Cyprys roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja cyprysa

Cyprys bywa dość powszechnie mylony z tują (żywotnikiem zachodnim), faktycznie często występują w ogrodzie obok siebie i pełniąc te same funkcje ozdobne. Oba rodzaje należą do tej samej rodziny roślin cyprysowatych i pozostają zielone przez całą zimę, ale cyprys odróżnia się głębszym wybarwieniem, gęstszymi gałęziami oraz nieco innym pokrojem.

1. Cyprys – wymagania glebowe
2. Sadzenie i uprawa cyprysa
3. Podlewanie i nawożenie cyprysa
4. Rozmnażanie cyprysa
5. Ochrona cyprysa
6. Cyprys w ogrodzie
7. Jak wybrać cyprys do ogrodu?

Nie każdy na pierwszy rzut oka odróżni cyprysa od żywotnika – najbardziej charakterystyczną różnicą jest wierzchołek, który u tego pierwszego ma tendencję do opadania, oraz kształt szyszek – tuje mają podłużne owoce, a cyprysy okrągłe.

Drzewa z rodzaju Cupressus L. są w porównaniu z tujami również bardziej kosmopolityczne, ale zarazem wymagające. W środowisku naturalnym występują na obszarze Ameryki Środkowej, Afryki Północnej oraz południowo-zachodniej Azji. Z Azji właśnie przywędrowały do regionu Morza Śródziemnego, gdzie zadomowiły się na dobre.

Ogólnie wyróżniamy ok. 17 gatunków cyprysów, które różnią się tak wysokością (od 5 do 40 metrów!), jak i odcieniem. Najbardziej typowym i popularnym w Europie gatunkiem jest przy tym cyprys wiecznie zielony (C. sempervirens) porastający obszar od Włoch i Egiptu po Iran oraz Izrael. Jest to długowieczne drzewo, które może ponoć żyć nawet osiemset lat osiągając maksymalną wysokość ok. 35 metrów. Ciemnozielone, rosnące pionowo w górę liście odznaczają się bardzo przyjemnym, słodkim zapachem z żywiczno-cytrusowymi nutami, zaś korona drzewa w ciągu całego roku obsypana jest owalnymi szyszkami o wysokości do 4 cm.

Cyprysy od czasów antycznych uważane były za symbol żałoby i do dnia dzisiejszego są chętnie sadzone na cmentarzach, choć współczesny przemysł turystyczny coraz częściej wykorzystuje je jako znak rozpoznawczy romantycznej Toskanii.

Cyprys – wymagania glebowe

Cyprysy nie wymagają żadnego specjalnego typu ziemi ogrodowej, ale, jak większości roślinom, sprzyja im wysoki poziom przepuszczalności podłoża. W glebie, w której zalega woda, zwykle dość szybko marnieją. Jako gatunek typu dla klimatu umiarkowanego ciepłego lubią jednak stanowiska osłonięte od wiatru i mocno nasłonecznione. Niektóre odmiany tolerują cień, ale warto się upewnić, czy na aby kupujemy faktycznie mniej kapryśny kultywar.

Sadzenie i uprawa cyprysa

Przygotowując się do posadzenia cyprysa w ogrodzie, należy przede wszystkim wykopać jamę, która ze sporym marginesem pomieści aktualną bryłę korzeniową. Na zagonach o bardziej gliniastej glebie warto zdecydować się na większą głębokość i spód jamy wysypać żwirem dla zapewnienia odpowiedniego drenażu. Do oryginalnej ziemi dobrze jest dosypać organicznego kompostu, torfu lub chociaż pociętych liści, które dodatkowo zwiększą przepuszczalność gleby. Wokół posadzonego drzewa można wysypać warstwę kory mulczującej, która zapobiegnie wysychaniu gruntu i rozprzestrzenianiu się chwastów, ale wokół samego pnia należy zachować minimum 5-centymetrowy odstęp – tym sposobem zapobiegniemy chorobom grzybiczym korzeni. Najlepszy czas na sadzenie to wrzesień i październik, a wiosną również marzec i kwiecień, o ile ziemia nie jest przemarznięta.

Uprawa cyprysów nie przedstawia większych trudności – rośliny można sadzić nawet w donicach, naturalnie z odpowiednim drenażem. Drzewa mogą być przy tym pozostawione same sobie przez cały okres wzrostu lub regularnie przycinane do pożądanego kształtu. Nie trzeba przy tym bać się nawet radykalnego cięcia – cyprys szybko odrasta! Idealna pora na cięcie to początek wiosny oraz koniec lata.

Cyprysy arizońskie, fot. shutterstock

Podlewanie i nawożenie cyprysa

Cyprysy w pierwszym roku po posadzeniu potrzebują stałej wilgoci w glebie, aby prawidłowo rozwinęły system korzeniowy. Podlewać należy więc regularnie z uwzględnieniem aktualnych warunków pogodowych. W drugim roku podlewanie w ciągu wiosny i lata można już ograniczyć do 1-2 razy w miesiącu. Odrobina zaniedbania nie będzie jednak wielki grzechem, gdyż dorosłe cyprysy dobrze znoszą okresy tymczasowej suszy.

W początkowym okresie wzrostu cyprysom przydaje się również nawożenie w systemie pod koniec zimy lub na początku wiosny. Szybciej rosnące odmiany, takie jak cyprysowiec Leylanda, skorzystają również z drugiej dawki nawozu pod koniec wiosny. Idealny preparat powinien być przeznaczony dla drzew i krzewów i zawierać siarkę lub żelazo, które wspierają ciemnozieloną barwę liści. Kilkuletnich cyprysów nie nawozimy już wcale, bowiem radzą one sobie same ze zdobywaniem niezbędnych składników odżywczych.

Rozmnażanie cyprysa

Cyprysy rozmnaża się dość efektywnie za pomocą zdrewniałych sadzonek. Wielu ludzi wykorzystuje duże okazy rosnące w ogrodzie do regularnej produkcji małych drzewek doniczkowych, będących wspaniałą ozdobą świątecznego domu.

Sam proces jest bardzo łatwy – z cyprysa należy odciąć dobrej jakości gałąź o długości ok. 20 cm. Najlepszym materiałem są całe boczne gałęzie wyrastające bezpośrednio z pnia lub szczyty gałęzi, które nie mają więcej niż rok. Z dolnej części tak uzyskanego pędu usuwamy liście, a na samym końcu dokonujemy żyletką lub nożem kilka płytkich, pionowych cięć, które ułatwią rozwój korzeni. Tak przygotowaną gałąź umieszczamy w donicy wypełnionej piaskiem i torfem w proporcji 1:1. Powinna ona sterczeć prosto do góry, a dolne jej liście nie powinny dotykać ziemi. Podłoże porządnie podlewamy i utrzymujemy całość w temperaturze ok. 20 stopni C, w ciągłej wilgotności przez okres 2-3 miesięcy. Gdy roślina rozwinie korzenie, przesadzamy ją do większej donicy wypełnionej ziemią. Na zewnątrz wysadzać można dopiero po stopniowej aklimatyzacji.

Ochrona cyprysa

Cyprysy są odporne na mrozy, a zima nie wyrządza im żadnej krzywdy. Niestety, choroby i insekty są już mniej litościwe, choć prawidłowe warunki uprawy znacząco zmniejszają ryzyko problemów. Na pędach może się jednak pojawić zgorzel pochodzenia grzybowego, która manifestuje się przebarwieniami na korze i sączącą się żywicą, a czasem też przebarwieniami gałęzi lub obumarciem całego drzewa. Niestety, lekarstwo nie istnieje – można najwyżej w czas usuwać zainfekowane gałęzie, aby uniknąć szerzenia się problemu.

Brązowe igły wskazywać mogą z kolei na fytoftorozę, również pochodzenia grzybowego, która najpierw atakuje korzenie, a potem objawia się w postaci brązowych igieł. W tym momencie jest już za późno na pomoc i drzewo należy usunąć ze sporą ilości ziemi, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się grzyba na zagonie. Unikanie nadmiaru podlewania jest najlepszą ochroną przed fytoftorozą.

Ponadto na korze, liściach i w szyszkach rozwijają się również larwy przędziorka powodujące żółte przebarwienia łusek, tarczniki, które zniekształcają pędy oraz miodownice żerujące na pędach i prowadzące do ich żółknięcia i obumierania. Na każdy z tych insektów warto zakupić specjalny preparat chemiczny – dwa ostatnie da się zwalczać Mospilanem lub Confidorem.

Sadzonki cyprysa „Goldcrest”, fot. shutterstock

Cyprys w ogrodzie

Cyprysy to szybkorosnąca ozdoba ogrodu, która przede wszystkim służy jako doskonała bariera. Wykorzystuje się je zwykle do tworzenia żywopłotu (zwłaszcza nieformowanego), ale są nieocenione również jako solitery tworzące strefę cienia, ochronę przed wiatrem i zasłaniające nas przed wzrokiem sąsiadów czy przechodniów. Uprawiane w donicach tworzą z kolei elegancką dekorację tarasu, która pozostaje zielona całą zimę – z łatwością można wykorzystać je do świątecznego zdobienia.

Z gałązek drzew gatunku C. sempervirens produkuje się ponadto cenny olejek eteryczny o działaniu uwalniającym skurcze i bóle mięśniowe, a także pobudzającym krążenie. Olejek ma również właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe. Z twardego, mocnego drewna wyrabia się z kolei meble oraz ozdobne przedmioty.

Jak wybrać cyprys do ogrodu?

Najpopularniejsze cyprysy włoskie oferowane są dziś w kilku ciekawych odmianach o różnym pokroju i odcieniu. Godne polecanie są np. wyniosła i strzelista „Stricta” oraz wolno rosnący, żółto-zielony „Swane’s Gold”. Miłośnikom szybkich efektów botanicznych można z kolei polecić cyprysik Lawsona o wąskiej, stożkowatej koronie idealnie zdobiącej ogrodowej ścieżki, który w zależności od odmiany może mieć szaroniebieskie lub szmaragdowo-zielone łuski oraz cyprysowiec Leylanda będący hybrydą, która w ciągu kilkunastu lat może dorosnąć nawet 15 metrów! Piękne odmiany tego ostatniego to np. intensywnie żółta „Gold River” czy niebieski „Naylors Blue”. Wybierając do uprawy różne gatunki i odmiany cyprysów, możemy stworzyć ciekawą aranżację, która będąc wiecznie zielona, zachwyci szeroka gamą pięknych odcieni!

Bibliografia

1. Jackie Carroll; “Types Of Cypress Trees: Tips For Growing Cypress Trees Cypress”; data dostępu: 2020-06-02
2. Michelle Wishhart; “How to Grow Italian Cypress”; data dostępu:
3. Encyclopaedia Britannica; “Cypress”; data dostępu: 2020-06-02
4. David Beaulieu; “Profile of Leyland Cypress Trees”; data dostępu: 2020-06-02
5. Ali Esmail Al-Snafi; “Medical importance of Cupressus sempervirens- A review”; data dostępu: 2020-06-02
6. G. Caudullo, D. de Rigo; “Cupressus sempervirens in Europe: distribution, habitat, usage and threats/299468255_Cupressus_sempervirens_in_Europe_distribution_habitat_usage_and_threats”; data dostępu: 2020-06-02

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ