośnie także poziom lizyny, witaminy E, błonnika, magnezu i witamin B1 i B6, jak również enzymów, które, jak się okazuje, wywierają bardzo korzystny wpływ na zdrowie.
Uwaga!
Aby zoptymalizować skład odżywczy kiełków ryżu bardzo istotne jest namaczanie ziaren w temperaturze ok. 40 stopni C!
Dlaczego kiełki ryży są takie zdrowe?
Kiełki ryżu są przede wszystkim o wiele łatwiej strawne niż klasyczny pełnoziarnisty ryż. Jako produkt bezglutenowy stanowią więc niezwykle cenny element diety polecanej alergikom, żołądkowcom oraz rekonwalescentom.
W świetle przeprowadzonych dotąd badań naukowych wykiełkowany ryż może stanowić element profilaktyki chronicznych bólów głowy, zaparć, a nawet nowotworu jelita grubego. Najciekawszym jednak jego atutem jest zdolność do obniżania poziomu glukozy we krwi u ludzi ze stanem przedcukrzycowym, jaki i w pełni rozwiniętą cukrzycą. Dzieje się to przy tym bez zwiększania wydzielania insuliny, co bardzo korzystnie wpływa na zaburzenia endokrynologiczne wywołane nadmiarem glukozy w diecie.
Wspomniany wyżej kwas GABA pomaga również obniżać ciśnienie tętnicze, redukuje problemy z bezsennością, stany depresyjne i niepokój, jak również symptomy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, a, co najważniejsze, zapobiega autonomicznym zaburzeniom obserwowanym często w wieku menopauzalnym i senioralnym. Z pogłębionych eksperymentów na myszach wynika wręcz, że może on poprawiać pamięć i potencjał uczenia się, zapobiegając rozwojowi choroby Alzheimera. Studia z 2000 r. wskazują, że kiełki ryżu zawierają enzym hamujący wytwarzanie związku o nazwie protylendopetidase, który wydaje się odgrywać ważną rolę w procesach degeneracyjnych mózgu.
W procesie kiełkowania obniża się również poziom rozpuszczalnych białek w ziarnach ryżu, co prowadzi do redukcji dwóch alergenów, mogących u bardzo wrażliwych osób powodować uczulenia pokarmowe.
Jak można wykorzystać kiełki ryżu?
Wykiełkowany ryż jest znacznie słodszy i ciekawszy w smaku, ma atrakcyjniejszą teksturę i jest łatwiejszy w gotowaniu dla klasyczny ryż brązowy. Nie nadaje się wszak do jedzenia na surowo i musi być przed konsumpcją ugotowany. Czas obróbki cieplnej zmniejsza się jednak wydatnie w porównaniu z suchym ryżem brązowym.
Kiełki ryżu są więc doskonałym surowcem zamiennym do przygotowania rizotto, pilawu, jaki słodkich dań zapiekanych. Doskonale sprawdzają się w przepisach azjatyckich, współgrając z mięsem w pikantnym sosie czy smażonymi warzywami. Mogą być również dodawane do zup, sałatek i podawane jako klasyczny dodatek do pieczonego drobiu. Wykiełkowany ryż można również samodzielnie wysuszyć w suszarce do owoców lub piekarniku nastawionym na temperaturę max. 60 stopni C, a następnie mielić na zdrową, mąkę bezglutenową. Tą ostatnią można z powodzeniem dodawać do większości wypieków, zastępując nią część mąki pszennej lub łącząc ją z innymi bezglutenowymi mąkami w celu przygotowania dietetycznego pieczywa.
Kiełki ryżu w kuchni
Rizotto z wykiełkowanego ryżu
Składniki:
Przygotowanie:
Wywar podgrzewamy do punktu wrzenia. W drugim garnku podgrzewamy olej i podsmażamy na nim cebulę i posiekany czosnek. Dodajemy ryż i smażymy aż nabierze przyjemnej woni, ok. 5 minut. Dodajemy jedną szklanką gorącego wywaru i mieszamy do momentu aż cały płyn się wchłonie. Następnie dodajemy po pół szklanki powtarzając ten sam proces i w międzyczasie dodając również posiekaną marchewkę i szparagi. Gdy ryż jest al dente a warzywa miękkie, dodajemy pokrojoną w plasterki cukinię i gotujemy jeszcze 5 minut, dolewając wody, jeśli zajdzie taka potrzeba. Na koniec dodajemy groszek, gotujemy jeszcze 2 minuty i doprawiamy rizotto masłem, parmezanem, solą oraz pieprzem. Podajemy na ciepło.
Japońska miska ryżowa
Składniki:
Przygotowanie:
Wodorosty zalewamy wodą, odstawiamy na 15 minut, a następnie odcedzamy. Następnie wkładamy je garnka z odrobiną wody i 1 łyżką sosu sojowego, gotujemy dalszy kwadrans i ponownie odcedzamy. Pozostały sos sojowy łączymy w miseczce z sosem mirin. Rozgrzewamy patelnię, wylewamy na nią olej rzepakowy i podsmażamy tofu pokrojone w kostki – ok. 2 minut, aż nabiorą złotej barwy. Dodajemy imbir i smażymy jeszcze 10 sekund mieszając energicznie. Dodajemy pokrojoną w cienkie paski marchew, a po minucie smażenie również sos sojowy z mirin. Smażymy dalej, aż marchew nieco zmięknie i wówczas dodajemy ryż wraz z olejem sezamowym. Gdy całość się podgrzeje przekładamy ryż na talerze i posypujemy sezamem.
Kiełki ryżu są alternatywą dla białego ryżu!
W porównaniu z klasycznym białym ryżem, tak cenionym ze względów smakowych, kiełki ryżu zawierają znacznie więcej białka, błonnika, cennych antyoksydantów, minerałów i witamin. Dzięki procesowi kiełkowania są one przy tym tak łatwe do dalszej obróbki i tak przyjemne w smaku, że mogą z powodzeniem rywalizować z białym ryżem w każdym popularnym daniu. Łatwe do wykonania w domu przy minimum pracy i cierpliwości, zdobywają coraz większą popularność w światowej kuchni!
Bibliografia
- Sofia Layarda; “Sprouted Brown Rice: Health Benefits and How-To”; data dostępu: 2020-10-07
- Sara Ipatenco; “The Nutrition of Sprouted Brown Rice”; data dostępu: 2020-10-07
- Katy Askew; “Brown rice sprouts: The next superfood set to shake up plant-based innovation?”; data dostępu: 2020-10-07
- Tzu-Fang Hsu i in.; “Effects of pre-germinated brown rice on blood glucose and lipid levels in free-living patients with impaired fasting glucose or type 2 diabetes”; data dostępu: 2020-10-07
- Swati Bhauso Patil &Md. Khalid Khan; “Germinated brown rice as a value added rice product: A review”; data dostępu: 2020-10-07
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS