Jednoroczne cynie, zwane również jakobinkami, należy do najbardziej kolorowych kwiatów letnich rabat, zwłaszcza, jeśli zdecydujesz się na wysiew mieszany. Od bieli, przez zieleń, żółć, pomarańcz, róż, a skończywszy na czerwieni i fiolecie – kwiatowe koszyczki urzekają kontrastami i ciekawymi kształtami. Cynie pochodzą oryginalnie z Meksyku i dlatego nie ma szans przetrwać europejskich mrozów, ale w ciepłym sezonie powodzi się jej u nas bardzo dobrze.
- Pochodzenie cynii
- Nazewnictwo i wygląd cynii
- Cynia – wymagania glebowe
- Sadzenie i uprawa cynii
- Gdzie sadzić cynie?
- Podlewanie i nawożenie cynii
- Rozmnażanie cynii
- Ochrona cynii
- Cynie w sklepach ogrodowych
- Cynia w domu
- Cynie w ogrodzie
- Charakterystyka cynii wytwornej
- Odmiany cynii wytwornej
- Cynia – pytania i odpowiedzi
Pochodzenie cynii
Cynie należą do rodziny astrowatych i na dobre dotarły do Europy dopiero w XVIII w. Pierwsze wzmianki o nich pochodzą od hiszpańskich konkwistadorów, którzy pobijali w XVI w. terytorium dzisiejszego Meksyku. Niepozorne kwiatki nazwano wówczas „mal de ojos”, czyli choroba oczu. Porastający obie Ameryki gatunek określany jako Zinnia peruviana faktycznie nie był bowiem imponujący. Dopiero wyszlachetniona cynia wytworna (Z. elegans) zwróciła na siebie uwagę ogrodników. W XIX w. zaczęto uprawiać ją z pasją w Niemczech i Holandii, a później również w Stanach Zjednoczonych. Wówczas również wyhodowano pierwsze karłowate odmiany.
Nazewnictwo i wygląd cynii
Nazwa kwiatu pochodzi niemieckiego naukowca Johanna Gottfrieda Zinna, który jako pierwszy opisał egzotyczny gatunek zza Atlantyku. Dziś znamy łącznie ponad 20 gatunków cynii, które odznaczają się wzrostem od 20 do 100 cm i proporcjonalnie różnymi koszyczkami kwiatowymi – od 2,5 do 15 cm w średnicy. Łodygi są dość sztywne, owłosione i porośnięte owalnymi lub lancetowatymi liśćmi. Na każdej roślinie rozwija się pojedynczy koszyczek kwiatowy – okres kwitnienia dla warunków polskich określany jest na czerwiec-październik, a czasem nawet dłużej, aż do pierwszych przymrozków.
Cynia – wymagania glebowe
Ogrodnicy chwalą sobie cynie ze względu na ich niewygórowane wymagania. Rośliny nie potrzebują wysokiej jakości podłoża, nie mają też kaprysów, jeśli chodzi o specyficzny poziom nawilżenia. Tym niemniej, oficjalnie poleca się wysadzać je do żyznej i przepuszczalnej gleby, wzbogaconej kompostem, o odczynie mieszczącym się między 5.5 a 7.5 pH. Podaż składników odżywczych znacząco przyspiesza tempo wzrostu jakobinek.
Stanowisko powinno być jak najbardziej słoneczne – cyniom nie straszne są nawet długie godziny bezpośredniego, upalnego słońca. Najlepiej wysadzać je w najcieplejszym miejscu ogrodu.
Sadzenie i uprawa cynii
Cynie można wysiewać bezpośrednio do gruntu, ale nie wcześniej niż w drugiej połowie maja. Nawet pojedyncza noc z przymrozkami może bowiem zniszczyć całą uprawę. Kto nie chce czekać tak długo, może wysiać nasiona do korytka za oknem i w maju przesadzić na zagon wyrośnięte już roślinki. Ten sposób pomaga wydłużyć okres kwitnienia.
Jeśli chodzi o technikę siania, poleca się umieszczanie nasion na głębokości ok. 0.5 – 1 cm, w odstępach ok. 15 – 20 cm. Po wykiełkowaniu warto je przepikować zostawiając odległości od 20 do 40 między poszczególnymi roślinami – w zależności od posiadanej odmiany.
Gdzie sadzić cynie?
Od momentu
wysiania do kwitnienia jakobinki potrzebują zwykle ok. 7-12 tygodni. W
okresie wzrostu należy jednak dbać od regularne odchwaszczanie zagonu.
Kwiaty można również wysadzać w doniczkach w ilości 1 rośliny na
naczynie o średnicy 15 cm, 3 rośliny na średnicę 25 centymetrów oraz 5
roślin na donicę o średnicy ok. 35 cm. W donicach można przy tym
wysiewać także stosunkowo rzadkie wieloletnie odmiany cynii
wielkokwiatowej, które w warunkach domowych przeżyją bez problemu zimę.
Późniejsza
pielęgnacja cynii polega głównie na regularnym usuwaniu przekwitłych
kwiatów, co sprzyja dalszemu intensywnemu kwitnieniu.
Podlewanie i nawożenie cynii
Jakobinki są dość odporne na suszę, ale, w miarę możliwości, nie warto ich wystawiać na męczarnie. Regularne podlewanie raz w tygodniu na pewno doda kwiatom zdrowia i urody. Szczególnie młode cynie korzystają na stałym poziomie nawilżenia. Błędem jest jednak lanie wody z wysoka lub zraszanie całej rośliny przy nawilżaniu trawnika. Podlewać należy tylko i wyłącznie podstawę łodygi, bez moczenia liści!
Poza dodaniem kompostu do gleby przed sadzeniem poleca się jeszcze dokarmianie kwiatów w okresie wzrostu, przed rozpoczęciem kwitnienia. W tym celu warto wyposażyć się w nawóz mineralny, najlepiej w płynnej postaci. Niektóre źródła sugerują wręcz podanie dwóch dawek nawozu – miesiąc po wysadzeniu oraz natychmiast po zawiązaniu się pierwszych pąków.
Rozmnażanie cynii
Jak w przypadku wielu innych roślin jednoletnich, zakup nasion cynii może być inwestycją jednorazową. Bo choć rośliny trzeba co roku wysiewać od nowa, można się śmiało posłużyć nasionami z zeszłorocznych kwiatów.
W tym celu należy kilku kwiatom pozwolić wyschnąć dokładnie na łodydze i dopiero wówczas je delikatnie ściąć. Następnie nad kartką papieru delikatnie kruszymy dłonią główkę suchego kwiatu, izolując nasiona. Przetrzymujemy je w papierowej torebce w suchym i chłodnym miejscu do następnej wiosny. Warto pamiętać, że najwyższej jakości nasiona są w pierwszych kwiatach pojawiających się w danym sezonie.
Ochrona cynii
Łodygi cynii są na tyle silne, że nie potrzebuje ona ochrony ani przed wiatrem, ani przed ulewnym deszczem. Zbyt dużo wilgoci na liściach może jednak powodować pojawienie się grzybowych infekcji, m.in. mączniaka prawdziwego. Brązowe plamy na liściach mogą również oznaczać chorobę bakteryjną. Oprócz oprysku fungicydami poleca się usuwanie zainfekowanych liści, a nawet całych roślin, tak, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się patogenów po zagonie.
Ponadto na jakobinkach pojawiają się również mszyce, ślimaki i gąsienice. Z tymi pierwszymi można walczyć metodą oprysku mydlaną wodą, większe szkodniki należy konsekwentnie zbierać ręcznie.
Cynie w sklepach ogrodowych
W ofercie sklepów ogrodniczych
najczęściej zakupić można cynie ogrodowe. Pod tą nazwą kryją się
mieszańce różnych gatunków, np. cynie daliowe czy chryzantemowe. Poza
tym wybierać można wśród różnych rodzajów kwiatów – prostych, pełnych,
pół-pełnych, a nawet pomponowych. Nie brakuje także odmian dwubarwnych!
Do jakobinek cieszących się szczególną estymą należą karłowate odmiany
zaliczane do grupy Thumbelina najczęściej sprzedawane w zestawach mix,
czyli mieszanki różnych barw.
Z wielkokwiatowych cynii warto z kolei polecić odmianę „Polar Bear” o
eleganckiej biało-zielonej barwie, soczyście pomarańczowe odmianę
„Orange Star” oraz intensywnie czerwoną „Scarlet Flame”. Wybór jest tak
duży, że każdy na pewno znajdzie swojego faworyta!
Cynia w domu
Cynie bardzo
często bywają uprawiane jako długoterminowe źródło kwiatów ciętych do
domu. Od połowy lata do początku zimy można je prezentować w wazonach –
wystarczy uciąć łodygę kilka centymetrów nad ziemią. Jakobinka w
zmienianej wodzie przetrzyma w dobrym stanie nawet dwa tygodnie! Poza
tym kwiaty można suszyć i wykorzystywać do zimowych kompozycji i wieńców
– zachowują one łatwo kształt i kolory.
W samym ogrodzie
wykorzystanie cynii ograniczone jest jedynie fantazją. Niektórzy
wplatają kwiaty do zagonu wraz z innymi letnimi gatunkami – jeżowką purpurową, daliami, szałwią czy irysami. Inni preferują obrzeża rabat
czy wysepki wysadzone wyłącznie cyniami, ale np. w różnych gatunkach
czy odcieniach. Bardzo ciekawie prezentuje się również rabata z wysokimi
cyniami wielkokwiatowymi, przed którymi wysadza się mniejsze,
krzewiaste odmiany liliputowe.
Cynie w ogrodzie
Różnorodność form i kolorów oraz atrakcyjne właściwości estetyczne sprawiają, że bardzo popularne są cynie w ogrodzie – kompozycje stworzone przy ich użyciu mogą być wyjątkowo bogate. Dostępność roślin z tego gatunku, mierzących od kilku centymetrów do ponad metra, powodują, że ich wykorzystanie ogranicza jedynie wyobraźnia. W zależności od indywidualnych potrzeb można zdecydować się na kompozycje jednorodne pod względem koloru lub wielobarwne. Równie dobrze prezentuje się zestaw kilku kwiatów, jak i gęsto ułożone cynie w donicach lub na rabacie. Rośliny znajdują zastosowanie także jako gatunek cięty.
Charakterystyka cynii wytwornej
Jeśli chodzi o odmiany ogrodowe, to do najpopularniejszych należy Zinnia elegans (cynia wytworna). To typowa roślina ozdobna, która osiąga wzrost od ok. 15 do 100 cm. Wyróżnia się bardzo krótkim okresem kwitnienia i różnorodnością kolorów. Ponieważ lubi słońce, zaleca się jej sadzenie w miejscach odsłoniętych, pozbawionych zacienienia. Kwitnienie następuje natomiast od lipca do października. Cynia wytworna występuje m.in. jako daliowa – to podtyp o dużym potencjalne wzrostu (do 80 cm), z pełnymi kwiatami o średnicy 5–10 cm. Jest łatwa w uprawie i tania w zakupie, co z pewnością stanowi ważny czynnik decydujący o popularności, jaką cieszy się odmiana daliowa.
Odmiany cynii wytwornej
Jak pachnie ten gatunek? To zależy od odmiany, ponieważ niektóre są całkowicie bezwonne, a inne mają stosunkowo mocny, przyjemny aromat. O tym, że roślinę doceniają zarówno ogrodnicy oraz sadownicy, jak i konsumenci, decyduje również fakt, że przez długi czas zachowuje świeżość, także po ścięciu. Wśród innych odmian cynii wytwornej można wymienić:
- illumination – odmiana mieniąca się w odcieniach różu i fioletu, która osiąga wysokość do 80 cm,
- iolet queen – nieco mniejszy rodzaj (60–80 cm) o mocno purpurowej barwie,
- canary bird – mogąca rosnąć do 80 cm, niezwykle urokliwa cynia; kwiat o intensywnie żółtym zabarwieniu,
- scarlet flame – czerwona odmiana osiągająca 60–80 cm,
- envy – podtyp o nieco bardziej ograniczonym potencjale wzrostu (do 60 cm), wyróżniający się zielonymi kwiatami.
Cynia – pytania i odpowiedzi
1. Jaka odmiana najlepiej nadaje się do ogrodu?
Jeżeli zależy Ci na uzyskaniu wielobarwnych kompozycji, zdecyduj się na cynie wytworne z różnych odmian. Taka mieszanka pozwoli na stworzenie mieniącego się kolorami dywanu kwiatowego. Odradza się natomiast łączenie tego gatunku z innymi roślinami z uwagi na wymagania uprawowe i specyficzny wygląd.
2. Jakie rozmiary osiągają cynie?
W zależności od odmiany są to rośliny rosnące do wysokości od 15–20 cm do nawet 100 cm. Te mniejsze podtypy wykorzystuje się w ogrodach i warzywniakach. Z kolei większe odmiany znajdują zastosowanie jako kwiaty cięte.
Jak zadbać o prawidłowe podlewanie?
Przede wszystkim wystrzegać się przesuszenia i zadbać o stałą wilgotność korzeni, podlewając regularnie.
Bibliografia
- Harvesting History; “The Zinnia – A Flower for All Gardens – A Little History and Some Growing Instructions
”; harvesting-history.com; 2019-03-22 - E. Vinje; “Zinnia ”; planetnatural.com;
- Joan Clark ; “Zinnia – planting and care
”; floristics.info; - Linda Hagen; “How to grow Zinnias ”; gardendesign.com; 2019-03-22
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS