Która szczepionka przeciw Covid-19 jest najbezpieczniejsza dla kobiet w ciąży?

Mity i nieprawdziwe informacje na temat szczepień w trakcie ciąży długo można by mnożyć. Szczepień antycovidowych tyczy się to w szczególności, m.in. że mogą powodować niepłodność, doprowadzać do poronień lub powodować różne powikłania w trakcie ciąży. Generalnie można z nich wszystkich wysnuć wniosek, że planując lub będąc w ciąży, lepiej unikać szczepień. A jak wygląda to w rzeczywistości?

Choć szczepienie przeciwko Covid-19 może mieć pewne, tymczasowo negatywne skutki na parametry nasienia mężczyzny, to nie ma żadnych twardych dowodów na to, żeby pogarszało ono płodność, tak mężczyzny, jak i kobiety. Skąd zatem wspomniane negatywne skutki? Parametry nasienia pogarszają się z powodu występującej czasami gorączki po szczepieniu. To efekt zbliżony do tego, jaki występuje po każdej gorączce. Dlatego nie należy wnioskować, że to szczepienie pogorsza płodność – tłumaczy lek. Andrzej Zmaczyński, ginekolog-położnik. On sam zaleca szczepienie, również kobietom starającym się o ciążę.

Ze względu na potencjalny negatywny wpływ na płód w okresie organogenezy (od 4 do 8 tygodnia ciąży) nie zaleca się szczepień jedynie w pierwszym trymestrze, tj. do 8 tygodnia ciąży.

Warto mieć świadomość, że kobiety ciężarne należą do grupy zwiększonego ryzyka występowania ciężkiego przebiegu zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Stanowisko ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists) podkreśla, że bezpieczeństwo stosowania obu grup szczepionek (tj. mRNA i wektorowych) u kobiet ciężarnych jest zachowane. Jednak ze względu na istnienie zdecydowanie większej liczby obserwacji i ocen bezpieczeństwa szczepień kobiet ciężarnych szczepionkami mRNA (a więc Pfizer/BioNTech i Moderna), to one są preferowane do zastosowania w pierwszej kolejności w walce z pandemią Covid-19 u kobiet ciężarnych.

Każda kobieta ma więc wybór – zaszczepić się, zapewniając sobie tym samym zdrowie i spokój, bądź też nie szczepić się, narażając się na ciężki przebieg choroby w ciąży – mówi lek. Andrzej Zmaczyński. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że jeśli kobieta się zaszczepi, to może ona uniknąć wszelkich potencjalnych powikłań wynikających choćby z wcześniejszego rozwiązania ciąży, co często zdarza się w przypadku ciężkiego przebiegu choroby. Dodajmy, że w takich przypadkach – kiedy matka chora na Covid-19 rodzi dziecko – tuż po porodzie jest ona od niego na pewien czas izolowana, żeby uniknąć zarażenia noworodka. Jest to oczywiście przeżyciem bardzo traumatycznym – przestrzega ginekolog.

Jeśli chodzi o ewentualne przeciwwskazania do szczepień, to można wymienić tu jedynie uczulenie  na składniki szczepionki, które wymagają konsultacji alergologicznej.

Czy odporność zaszczepionej matki może przejść również na dziecko? Okazuje się, że tak. Tyczy się to kobiet szczepiących się w trzecim trymestrze. Jeśli zatem chodzi o okres ciąży, jest to najlepszy moment na zaszczepienie się. Poza tym warto dodać, że jest to działanie bezpośrednie, które w prosty sposób ma przełożenie na dobro dziecka.

Najświeższe rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników mówią o tym, że można, a nawet należy szczepić się trzecią dawką w trakcie ciąży. Raz jeszcze chciałbym powtórzyć, że kobiety ciężarne nie wykazują ku temu tak naprawdę żadnych przeciwwskazań, a należąc do grupy podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji, powinny robić wszystko, aby się jej wystrzegać – tłumaczy lekarz.

Warto mieć na uwadze, że szczepionki antycovidowe to nie wszystko. Z pewnością trzeba pamiętać również o szczepionce przeciwko grypie, w przypadku której zalecenia są te same, co w przypadku szczepionki Covidowej. Bywa, że kobiety ciężarne przechodzą grypę ciężko, dlatego warto zaszczepić się jeszcze przed rozpoczęciem starań. Nie ma co do tego żadnych przeciwwskazań, tak samo, jak i w drugim oraz trzecim trymestrze ciąży.

Również w trzecim trymestrze zalecana jest szczepionka przeciwko krztuścowi. Stosunkowo niewiele kobiet o niej pamięta, tymczasem zdecydowanie warto ją wykonać. Tak, jak w przypadku szczepionek antycovidowych, tak i tutaj szczepionka chroni już wtedy również dziecko, dlatego też jest ona szczególnie zalecana.