Hałas zwiększa ryzyko demencji

Zdaniem autorów pracy ograniczenie hałasu w otoczeniu powinno być jednym z priorytetów zdrowia publicznego. Szacuje się, że liczba osób z demencją na świecie przekroczy 130 mln do 2050 r. Poza dobrze znanymi czynnikami ryzyka demencji, takimi jak choroby układu sercowo-naczyniowego czy niezdrowy styl życia, również czynniki środowiskowe mogą odgrywać rolę w jej rozwoju.

Wśród nich hałas związany z transportem jest uważany za drugie najważniejsze zagrożenie dla zdrowia publicznego – po zanieczyszczeniu powietrza. Szacuje się, że około jedna piąta europejskiej populacji jest narażona na hałas generowany przez transport powyżej rekomendowanego poziomu 55 decybeli (dB).

W badaniach powiązano hałas generowany przez transport z ryzykiem wielu schorzeń i dolegliwości, jak wieńcowa choroba serca, otyłość i cukrzyca. Jednak niewiele jest badań nad zależnością między tym czynnikiem środowiskowym a demencją. 

Naukowcy z Uniwersytetu Południowej Danii w Odense razem z kolegami z innych duńskich ośrodków naukowych przenalizowali związek między hałasem generowanym przez transport uliczny i kolejowy a ryzykiem demencji wśród blisko 2 mln osób w wieku 60 lat i więcej, które mieszkały w Danii w latach 2004 – 2017. 

Sprawdzano hałas w najbardziej i najmniej narażonych na niego miejscach zamieszkania w Danii. W okresie 8,5 roku analizowano również rejestry narodowe dotyczące różnych rodzajów demencji, w tym choroby Alzheimera, demencji naczyniowej, demencji związanej z chorobą Parkinsona. W tym czasie zidentyfikowano 103 500 nowych przypadków demencji. 

Po uwzględnieniu czynników mogących mieć potencjalny wpływ na rozwój demencji, naukowcy oszacowali, że aż 1216 przypadków tej choroby spośród 8475 zdiagnozowanych w Danii w 2017 r. można przypisać długotrwałej ekspozycji na hałas.

Ogólnie zaobserwowano, że z narażeniem na większy hałas wiązało się większe ryzyko demencji. Jak podkreślają badacze, ekspozycja na hałas związany z transportem ulicznym czy kolejowym miała związek z wyższym ryzykiem różnych rodzajów demencji, a zwłaszcza z chorobą Alzheimera. Z ryzykiem demencji naczyniowej powiązano jedynie ekspozycję na hałas generowany przez ruch uliczny, nie kolejowy. 

Jak spekulują autorzy pracy, związek między hałasem a ryzykiem demencji może wynikać z tego, że pod wpływem hałasu uwalniają się hormony stresu oraz dochodzi do zaburzeń snu. Konsekwencją tego jest rozwój choroby wieńcowej serca, zmiany w układzie odporności i rozwój stanu zapalnego w organizmie. Wszystkie te czynniki powiązano z ryzykiem rozwoju demencji, w tym choroby Alzheimera. Ponadto hałas może przyczyniać się do rozwoju nadciśnienia tętniczego i w ten sposób pośrednio do demencji. 

Badacze podkreślają, że jeśli ich obserwacje zostaną potwierdzone w przyszłych badaniach, będzie to znaczyło, iż redukcja hałasu generowanego przez ruch uliczny może mieć istotny udział w zapobieganiu demencji.