Cyfryzacja w służbie pacjentom

Od wybuchu pandemii COVID-19 cyfryzacja medycyny przyśpieszyła i nie zamierza zwalniać. Aktualnie jest jednym z kluczowych elementów dających szanse na zwiększenie skuteczności i efektywności w tym obszarze. Jak dalece może wpłynąć na codzienne życie pacjentów?

3/4 Polaków deklaruje przynajmniej podstawową wiedzę na temat cyfryzacji w opiece zdrowotnej, przy czym odsetek ten znacząco rośnie wśród osób po 55. roku życia. Oznacza to, że osoby w kwiecie wieku są zainteresowane ułatwieniem dostępu do usług zdrowotnych. W temacie przydatności technologii cyfrowych, opinia nie jest już jednoznaczna. Nieco ponad połowa badanych docenia ich znaczenie dla systemu ochrony zdrowia – placówek, lekarzy, personelu medycznego.

Ok. 55 proc. ankietowanych widzi wartość usług realizowanych dzięki narzędziom zdalnym (e-konsultacje, telediagnostyka, e-recepty) z perspektywy pacjenta. Jednocześnie aż 93 proc. respondentów ocenia, że innowacyjne rozwiązania w opiece zdrowotnej są niezbędne lub mają potencjał, by pomóc rozwiązać cześć problemów w ochronie zdrowia. Wszystkie podane powyżej dane z badania Instytutu Kantar, które były przeprowadzone dla celów raportu Barometr Bayer w sierpniu 2021.

Jak interpretować te dane? Czy mamy szansę na zmianę postrzegania cyfryzacji przez samych pacjentów lub ich opiekunów?

Z powyższych danych wyraźnie wynika, jako narzędzie systemowe digitalizacja jest przez społeczeństwo akceptowana i postrzegana jako wyraźna pomoc. Jednak z perspektywy pacjenta, widać bardzo duży wciąż niewykorzystany potencjał. Być może na ocenę wpływa ograniczona liczba usług cyfrowych zmieniających codzienne życie pacjentów?

Kilka duńskich rozwiązań cyfrowych stanowi dowód na to, że możliwy jest rozwój w którym na pierwszym miejscu stawia się człowieka – pacjenta i pracownika ochrony zdrowia. Jest to duńska humanizacja cyfrowej rewolucji.

Cyfrowa korzyść dla człowieka niejedno ma imię.

W poprzednim artykule omawiającym duńskie rozwiązania w systemie ochrony zdrowia skupiliśmy się na myśli przewodniej, którą jest dbałość o dobro pacjenta. Dziś chcemy pokazać, jak szeroki zakres pomocy i  troski o człowieka można zrealizować w oparciu o cyfrowe narzędzia czy robotykę.

Upadki osób starszych stanowią poważny problem geriatryczny, społeczny i ekonomiczny. Uwarunkowane są one zarówno czynnikami zdrowotnymi (m.in. gorsza ogólna sprawność fizyczna, osteoporoza, wada wzroku) jak i środowiskowymi (m.in. niedostosowaniem mieszkań i niewłaściwym oświetleniem). Obniżona sprawność fizyczna i brak regularnych ćwiczeń mogą prowadzić do poważnych wypadków zagrażających życiu. Jak zmniejszyć ich liczbę i jak ograniczyć ich następstwa? Kluczowa jest profilaktyka, np. ćwiczenia rehabilitacyjne z osobami zagrożonymi upadkami.

To z powodu powikłań obserwujemy tak wysoką śmiertelność wśród seniorów, którzy doznali urazu w następstwie upadku. Każdego roku na świecie ok. 680 tys. osób umiera na skutek upadków lub powikłań po nich. Polskie badania Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji wskazują, że po dwóch latach od upadku 20-60 proc. seniorów potrzebuje pomocy osób trzecich, a co czwarty opiekun osoby starszej jest zmuszony do zmiany rutyny życia po upadku podopiecznego.

Prehabilitacja pacjentów w wieku dojrzałym to w Polsce temat sprowadzany do sanatoryjnych turnusów – dostępność rehabilitacji dla osób starszych jest mocno ograniczona. W Danii, myśląc o starzejącym się społeczeństwie przygotowano DigiRehab – narzędzie cyfrowe obejmujące kilka rozwiązań w modelu SAAS (Oprogramowanie jako usługa) umożliwiających osobom starszym ćwiczenia zwiększające sprawność fizyczną, które dłużej pozwalają pozostać samowystarczalnym. Przy współpracy fizjoterapeutów, lekarzy oraz osób odpowiedzialnych za projekt od strony technicznej powstała platforma, dzięki której pacjenci mogą wykonywać treningi siłowe przy wsparciu fizjoterapeuty lub samodzielnie w domu po przeszkoleniu. Zestawy ćwiczeń dobierane są w oparciu o badania przesiewowe, które pozwalają identyfikować osoby najbardziej narażone na upadki, a moduły ćwiczeń pozwalają wzmacniać mięśnie, aby podnosić ogólną sprawność ruchomą ćwiczącego, bez względu na wiek.

DigiRehab w myśl swojej idei – Lepsze starzenie! – dba w sposób cyfrowy o wszystkie osoby, które wraz z wiekiem tracą siłę. Jednak chcąc uprzedzić następstwa starzenia się i obniżenia sprawności fizycznej, system rehabilitacji kieruje się nie do osób w chorobie, ale osób zdrowych. Z DigiRehab korzystać mogą wszyscy, niezależnie od wieku. Dobre życie i sprawność są jednak celem dla osób starszych.

Cyfrowe wsparcie osób słabszych i oferowanie im pre – i rehabilitacji, wiąże się z siłowym przygotowaniem do życia w wieku podeszłym. Osoby starsze, poza spadkiem sił witalnych, muszą zmagać się również z pogorszeniem sprawności umysłowej (w szczególności pamięci krótkotrwałej), ze zmianą osobowości i nasilającymi się trudnościami w samodzielnym radzeniu sobie z codziennymi czynnościami. To składowe demencji starczej – która wg szacunków Ministerstwa Zdrowia może dotykać ok. 600 tys. osób (tyle osób w Polsce cierpi na chorobę Alzheimera lub choroby pokrewne).

Osoby z demencją to znakomity przykład, jak z wykorzystaniem nowoczesnej technologii zadbać o wybraną grupę. Potrzebny jest tylko, lub aż dobry pomysł i współpraca zainteresowanych środowisk. Ponad połowa osób z demencją ma problem z „wędrowaniem”. To jeden z bahawioralnych objawów choroby Alzheimera. Występuje u około 60% osób chorych w trakcie rozwoju choroby, kiedy funkcje poznawcze są już umiarkowanie lub mocniej zaburzone, a kondycja fizyczna chorego jest jeszcze dość dobra. Jest to problem poważny i oceniany przez opiekunów jako jeden z bardziej obciążających. Postęp choroby doprowadza do niemożność rozpoznania znanych miejsc, ludzi i przedmiotów. Stwarza zagrożenie dla chorego, zwiększając ryzyko, że znajdzie się w niebezpiecznym dla siebie miejscu np. na ruchliwej ulicy. Czasem wędrowanie wynika z zagubienia się. Zdarza się, że chory wychodzi z domu w znajome miejsce, po czym gubi się próbując wrócić. Pacjenci odczuwają strach, niepokój czy niepewność dotyczącą czasu. Pobudzenie i wzmożona aktywność fizyczna wzmagają potrzebę przemieszczania się. Ta z kolei sprawia, że trudno chorego utrzymać w domu. Dodatkowo, uniemożliwia to umieszczenie chorego w domu pobytu dziennego.

To właśnie problem wędrowania doprowadził do powstania jednego z największych w Danii partnerstw publiczno-prywatnych w zakresie innowacji. Osoby z demencją, ich opiekunowie, rodziny wraz z przedstawicielami gmin, stowarzyszeń oraz środowisk uniwersyteckich, chcieli wypracować najlepsze rozwiązania na „gubienie się” osób z demencją. Tak powstał Otiom – Tag, który chroni przed zgubieniem się lub pozwala łatwiej odnaleźć osobę, która „wędrując” nie jest w stanie wrócić do swojego domu. Wygląda jak mała, prosta i wytrzymała zawieszka, którą osoby z demencją noszą przy sobie. Dzięki aplikacji na smartfonie, rodzina lub opiekun osoby z demencja otrzyma powiadomienie, gdy tylko osoba z tagiem opuści dom. Można również otrzymać informację, gdy chory opuści zdefiniowaną przez Ciebie strefę – bez stałego monitorowania danej osoby i dodatkowej presji.

Dzięki wykorzystaniu technologii IoT (technologii Internet rzeczy) narzędzie jest dużo doskonalsze w lokalizacji i dużo dłużej wytrzymuje bez ładowania niż podobne rozwiązania oparte o moduły GPS. Jak podkreśla opiekun jednej z osób korzystających z taga Otiom:

Dwa powyższe przykłady wykorzystania narzędzi cyfrowych skierowane na problemy osób indywidualnych to nie wszystko. Duński Gibotech wykorzystując automatyzację i robotyzację procesów, usprawnia pracę strategicznych obszarów szpitala. Z pomocą swoich linii technologicznych może pomóc zorganizować oddział Centralnej Sterylizacji (CSSD), w których sprzęt operacyjny jest czyszczony, kontrolowany i sterylizowany. Wszystko to z ograniczonym wykorzystaniem personelu, co pozwala na uniknięcie wypadków z udziałem brudnych narzędzi wykorzystywanych w czasie operacji. Automatyzm pozwala również na zwiększenie wydajności i powtarzalność tego procesu zgodnie z założonymi wytycznymi. Mniej pracy ręcznej prowadzi do wyższej jakości i uwalnia czas personelu medycznego na wykonywanie zadań skoncentrowanych na pacjencie. Mniejsze obciążenie fizyczne takimi procesami po stronie personelu przekłada się na większe zadowolenie pracowników, na wyższy poziom zadowolenia ze środowiska pracy, poprawę ergonomii i mniejszą wypadkowość. Personel medyczny może poświęcić więcej czasu na satysfakcjonującą i wartościową pracę oraz będzie miał mniej dni chorobowych.

Idealnym podsumowaniem poprawy wynikającej z wykorzystania technologii wdrażanej przez Gibotech są słowa osoby zarządzającej laboratorium w Nordsjællands Hospital z Hillerød:

Jak widać, można wykorzystać technologię zarówno w celu poprawy życia jednego człowieka, jak też wpłynąć na całe procesy, które uwalniają zasoby ludzkie. Wykorzystanie cyfryzacji, zdobyczy techniki w celu usprawnienia opieki, może przynosić oszczędności zarówno w kosztach pośrednich jak i bezpośrednich.

Innym przykładem wykorzystania nowych technologii i włączenie ich w opiekę zdrowotną, prewencyjną wobec pacjentów z potrzebami jest Alerto Care Technologies. Firma założona przez lekarza rodzinnego i psychologa z zamiłowaniem do nowych technologii. Jak wiele inicjatyw w Danii, system alarmowy wyprodukowany przez Alerto ma na celu ochronę pacjentów starszych i słabszych.

Alarmowe Alerto opiera się na niewielkich czujnikach ruchu dyskretnie montowanych w każdym pomieszczeniu w domu klienta. W przypadku braku aktywności przez określony czas, alert powiadomi firmowe call center o możliwym niebezpieczeństwie. Call center wykona połączenie do monitorowanej osoby. W przypadku braku kontaktu umawiana jest wizyta w domu pacjenta zgodnie z przygotowanym wcześniej planem działania (z powiadomieniem rodziny, sąsiadów czy opiekuna).

System ten znakomicie sprawdza się w sytuacjach nagłych jak udary, omdlenia – gdzie zwykły system z przyciskiem alarmowym, nie znajdzie zastosowania. Ponieważ system Alerto monitoruje stale czujniki, wychwytuje anomalię w standardowym położeniu, zmniejszonej ruchliwości osoby monitorowanej i może zareagować zanim wydarzy się coś złego. System połączeń alarmowych Alerto ma na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa monitorowanej osobie, rodzinie i opiekunom. Bez alertów – bez zmartwień.

Zamysł technologiczny oraz nienachalny monitoring, pozwala czuć się zaopiekowanym i bezpiecznym pacjentem, bez nadmiernej ingerencji w codzienne życie. Bezpieczeństwo to coś na co Alerto zwraca specjalną uwagę i podkreśla, że wśród pacjentów zaawansowanych wiekowo, mieszkających samotnie i rodzin tych osób istnieje obawa o niewykryty upadek lub nagłą poważną chorobę. Tu z pomocą przychodzi właśnie system alarmowy tej firmy.

Wszyscy, którzy chcieliby skorzystać z duńskiego doświadczenia, poznać lepiej rozwiązania ułatwiające opiekę nad osobami starszymi lub nawiązać współpracę zapraszamy do kontaktu bezpośredniego z:

Doradcą Biura Handlowego Ambasady Królestwa Danii

Izabellą Żonkowską

[email protected]

Artykuł przygotowany wspólnie z Ambasadą Królestwa Danii

_{Bibliografia:}

_{1)  Buhr GT, White HK. Difficult behaviors in long-term care patients with dementia.}

_{J Am Med Dir Assoc 2007; 8: e101-13.}

_{2)  Finkel SI. The signs of the behavioural and psychological symptoms of dementia.}

_{Clinician 1998; 16: 33-42}

_{3) „Zaburzenia zachowania w chorobie Alzheimera – poradnik dla opiekunów” Lundbeck}

_{4) „Rozpoznawanie i leczenie otępień” pod redakcją Tomasza Gabryelewicza, Anny Barczak, Marii Barcikowskiej, Termedia 2021}

_{5) https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/falls dostęp 22.02.2023}

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ