Wzmocnienie wschodniej flanki NATO. Sojusznicze siły w Polsce

Atak Rosji na Ukrainę spowodował reakcję NATO. Sojusz przesunął na wschód część swoich sił, a istotny kontyngent trafił do Polski. Kto, jaką liczbą żołnierzy i jakim sprzętem wspomógł Polskę w niespokojnym czasie?

Oana Lungescu, rzeczniczka NATO, udostępniła na Twitterze podsumowanie sił, jakie kraje NATO przemieściły na wschodnią flankę Sojuszu. Jest to efekt inicjatywy przyjętej w trakcie szczytu NATO w Warszawie w 2016 r.

Zakłada ona obecność natowskich batalionowych grup bojowych w krajach tzw. wschodniej flanki NATO. W praktyce oznacza to realizację dwóch programów, nazywanych zbiorczo Wysuniętą Obecnością:

• Wzmocniona Wysunięta Obecność (enhanced Forward Presence – eFP) to siły NATO przemieszczone do Polski, Litwy, Łotwy i Estonii;
• Dostosowana Wysunięta Obecność (tailored Forward Presence – tFP) to siły NATO przemieszczone do Bułgarii i Rumunii.

Polska jest państwem, które zarówno przyjmuje wsparcie ze strony NATO, jak i udziela go w ramach eFP. Obecnie polski kontyngent pod kanadyjskim dowództwem stacjonuje w bazie Ādaži na Łotwie.

Tworzy go kompania czołgów PT-91 Twardy (14 czołgów) wraz z oddziałami wsparcia (pluton remontowy i logistyczny), wydzielona do tego zadania przez 9. Brygadę Kawalerii Pancernej.

Liczebność sił NATO w krajach wschodniej flanki przedstawia się następująco:

• Estonia – 2000
• Łotwa – 1700
• Litwa – 4000
• Polska – 10500
• Słowacja – 2100
• Węgry – 800
• Rumunia – 3000
• Bułgaria – 900

Warto podkreślić, że o ile w przypadku większości państw natowski kontyngent to odpowiednik kilku procent liczebności lokalnej armii, w przypadku państw nadbałtyckich doszło do bardzo poważnego wzmocnienia, przekraczającego – jak w przypadku Łotwy – jedną czwartą krajowych sił zbrojnych.

Natowski batalion stacjonuje w Polsce w rejonie Orzysza – blisko obwodu kaliningradzkiego.

Krajem ramowym, który dostarcza większości sił około 1000-osobowego batalionu, są Stany Zjednoczone, które wystawiają około 800 żołnierzy z 3. Batalionu 2. Pułku Kawalerii. Uzupełnienie kontyngentu stanowią żołnierze z Wielkiej Brytanii, Rumunii i Chorwacji.

Dodatkowo, w ramach rozpoczętych w marcu 2022 r. manewrów Saber Strike, na terenie Polski znalazły się znaczne siły sojuszników, ćwiczących m.in. przerzut sił z Niemiec do krajów nadbałtyckich.

Poza siłami dyslokowanymi do Polski w ramach współpracy z NATO na terenie Polski stacjonują także – na mocy dwustronnych porozumień – wojska różnych krajów sojuszniczych. Władze Polski zgodziły się na czasowy pobyt na terenie kraju następujących sił:

• Stany Zjednoczone – do 6500 żołnierzy,
• Wielka Brytania – do 700 żołnierzy,
• Kanada – do 350 żołnierzy.

Aktualna zgoda, udzielona 22 lutego, zakłada obecność tych sił do 31 maja 2022 r.

Śmigłowce AH-64

AH-64 Apache to opracowany w latach 70. w Stanach Zjednoczonych śmigłowiec szturmowy. Jego zadaniem jest zwalczanie broni pancernej i wspieranie w walce sił lądowych. Konstruktorzy śmigłowca bardzo wiele uwagi poświęcili maksymalnemu wzmocnieniu konstrukcji, które zapewnia jej wysoką przeżywalność na polu walki.

Śmigłowce CH-47 Chinook

Śmigłowiec CH-47 Chinook to wół roboczy amerykańskich sił zbrojnych. Charakterystyczny, dwuwirnikowy układ konstrukcyjny sprawia, że ładownia śmigłowca jest bardzo pojemna i można umieścić w niej ładunek o znacznych rozmiarach. Maszyny tego typu pojawiły się w Polsce wraz z 82. Dywizją Powietrznodesantową.

Samoloty F-15

W zależności od wersji, F-15 może być wyspecjalizowanym myśliwcem przewagi powietrznej albo wszechstronną maszyną uderzeniową. Stany Zjednoczone przebazowały do Polski F-15 w obu odmianach.

Choć jest to konstrukcja niemal 50-letnia, F-15 nadal pozostają jednymi z najbardziej zaawansowanych samolotów bojowych świata, a ich produkcja jest nadal kontynuowana.

Samoloty F-35

Poza lotniskami na terenie Litwy, Łotwy i Estonii, w misjach BAP wykorzystywana jest m.in. polska baza lotnicza w Malborku.

Zmiennowirnikowce CV-22 Osprey

Te nietypowe wiropłaty prawdopodobnie pojawiły się w Polsce po raz pierwszy. Charakterystyczną cechą Ospreya jest możliwość zmiany ułożenia wirników – maszyna może startować i lądować pionowo, ale podczas lotu zmienia położenie wirników tak, że działają jak śmigła samolotu. Dzięki temu CV-22 Osprey porusza się szybciej niż jakikolwiek śmigłowiec.

System antydronowy MADIS

Nowy system antydronowy, przeznaczony dla amerykańskich sił ekspedycyjnych, został rozmieszczony w pobliżu lotniska w Zamościu. Jego zadaniem jest ochrona najbliższego otoczenia zarówno przed dronami, jak i innymi małymi, szybko poruszającymi się obiektami.

System przeciwlotniczy Patriot

Baterie Patriotów ochraniają m.in. lotnisko w Rzeszowie, które stało się hubem przeładunkowym dla amerykańskich sił stacjonujących w Polsce.

Patriot może zwalczać zarówno samoloty i śmigłowce, jak również nadlatujące rakiety. System ten został wybrany przez Polskę jak filar programu Wisła – pierwsze “polskie” Patrioty mają być gotowe jeszcze w 2022 r.

System przeciwlotniczy Sky Sabre

Sky Sabre to prawdopodobnie najnowocześniejszy system przeciwlotniczy świata – pierwsze wyrzutnie zostały przekazane brytyjskim siłom zbrojnym w grudniu 2021 r.

Jest to lądowa wersja morskiego systemu CAMM, przeznaczonego dla fregat projektu Arrowhead 140, które zostały wybrane w polskim programie Miecznik. System został także zarekomendowany jako propozycja pierwszego wyboru w polskim programie Narew, zakładającym budowę krajowej obrony przeciwlotniczej krótkiego zasięgu.