Dodatek do zasiłku rodzinnego dla samotnego rodzica a nowy związek

Samotne wychowywanie dziecka a nowy związek. Sądy: Rodzicowi nadal przysługuje zasiłek rodzinny

Sądy zgodnie uznają, że nowy związek rodzica wcześniej samotnie wychowującego dziecko nie może być powodem odmowy dodatku do zasiłku rodzinnego.

Matka może być jednocześnie uznawana za samotnego opiekuna wobec jednego dziecka i za osobę wychowującą wspólnie drugie dziecko z jego rodzicem. Tak stwierdzają wojewódzkie sądy administracyjne (WSA), które wypracowały jednolitą wykładnię przepisów dotyczącą prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego zajmowania się dzieckiem. Jest ona korzystna dla osób, które zawierają ponowne małżeństwo lub żyją w związku partnerskim, bo to w ocenie sądów nie ma znaczenia dla pobierania dodatku z uwagi na to, że nie wychowują potomka z biologicznym rodzicem.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Gdy nie ma alimentów

Zgodnie z art. 11a ustawy o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 111) dodatek do zasiłku rodzinnego przysługuje matce lub ojcu samotnie wychowującym dziecko, jeśli nie zostały na nie ustalone alimenty, bo drugi rodzic nie żyje, jest nieznany lub sąd oddalił powództwo w tej sprawie. Natomiast to, kim jest samotny opiekun, określa art. 3 pkt 17a. Jest nim panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba będąca w separacji lub rozwiedziona – chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem. Literalne brzmienie przepisów oznacza więc, że matka, która np. po śmierci ojca dziecka wychodzi za mąż, traci status samotnego opiekuna. – Podobnie jest w sytuacji, gdy wspomniana osoba pozostaje w związku konkubenckim i z nowym partnerem ma drugie dziecko – tłumaczy Damian Napierała, zastępca dyrektora Poznańskiego Centrum Świadczeń.

W tych obydwu przypadkach gminy odmawiają rodzicowi dodatku z tytułu samotnej opieki, uzasadniając to tym, że w rozumieniu art. 3 pkt 17a przestał być samotnym opiekunem. Inaczej jednak podchodzą do tego WSA, do których trafiają skargi od takich osób. Przykładem może być jeden z ostatnich wyroków wydany w grudniu 2019 r. przez WSA w Lublinie (sygn. akt II SA/Lu 588/19). Dotyczył kobiety mającej troje dzieci, które wychowuje z konkubentem, przy czym jest on ojcem tylko jednego z nich. Gmina odmówiła matce dodatku do zasiłku, tłumacząc, że nie jest samotnym rodzicem. Negatywną decyzję podtrzymało samorządowe kolegium odwoławcze (SKO), ale WSA uchylił obydwa rozstrzygnięcia organów niższej instancji.

Sąd w uzasadnieniu podkreślił, że dziecko wychowujące się w rodzinie rekonstruowanej nie traci statusu potomka wychowywanego przez samotnego rodzica. Dla takiej oceny nie ma znaczenia, że rodzic ubiegający się o dodatek pozostaje w nowym związku. Matka może więc być wobec jednego dziecka uznawana za osobę samotnie się nim zajmującą, a wobec potomka wychowywanego z jego biologicznym ojcem za osobę wychowującą dziecko w rodzinie.