Podhale jest obszarem o bardzo bogatej kulturze i historii, związanych z górami oraz ich zasobami. Górnictwo i hutnictwo to dwie ważne gałęzie przemysłu, które od wieków wpływały na życie i kształt gospodarki podhalańskiej. Poznaj obie te dziedziny, ich początki, rozwój oraz wpływ na dzisiejszą tożsamość i kulturę podhalańską.
Początki górnictwa i hutnictwa na Podhalu
Pierwsze wzmianki na temat poszukiwania i wydobywania kruszców na Podhalu sięgają średniowiecza. Według legendy, w górach tatrzańskich ukrytych miało być wiele skarbów, dlatego też, na tereny te przyjeżdżało coraz więcej poszukiwaczy przygód i bogactwa. Dzięki ich działaniom odkryto rudy żelaza, srebra, miedzi złota i innych minerałów. Pozyskane bogactwa, poddawano dalszym obróbkom, dzięki którym wytwarzano z nich różne narzędzia, sprzęty i potrzebne maszyny. Dlatego też, obok górnictwa, zaczęło się rozwijać także hutnictwo.
Rozwój górnictwa i hutnictwa
W wieku XV i XVI nastąpił dynamiczny rozwój obu gałęzi przemysłowych. Panujący wówczas ród Jagiellonów wydał szereg przywilejów dla szlachty chcącej prowadzić działalność górniczą i hutniczą. Zaczęły powstawać nowe zakłady metalurgiczne, w których wykorzystywano pozyskane bogactwa naturalne z pobliskich rejonów. Do najchętniej wykorzystywanych zasobów znajdujących się na terenie Podhala należały:
- żelazo i węgiel, z których wyrabiano stal, węgiel służył także jako materiał grzewczy,
- drewno, które służyło do ogrzewania, ale także z niego powstawał papier,
- uran, wykorzystywany w elektrowniach atomowych oraz do produkcji broni,
- złoto, wykorzystywane do produkcji biżuterii,
- sól, służąca do tej pory jako produkt spożywczy.
Poprzez pozyskiwanie i przerabianie powyższych surowców naturalnych, Podhale słynęło swego czasu, z produkcji narzędzi rolniczych, górniczych i wojskowych, ozdób oraz przedmiotów codziennego użytku.
XVII wiek przyniósł kryzys górnictwa i hutnictwa. Zmiany polityczne, rozbiory Polski, konkurencja zagraniczna, nowe metody wydobywania i przetwarzania metali, spowodowały zamknięcie wielu kopalni i hut na Podhalu.
Współczesność górnictwa i hutnictwa
W XX wieku obie gałęzie przemysłowe uległy wielu znaczącym zmianom. Tradycyjne górnictwo i hutnictwo stało się mało lub nieopłacalne. W Małopolsce rozwinęło się zmodernizowane górnictwo soli. Wykorzystujące nowe technologie i metody wydobywania surowców.
Górnictwo i hutnictwo znacząco wpłynęły na ukształtowanie się tożsamości i kultury podhalańskiej. Praca wiele metrów pod ziemią i hutach wymagała dużo wytrwałości, odwagi i umiejętności radzenia z trudnymi warunkami.
Zawody górnika i hutnika były cenionymi i szanowanymi fachami. Górnicy i hutnicy mieli własne organizacje zawodowe, związki i stowarzyszenia. Do dzisiaj zostały niektóre ich tradycje i obyczaje np.: obchodzenie święta górników nazywane Barbórką, obchodzone 4 grudnia czy święto hutników obchodzone 4 maja.
Obie gałęzie przemysłowe tworzą ważną część dziedzictwa historycznego, przyrodniczego i kulturowego podhalańskiego regionu. Poświadczyć o tym mogą liczne zabytki takie jak: Kopalnia soli w Wieliczce i Bochni, które zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, muzea górnictwa, sztolnie, kuźnie oraz inne obiekty związane z powyższymi zawodami.
Górnictwo i hutnictwo cieszą się długą i bogatą historią. Przez wiele lat wpływały na rozwój gospodarczy i społeczny całego Podhala. Warto zobaczyć liczne zabytki techniki i architektury przemysłowej, aby jeszcze lepiej zrozumieć ich wpływ na tożsamość podhalańską.
Galeria
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS