Nowy Ład wprowadzi zamieszanie w rezydencji podatkowej spółek

Artykuł 3 ust. 1 ustawy o CIT stanowi, że podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. O ile określenie siedziby jest mało problematyczne, gdyż zgodnie z art. 157 Kodeksu spółek handlowych jest ono obowiązkowym elementem umowy spółki, o tyle ustalenie co sprawia, że spółka ma „zarząd na terytorium Polski”, może powodować trudności. Trudności te ma wyeliminować zaproponowany w Nowym Ładzie ust. 6 art. 3 ustawy o CIT. Zgodnie z nowym przepisem, „w odniesieniu do podatników nieposiadających siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się, iż posiadają oni zarząd na tym terytorium w rozumieniu ust. 1, w przypadku gdy osoby lub podmioty zasiadające w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających podatnika mają miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w sposób faktyczny, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów prowadzą bieżące sprawy tego podatnika, w tym na podstawie umowy go kreującej, decyzji sądu lub innego dokumentu regulującego jego założenie lub funkcjonowanie, udzielonych pełnomocnictw lub powiązań faktycznych między podatnikiem a osobami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 1.”

Podatek dla wszystkich

Użycie w przytoczonym przepisie spójnika „lub” sprawia, że jest on w zasadzie niezrozumiały. Wykładnia językowa tego przepisu prowadzi do wniosku, że wprowadza on dwie przesłanki posiadania zarządu na terytorium RP, przez podatnika niemającego siedziby na jej terytorium:

1) osoby lub podmioty zasiadające w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających podatnika mają miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

2) osoby lub podmioty zasiadające w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających podatnika w sposób faktyczny, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów prowadzą bieżące sprawy tego podatnika.

Przesłanka druga jest tautologią. Organy kontrolne, stanowiące i zarządzające są zawsze tymi organami osób prawnych, które prowadzą ich bieżące sprawy. Zamieszczone w dalszej części przepisu odwołanie do art. 3 ust. 1 ustawy o PIT i art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, znajduje się po wyrażeniu „w tym”, które oznacza, że wymieniane są jedne z możliwych form prowadzenia bieżących spraw tego podatnika, ale miejsce zarządu konstytuuje sama przesłanka 2). To oznacza, że polski ustawodawca chce stwierdzić, że każda osoba prawna nieposiadająca siedziby na terytorium RP, ma zarząd na terytorium RP jeżeli osoby zasiadające w jej organach prowadzą jej bieżące sprawy. Wniosek jest jeden: w Polsce powinna płacić podatki każda spółka na świecie.

Brzmienie przepisu nie jest prawdopodobnie wynikiem świadomej decyzji ustawodawcy, a raczej jego niefortunnej konstrukcji logiczno-językowej. Uniknąć powyższych trudnych do przyjęcia wniosków można przez wprowadzenie drobnej rekonstrukcji – zamiast alternatywy łącznej (spójnika „lub”), wystarczy wprowadzić koniunkcję (spójnik „i”). Wówczas konieczne będzie spełnienie obu powyższych przesłanek: w organach spółki zagranicznej musi zasiadać osoba zamieszkująca terytorium RP i osoba ta faktycznie prowadzi bieżące sprawy tej spółki. Pozostaje mieć nadzieję, że właśnie takie rozwiązanie miał na myśli projektodawca i że błąd w trakcie konsultacji zostanie zauważony i poprawiony.

Pogłębienie chaosu

Niezależnie od aktualnego brzmienia przepisu, wprowadzenie dookreślenia pojęcia „miejsce zarządu” powinno być precyzyjne. Taki był też cel projektodawcy, gdyż w uzasadnieniu do projektu można przeczytać, że „uwzględniając treść umów o unikania podwójnego opodatkowania, komentarzy ich dotyczących, międzynarodową praktykę ich stosowania oraz orzecznictwo sądów administracyjnych, stwierdzić należy, iż posiadanie zarządu na terytorium danego państwa oznacza sytuację w której rezydenci tego państwa w sposób faktyczny prowadzą bieżące sprawy podatnika, w tym działając jako członek odpowiedniego organu (zarządu, rady dyrektorów, itp.) odpowiedzialnego za prowadzenie spraw podatnika oraz za jego reprezentację. Proponowane zmiany mają na celu jedynie ustawowe potwierdzenie powyższych zasad i praktyki międzynarodowej, poprzez uzupełnienie istniejących przepisów dotyczących ustalania kraju rezydencji podatkowej podatników CIT.”

W istocie, w obecnym stanie prawnym ustalenie rezydencji podatkowej w niektórych przypadkach może nastręczać trudności. Spotkać można sytuacje, gdy osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski, jest członkiem zarządu spółki z siedzibą zagranicą. Wówczas ustalenie miejsca faktycznego zarządu może budzić wątpliwości, np. wtedy, gdy członek zarządu część czynności wykonuje z terytorium RP, ale posiedzenia zarządu i związana z tym uchwały odbywa w zagranicznej siedzibie spółki.

Kwestia rezydencji jest oczywiście przedmiotem międzynarodowego prawa podatkowego. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, oparte o Konwencję Modelową OECD, regulują tę kwestię w art. 4. Zgodnie z tymi przepisami, określenie “osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie” oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze. Jednocześnie, jeżeli stosownie do tych postanowień osoba niebędąca osobą fizyczną ma siedzibę w obu umawiających się państwach, to uważa się, że ma ona siedzibę w tym umawiającym się państwie, w którym znajduje się miejsce jej faktycznego zarządu.

Określenie miejsca faktycznego zarządu jest przedmiotem wyjaśnień zawartych w Komentarzu do Konwencji Modelowej oraz orzeczeń sądów administracyjnych. Paragraf 24 Komentarza do MK OECD (z 2014) wyjaśniał, że miejsce faktycznego zarządu to miejsce, w którym w swojej istocie podejmowane są najważniejsze decyzje zarządcze i handlowe, niezbędne do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa jako całości. Z kolei, jeden z ważniejs … czytaj dalej

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ