101. dzień rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Najważniejsze informacje

Spowolniła rosyjska ofensywa na wschodzie Ukrainy. Agresor wciąż zmierza do zajęcia całego obwodu ługańskiego, jednak Ukraińcy stawiają twardy opór.

Walki trwają zwłaszcza w Siewierodoniecku. Rosjanie kontrolują większość miasta, jednak Ukraińcy przeprowadzili kontrofensywę i odbili część terytoriów. Według niektórych doniesień, agresorzy mają obecnie problem z przeprowadzeniem ataków z powietrza w regionie, gdyż wojska rosyjskie i ukraińskie są tak blisko siebie, że istnieje ryzyko uderzenia we własnych żołnierzy. W nieformalnej stolicy obwodu ługańskiego trwają więc pozycyjne walki uliczne. 

Rosjanie posuwają się nadal w kierunku Słowiańska w obwodzie donieckim, zdobywając niektóre okoliczne wsie. Armia kontroluje pobliskie miasto Łyman, które – jak podaje mer Ołeksandr Żurawlow – jest kompletnie odcięte. Nie da się przeprowadzić ewakuacji cywilów, ani nie docierają dostawy gazu, wody lub elektryczności.

Ukraińcy powoli wypierają Rosjan z obwodu charkowskiego. Walki toczą się m.in. w okolicy miasta Izium, gdzie obrońcom udało się zniszczyć niemal całą 35. ogólnowojskową armię rosyjską.

Pojawiają się także doniesienia o sukcesach armii ukraińskiej w obwodzie zaporoskim, który częściowo jest pod okupacją rosyjską.

W 101. dniu wojny głośna była także kwestia pożaru w Ławrze Świętogórskiej, w której oprócz mnichów i mniszek prawosławnych znajdowało się około 300 uchodźców. Według strony ukraińskiej, ogień wybuchł na skutek rosyjskiego bombardowania. Moskwa z kolei oskarża “ukraińskich nacjonalistów” o podpalenie i przekonuje, że nie prowadzi działań wojennych w tamtym rejonie, co nie jest prawdą – monastyr znajduje się na styku frontów.

Przedstawiciele Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii w ostatnich tygodniach regularnie spotykali się, by omówić plan zakończenia wojny w Ukrainie – informuje telewizja CNN, powołując się na swoje źródła. W rozmowach nie bierze udziału Kijów.

W ciągu ostatnich kilku tygodni przedstawiciele krajów Zachodu odbywali regularne spotkania, na których dyskutowano nad możliwymi sposobami zakończenia konfliktu wywołanego przez Rosję. Według CNN, w szczególności omawiano plan Włoch.

Rzym zaproponował cztery etapy wygaszania konfliktu. Pierwszy: obie strony miałyby doprowadzić do wstrzymania ognia, a następnie wyprowadzenia wojsk z linii frontu. Drugi – uznanie neutralności Ukrainy, a więc m.in. wstrzymanie prób akcesji kraju do NATO, z pozostawieniem możliwości przystąpienia do Unii Europejskiej. Trzecią częścią byłoby przyznanie autonomii Krymowi i Donbasowi, z jednoczesnym uznaniem ich za “tereny sporne”. Czwarty etap dotyczyłby zawarcia wielostronnego porozumienia w sprawie pokoju i bezpieczeństwa w Europie.

Nie jest oczywiście pewne, że na takie rozwiązanie zdecyduje się Zachód. Celem spotkań jest ustalenie planu, który mógłby zostać przedstawiony Ukrainie do dalszych negocjacji. Kijów bowiem nie uczestniczy w rozmowach.

Strona ukraińska twierdzi, że według najbardziej optymistycznej prognozy, wojna mogłaby się zakończyć do końca roku. Minister obrony Ołeksij Reznikow podkreślił jednak, że Rosja nadal zabiega o przejęcie całego kraju. Ocenił, że dla Moskwy “następna będzie Polska, kraje bałtyckie i inne kraje”. Z tego powodu należy “zatrzymać Rosję i powstrzymywać ją w przyszłości” – dodał.

Władimir Putin powiedział, że Ukraina wciąż może eksportować zboże kilkoma trasami, więc nie można obwiniać Rosji o kryzys żywnościowy. Stwierdził, że najłatwiejszą opcją jest eksport przez Białoruś, ale w tym celu należałoby znieść sankcje na ten kraj.

Prezydent Władimir Putin stwierdził, że nie można oskarżać Rosji o wywołanie kryzysu żywnościowego na świecie, gdyż Ukraina wciąż może eksportować zboże różnymi trasami, np. przez port w Odessie.

Zagwarantujemy bezpieczeństwo podejść do tych portów, wpłynięcia obcych statków i ich ruchu na Morzu Azowskim i Morzu Czarnym w dowolnym kierunku – powiedział Putin. Nie wykorzystamy sytuacji, aby rozpocząć jakiekolwiek ataki z morza – dodał.

Według rosyjskiego przywódcy, Kijów może też wysyłać zboże przez Węgry, Rumunię czy Polskę. Najłatwiejszy byłby według niego eksport przez Białoruś, a następnie do portów krajów bałtyckich. Ale do tego konieczne jest zniesienie sankcji z Białorusi. Prezydent Białorusi Alaksandr Ryharowicz (Łukaszenka) stawia sprawę w ten sposób – powiedział Putin.

Po słowach prezydenta Rosji ceny zboża na rynkach zaczęły spadać.

Prezydent Francji Emmanuel Macron w wywiadzie dla prasy powiedział, że “Władimir Putin popełnił historyczny i fundamentalny błąd”. Jednocześnie stwierdził, że “nie powinniśmy poniżać Rosji”, po to, aby w dniu końca walk “można było zbudować dalsze relacje kanałami dyplomatycznymi”.

Słowa te skrytykował szef ukraińskiej dyplomacji Dmytro Kułeba.

“Apele o to, by unikać poniżania Rosji, mogą poniżyć tylko Francję czy jakikolwiek inny kraj, który by do tego wzywał. Bo Rosja upokarza samą siebie” – oświadczył Kułeba.

“Skupmy się lepiej na tym, jak przywołać Rosję do porządku. To zapewni spokój i uratuje ludzkie istnienia” – dodał.

Szef ukraińskiego resortu spraw wewnętrznych Denys Monastyrski poinformował, że wywiad wojskowy komunikuje się z przebywającymi w rosyjskiej niewoli wojskowymi, którzy bronili zakładów Azowstal w Mariupolu.

Dzięki tym kontaktom władze dowiadują się o warunkach, w jakich są przetrzymywani ukraińscy jeńcy, o tym, co jedzą, a także o możliwościach ich uwolnienia.

Szef MSW nie podał więcej szczegółów, zapewnił jedynie, że “wszyscy nasi bohaterowie trafią tutaj, do Kijowa”. Oni na pewno wrócą i robimy wszystko, co możliwe, by to się stało – oświadczył Monastyrski.

Ukraiński resort ds. integracji terytoriów okupowanych poinformował, że doszło do pierwszej wymiany ciał poległych żołnierzy. Odbyła się ona 2 czerwca w obwodzie zaporoskim.

Podczas “rozmów z udziałem pełnomocnika zajmującego się kwestiami osób zaginionych w szczególnych okolicznościach” strony ustaliły wymianę “w formule 160 na 160” – podano w oświadczeniu.

W operacji wymiany brał udział również Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy, Służba Bezpieczeństwa Ukrainy i wywiad wojskowy.