Kodeks cywilny w art. 1048 przewiduje możliwość zrzeczenia się przez spadkobiercę ustawowego przez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. W takiej sytuacji, możemy zrzec się spadku jeszcze za życia osoby, po której spadek ma zostać odziedziczony. Od takiej sytuacji należy odróżnić odrzucenie spadku. Z instytucji odrzucenia spadku może skorzystać każdy spadkobierca i czyni się to już po śmierci spadkodawcy. Odrzucenie spadku stosuje się najczęściej, gdy istnieje obawa, iż spadkodawca pozostawił po sobie jedynie długi. Spadek można odrzucić albo przed sądem albo u notariusza.
Umowa o zrzeczenie się spadku
Umowa ta jest zawierana pomiędzy przyszłym spadkodawcą a przyszłym spadkobiercą. Podpisuje się ją zatem przed śmiercią przyszłego spadkodawcy. Co istotne, spadkobierca, aby móc zawrzeć tego typu umowę, musi być spadkobiercą ustawowym tj. znajdować się w kręgu spadkodawców dziedziczących na podstawie ustawy, a nie na podstawie testamentu. Należy mieć na uwadze, iż umowa o zrzeczenie się spadku może być zawarta jedynie w formie aktu notarialnego, zatem spisanie jej w zwykłej formie pisemnej, czy w postaci oświadczenia jednej ze stron, iż zrzeka się spadku.
Osoby nieznające się na prawie często mylą umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia spadku z odrzuceniem spadku, czy też przekazaniem go dla pozostałych spadkobierców. Instytucje te mają zupełnie inne cele oraz rodzą inne skutki, a także możliwe są do zastosowania w różnych okolicznościach- wskazuje adwokat Agata Koschel-Sturzbecher.
Jak odrzucić spadek?
Jak wspomniano, spadek można odrzucić przez złożenie odpowiedniego oświadczenia w sądzie lub u notariusza. Przewidziany na to termin wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym spadkodawca dowiedział się o powołaniu do spadku, najczęściej będzie więc chodziło o dzień, w którym spadkodawca został poinformowany o śmierci spadkodawcy. Może zdarzyć się sytuacja, w której spadek będzie można odrzucić po upływie sześciomiesięcznego terminu. Powstanie ona np. wtedy, gdy spadek został przyjęty pod wpływem błędu, czyli np. kiedy spadkodawcy mimo dołożenia wszelkiej staranności, nie wiedzieli, iż spadek jest obciążony długami lub jaka jest rzeczywista wartość majątku. Taka sytuacja może się też zdarzyć, gdy spadkodawcy nie wiedzieli, że zostali powołani do spadku (np. nie mieli kontaktu z rodziną spadkodawcy, nikt ich nie powiadomił o jego śmierci), wtedy natomiast będą musieli udowodnić przed sądem, że faktycznie nie posiadali wiedzy o spadku. Nadto, spadek można odrzucić po 6-miesięcznym terminie, gdy udowodni się, iż nie zrobiło się tego z powodu groźby innego spadkobiercy lub innej osoby trzeciej.
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku skutkuje brakiem odpowiedzialności za długi spadkowe, ale także tym, iż spadkodawca nie będzie miał żadnych uprawnień do wszelkich elementów majątku spadkodawcy, które mają jakąkolwiek wartość.
Odrzucenie spadku w sądzie lub u notariusza
Oświadczenie o prostym przyjęciu spadku lub z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd prześle oświadczenie do tzw. sądu spadku.
Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku?
- imię i nazwisko spadkodawcy,
- datę i miejsce śmierci spadkodawcy,
- ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy,
- dane identyfikujące spadkobiercę (imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania),
- tytuł powołania do spadku- czy na podstawie ustawy czy na podstawie testamentu,
- treść składanego oświadczenia o odrzuceniu spadku
- wymienienie wszystkich innych osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych lub testamentów wiadomych składającemu oświadczenie,
- dołączyć należy akt zgonu spadkodawcy lub prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub stwierdzeniu zgonu.
Od pisma zawierającego oświadczenie o odrzuceniu spadku należy uiścić opłatę sądową w wysokości 100 zł na konto Sądu lub przez zakup znaku opłaty sądowej i przyklejenie jej na pierwszą stronę pisma – przypomina adwokat Agata Koschel- Sturzbecher.
Odrzucenie spadku u notariusza
Spadek można odrzucić również przez złożenie stosownego oświadczenia u notariusza, który sporządzi je w formie aktu notarialnego. Można tu uczynić w dowolnej kancelarii notarialnej- nie musi to być kancelaria mieszcząca się we właściwości sądu spadku. Aby notariusz mógł sporządzić oświadczenie o odrzuceniu spadku, należy mu przedłożyć:
- odpis aktu zgonu spadkodawcy,
- dokument tożsamości osoby składającej oświadczenie o odrzuceniu spadku,
- -gdy oświadczenie ma dotyczyć małoletniego- prawomocne postanowienie sądu opiekuńczego wyrażające zgodę na odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego.
Maksymalna taksa notarialna, czyli opłata za odrzucenie spadku wynosi 50 zł netto, czyli 61.50 zł brutto. Do tego należy doliczyć opłatę za co najmniej dwa wypisy aktu notarialnego. Całość powinna zamknąć się w kwocie ok. 100 zł.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego
W przypadku, gdy odrzucamy spadek, jesteśmy traktowani tak jakbyśmy nie dożyli otwarcia spadku, dlatego w nasze miejsce do dziedziczenia powołani będą zstępni- dzieci lub też zwiększeniu ulegną udziały spadkowe pozostałych spadkobierców albo do dziedziczenia dojdą dalsi spadkobiercy. W związku z tym, w takiej sytuacji należy złożyć także oświadczenie o odrzuceniu spadku przez dziecko- do ukończenia 18-stego roku życia.
Aby tego dokonać, oświadczenie o odrzuceniu spadku musi złożyć przedstawiciel ustawowy dziecka, którym najczęściej jest jego rodzic. Przy czym, jest tu jeden problem, złożenie tego typu oświadczenia wymaga zgody sądu opiekuńczego, gdyż w prawie jest to traktowane jako czynność przekraczająca zwykły zarząd. W związku z tym w pierwszej kolejności należy złożyć wniosek o wyrażenie takiej zgody przez sąd.
Czy po odrzuceniu spadku trzeba płacić podatek?
Nie ma takiego wymogu. Przepis art. 17a ust. 1 ustawy od podatków i darowizn wskazuje, iż odrzucenie spadku nie wywołuje skutki jakim jest opodatkowanie nabycia majątku według zasad ogólnych. Skoro nie nabywa się majątku, to nie ma od czego odprowadzać podatku. Nie ma też potrzeby, by powiadamiać urząd skarbowy o fakcie odrzucenia spadku.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS